Dat de helft van de Surinaamse aiossen in Nederland geen loon ontvangt van het ziekenhuis waar ze werken ‘zou je een vorm van financiële uitbuiting kunnen noemen’, schrijft aios kindergeneeskunde Natanaël Holband. Een understatement van jewelste.
Het is donderdagmiddag in het AZP en het regent hoogenergetische trauma’s. Tussen alle vochtlijsten en labafnames door zie ik een vrouw tegenover me in een rolstoel. Ze is zwanger en viel van de trap door een ongelukkige misstap.
Als onderdeel van de opleiding tot specialist, werken veel Surinaamse artsen tijdelijk in Nederland. Een deel van deze groep komt terecht in ziekenhuizen waar ze vanwege hun uitzonderingspositie door het ziekenhuis niet als anios, noch als aios betaald worden. De Surinaamse opleiding is verantwoordelijk voor hun salaris.
De verpleegkundigen drommen bij elkaar. Het is 7 uur ’s ochtends, het team is klaar met de nachtdienst en wordt afgelost door collega’s van de ochtend. Ze spreken hun ongenoegen uit over de gebrekkige salariëring van de afgelopen tijd. Suriname gaat economisch met de dag verder achteruit en dat heeft zijn weerslag op het dagelijks leven.
Het lukt me niet mij te houden aan mijn ‘circle of influence’, zoals de internist mij adviseert. Ook wanneer ik ‘gedaan heb wat ik kon’ kan ik een slechte uitkomst niet accepteren. Compenseren voor het systeem is niet vol te houden.
Het kindje in haar buik is op de rand van levensvatbaarheid en zal het niet redden zonder ondersteuning. Ondanks hoge doses antihypertensiva verslechteren de bloedwaarden van de vrouw: voor haar gezondheid moet de zwangerschap worden beëindigd. De nicu ligt echter vol.
In de auto naar het hiv-symposium hoor ik op de radio dat de koers inmiddels 1 op 37 is (een paar jaar geleden nog 1 op 3). Ook wordt verteld dat Wopke Hoekstra op verzoek van president Santokhi schilden en knuppels naar Suriname stuurt zodat de handhaving kan optreden tegen demonstranten.
In twee maanden tijd is de crisis waarin Suriname verkeert steeds meer zichtbaar in het ziekenhuis. Sinds mijn aankomst in het AZP is er af en toe een lab-bepaling die gedurende een week niet verricht kan worden. Slecht management van de inkopen denk je dan nog. Inmiddels is er weinig bloedonderzoek mogelijk, bacteriën worden resistenter, scans kunnen niet meer gemaakt worden en PCR- en antigeentesten zijn niet meer mogelijk.
Al sinds mijn aankomst eind oktober hoor ik van elke Surinamer: ‘O, je bent er in december? Je gaat genieten!’ Ook in het ziekenhuis wordt vaak gesproken over de komende decembermaand.
De dag begon zoals gebruikelijk met het verzamelen van de papieren dossiers voor de visite. Er is een consult infectieziekten bij de neurologie. Een Cubaanse man van 40 ligt met zijn geblondeerde haar en gebruinde huid buiten bewustzijn in bed.
Voorafgaand aan mijn eerste werkdag ga ik het Academisch Ziekenhuis van Paramaribo verkennen. Ik kom binnen in een grote hal en zie rijen stoeltjes met wachtende patiënten. Door de verschillende poliklinieken worden ze opgeroepen om de wachtruimte van de betreffende polikliniek te betreden.
In diverse ‘momentopnames’ beschrijft Maxine van der Meer haar indrukken als anios in Paramaribo.
Suriname is in crisis en dat merken ook de artsen en patiënten van het ziekenhuis in het district Nickerie, in het westen van het land. Een verslag, of beter: een noodkreet van twee arts-assistenten ter plaatse.
De Surinaamse minister van Volksgezondheid Amar Ramadhin is een groot voorstander van het in Suriname heruitgeven van ongebruikte medicatie, die anders in Nederland zou worden vernietigd.
Het vernietigen van ongebruikte medicatie is veel artsen en apothekers een doorn in het oog. Maar initiatieven om deze medicijnen een ander doel te geven stuiten op strenge regelgeving.
Een arts werkt regelmatig op vrijwillige basis in Suriname. Dan gaat er iets mis en moet hij voor de tuchtrechter verschijnen.
Suriname schaft zijn vanwege corona ingestelde uitgaansverbod in de avond af. De avondklok verdwijnt vanaf maandag, maakte minister Amar Ramadhin van Volksgezondheid zondagmiddag (lokale tijd) bekend.
In Nederland is heel wat gediscussieerd over ‘code zwart’. In Suriname is deze fase in de coronacrisis op dit moment realiteit. Hoe is dat en welke lessen nemen Nederlandse artsen die bijsprongen mee terug?
Hoe vergaat het artsen op de werkvloer in tijden van covid-19? Vandaag de belevenissen van internist-intensivist Bernardo Panka uit Paramaribo. Dat Suriname met een derde coronagolf kampt, merkt hij als geen ander. ‘We hebben te maken met een piek’, zegt de arts die bijna simultaan in drie ziekenhuizen in de hoofdstad werkzaam is.
Het team van zorgmedewerkers dat naar Suriname gaat om te helpen bij de coronabestrijding vertrekt vrijdagmiddag vanaf Schiphol naar Paramaribo. Voormalig directeur-generaal van het RIVM, Marc Sprenger, leidt de missie. Hij zei voor vertrek ‘ontzettend trots’ te zijn op het team dat in een week werd samengesteld.
Een team van ongeveer vijftien artsen, aiossen en verpleegkundigen met corona-ervaring zal vrijdag naar Suriname vliegen, om te helpen bij de covidzorg in zes ziekenhuizen. De gezondheidszorg van Suriname kampt met een hevige, derde, golf van corona. Afgelopen vrijdag is ‘code paars’ uitgeroepen, en geldt een zware lockdown.
De gezondheidszorg van Suriname dreigt te bezwijken onder de derde golf van corona. Het land kampt met een tekort aan zorgpersoneel, met name verpleegkundigen. Het zorgpersoneel dat wel aanwezig is, is oververmoeid. Het vorig jaar opgezette systeem voor coronazorg, met een apart ziekenhuis voor covidpatiënten en isolatietenten voor mensen in quarantaine, functioneert niet langer.
Tussen begin juli en begin oktober 2020 zijn 46 Nederlandse artsen richting Suriname gevlogen om te helpen met covidzorg, plus zestien analisten en infectiepreventie-deskundigen, vier IC-verpleegkundigen en één epidemioloog. De tijdelijke ‘luchtbrug’, een initiatief van stichting Su4Su, is inmiddels dicht.
Geneeskundestudent Priscilla Maria heeft de ECHO-Award gewonnen, een jaarlijkse prijs van het Expertisecentrum Diversiteitsbeleid voor hbo- en wo-studenten die zich onder meer onderscheiden door bovenmatige studieprestaties en hun inzet voor en visie op diversiteit en inclusie.
Dat verhoudingsgewijs meer Nederlanders met een Surinaamse achtergrond overlijden aan covid-19, is niet alleen te wijten aan cardiovasculaire ziekten. Ook racisme, kansenongelijkheid en onderbehandeling spelen mogelijk een rol.
