Meer over voltooid leven

Het Spaanse parlement heeft dinsdag met ruime meerderheid een wetsvoorstel aangenomen dat euthanasie niet langer strafbaar maakt.

De groep mensen die hun leven willen (laten) beëindigen zonder dat ze ernstig ziek zijn, vormt naar schatting 0,18 procent van alle 55-plussers. In Nederland zijn dat zo’n tienduizend mensen. Dat concluderen onderzoekers van de Universiteit voor Humanistiek en het Julius Centrum van het UMCU onder leiding van Els van Wijngaarden.

Aan de vooravond van een nieuw rapport over voltooid leven reconstrueert journalist Leonie van Noort – op basis van interne documenten en gesprekken met betrokkenen – hoe de visie van het kabinet-Rutte II op voltooid leven in 2016 tot stand kwam. Vooral de rol van de VVD is opmerkelijk.

Als kind ging ik regelmatig met mijn ouders mee naar superoma, die in een tehuis voor demente bejaarden woonde. Van die bezoekjes herinner ik me vooral de deur die met een code moest worden geopend en dat een van de bewoonsters als ik binnenkwam steevast riep: ‘Kijk, daar is de sjah van Perzië, kijk dan toch!’ Uit mijn superoma kwam niet zoveel, ook niet nadat er wat advocaatjes in waren gegaan.

Tweede Kamerlid Pia Dijkstra verwacht begin 2020 haar wetsvoorstel in te dienen om levensbeëindiging bij voltooid leven mogelijk te maken. Dat laat ze weten in een interview in het AD.

Regeringspartij D66 vindt dat het kabinet sneller met plannen moet komen op het terrein van euthanasie en voltooid leven. Maar verantwoordelijk minister Hugo de Jonge (Volksgezondheid) is het niet eens met de kritiek van Tweede Kamerlid Pia Dijkstra. 

De Universiteit voor Humanistiek en het Julius Centrum van het UMC Utrecht gaan dit jaar samen onderzoek doen naar de doodswens bij ‘voltooid leven’. ZonMw betaalt vier ton voor het onderzoek, dat wordt uitgevoerd in opdracht van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport.

In Zwitserland heeft de dokter slechts een beperkte rol bij de zelfgekozen dood. Hoe gaat dat in zijn werk, in vergelijking met Nederland? Op bezoek bij hulp-bij-zelfdodingsorganisaties Exit en Dignitas en de Zwitserse artsenorganisatie FMH.

Patiënten met een persoonlijkheidsstoornis hebben vaak een sterke behoefte de touwtjes in handen te houden. Als zij op oudere leeftijd om euthanasie vragen, vereist dat zorgvuldig manoeuvreren door de betrokken zorgverleners om het risico op suïcide te minimaliseren.

Artsen zijn terughoudender geworden bij het uitvoeren van euthanasie. Dat zegt Agnes Wolbert, directeur van de Nederlandse Vereniging voor een Vrijwillig Levenseinde (NVVE) vandaag in Trouw.

Het Openbaar Ministerie gaat strafrechtelijk onderzoek doen naar de gedragingen van de Coöperatie Laatste Wil, nu deze vorige week bekend heeft gemaakt dat leden het zelfdodingsmiddel ‘middel X’ daadwerkelijk kunnen gaan bestellen.

Longarts Sander de Hosson weet met zijn vaak ontroerende columns over de palliatieve praktijk een breed publiek te bereiken. Nu zijn ze gebundeld. ‘Mijn reis om palliatieve zorg op de kaart te zetten stopt hiermee.’

Albert Heringa heeft een geheel voorwaardelijke gevangenisstraf van zes maanden en een proeftijd van twee jaar opgelegd gekregen voor de hulp bij zelfdoding van zijn 99-jarige stiefmoeder in 2008.

Het gebeurt nogal eens dat artsen een euthanasieaanvraag duiden als ‘voltooid leven’, terwijl het om stapeling van ouderdomsklachten gaat. Uit drempelvrees verwijzen zij naar de Levenseindekliniek, wat voor deze categorie meestal niet nodig is, maar wel de wachtlijst daar onnodig lang maakt.

Het Openbaar Ministerie (OM) heeft vandaag in Den Bosch opnieuw een voorwaardelijke celstraf van drie maanden geëist tegen Albert Heringa, de man die zijn moeder in 2008 hielp een einde aan haar leven te maken.

De formulering van de manier waarop het kabinet-Rutte III wenst om te gaan met medisch-ethische kwesties, moet niet worden uitgelegd als een manier om de komende jaren stil te blijven staan op dit gebied. Dat stelde minister Mark Rutte (VVD) deze donderdag na vragen van PvdA-fractievoorzitter Lodewijk Asscher.

Volgens filosoof Awee Prins mag de geneeskunde wel wat filosofischer worden. ‘De crux van de medische praktijk is twee sterfelijken in één kamer, waarvan de een iets sterfelijker is dan de ander.’

Er komt voorlopig geen wet die stervenshulp in geval van ‘voltooid leven’ mogelijk maakt. Dat zeggen journalisten van het AD, die voorlopige afspraken van de vier formatiepartijen zeggen te hebben ingezien. In ruil daarvoor zou er op het gebied van onderzoek naar embyro’s meer ruimte komen.

Politieke partijen moeten een wetsvoorstel rond levensbeëindiging bij voltooid leven behandelen als vrije kwestie.

Een hele rij onderwerpen is door de vaste Tweede Kamercommissie VWS als controversieel aangemerkt, waaronder euthanasie en voltooid leven.

Zes op de tien artsen is het oneens met de kabinetsvisie dat stervenshulp bij voltooid leven door een professional die geen medicus is, moet kunnen. Een kwart is voor. Dat blijkt uit een enquête onder bijna veertienhonderd artsen van het KNMG-artsenpanel.

Voor de medische beroepsgroep is het invoelbaar dat mensen zekerheid en geruststelling willen als het gaat om het eigen levenseinde, voor dat moment of de toekomst. Maar een aparte ‘voltooid leven’-wet naast de huidige euthanasiewet kent te veel risico’s en nadelen en is daarom onwenselijk. Dit zegt de KNMG na uitgebreide raadpleging van de achterban en intensieve besprekingen met haar federatiepartners.

Stervenshulp toestaan bij ‘voltooid leven’. Met dat plan schudden de ministers van VWS en Justitie de levenseindediscussie oktober 2016 flink op. Schippers en Van der Steur reageerden daarmee op de commissie-Schnabel, die februari 2016 wetswijziging had afgeraden. De KNMG, zo blijkt deze week, ziet aan de kabinetsvisie zeker zeven haken en ogen.

Albert Heringa die in 2008 zijn hoogbejaarde moeder (99) hielp haar leven te beëindigen, moet opnieuw terechtstaan.

De VVD gaat er wel degelijk alles aan doen om stervenshulp te regelen voor mensen die hun leven voltooid achten. Het krijgt een plaats in het volgende regeerakkoord, als het aan minister Edith Schippers (VWS) ligt. Haar voorman Mark Rutte staat daar volgens haar helemaal achter.