De coronacrisis toont eens te meer het belang van goede ouderenzorg aan. Toch hebben (aanstaande) geneeskundestudenten weinig belangstelling voor deze tak van sport. Tijd voor een actieplan.
Hoe vergaat het artsen op de werkvloer in tijden van covid-19? Vandaag de belevenissen van de Amsterdamse zorgdirecteur Monique Slee-Valentijn. ‘Ik loop alleen al door de maand april een half miljoen achter bij de begroting.’
Voormalig verpleeghuis- en huisarts Robbert Kamerling is 74 jaar oud. Hij werkt nog ruim veertig uur per week in verschillende vrijwilligersfuncties.
De website Cazhem coördineert patiënten in de regio rond Haarlem voorbeeldig naar het juiste bed. ‘Bijna altijd plek en aanmelden kost nog geen vijf minuten’, juicht een gebruiker. Ouderenzorgbestuurder en mede-initiator Audrey van Schaik verklapt het geheim.
Het aantal ziekenhuisbedden dat ‘onnodig’ bezet wordt gehouden door een patiënt, neemt toe. Het betreft vooral oudere patiënten die niet ontslagen kunnen worden, omdat de noodzakelijke vervolgzorg in een verpleeghuis of thuis niet beschikbaar is. Het gaat om honderden ‘verkeerde bedden’ per dag.
Om de zorg voor thuiswonende ouderen op peil te houden, zijn radicale stappen nodig en een andere manier van denken. Een commissie onder leiding van Wouter Bos heeft vandaag een rapport gepresenteerd met daarin 35 ‘perspectieven en oplossingsrichtingen’. Die zijn, volgens de auteurs, samen te vatten in drie adviezen: ‘Ga bouwen dan wel verbouwen!’, ‘Ga digitaal!’ en ‘Werk samen!’
Het gaat maar ‘ietsiepietsie’ beter in de verpleeghuiszorg, stellen Wanda de Kanter, Carin Gaemers en Hugo Borst. Om opnieuw aandacht te vragen voor hoe de zorg er volgens hen uit moet zien, publiceerden ze zaterdag een nieuw manifest – ‘De Tien Geboden voor de zorg voor ouderen die vanwege dementie in het verpleeghuis zitten’ – in NRC.
Marktwerking wordt terzijde geschoven. In een driejarig experiment gaan Rotterdamse onderzoekers na hoe door samenwerking en taakherschikking de ouderenzorg kan worden verbeterd. De eerste lessen zijn al geleerd.
Veel complexe zorg in de eerste lijn komt niet altijd goed van de grond doordat medische en sociale professionals tegen schotten en financiële barrières oplopen. Het Nivel onderzocht hoe dat gaat in de Utrechtse wijk Overvecht, waar veel mensen met complexe (gezondheids)problemen wonen.
De eerstelijnszorg door specialisten ouderengeneeskunde en artsen verstandelijk gehandicapten wordt per januari 2020 waarschijnlijk vergoed uit het basispakket.
Er zijn veel problemen te verwachten in de toekomstige zorg voor thuiswonende ouderen. Hun aantal neemt toe en tegelijkertijd zijn er flink wat drempels voor het krijgen van de juiste zorg.
Mijn collega had mijn litanie geduldig aangehoord. ‘Ik weet wel een oplossing hoor’, zei hij. ‘Ik las kortgeleden dat Japanse ouderen steeds vaker bewust voor de cel kiezen. Ze begaan een lichte misdaad, zoals winkeldiefstal, in de hoop gevangengezet te worden.'
Vrijheidsbeperkende maatregelen worden regelmatig ingezet in de zorg voor mensen met een verstandelijke beperking, maar zijn lang niet altijd nodig. Dat concludeert orthopedagoog en onderzoeker Baukje Schippers, die onlangs promoveerde aan de Vrije Universiteit Amsterdam op het afbouwen van vrijheidsbeperkingen in de gehandicaptenzorg.
‘100 dagen ligt hij nu in het ziekenhuis. Niet echt omdat hij ziek is, maar vooral oud en hulpbehoevend.’ Een tweet van de Twentse chirurg Tim Verhagen (ZiekenhuisGroep Twente) over een van zijn patiënten die onnodig in het ziekenhuis ligt, heeft veel bijval gekregen.
Een speciaal zorgprogramma voor kwetsbare ouderen die nog thuis wonen bleek geen positief effect te hebben op hun gezondheid. Toch leverde het bruikbare informatie op voor de toekomst.
De blijvende aandacht voor ouderenzorg, nu ook weerspiegeld in de miljoenennota, daar is de vereniging van specialisten ouderengeneeskunde Verenso content mee. Nienke Nieuwenhuizen, voorzitter van Verenso, zegt dat in een eerste reactie op de Prinsjesdagstukken die gisteren zijn bekendgemaakt.
Een specialist ouderengeneeskunde is tevens directeur van een zorgresidentie voor dementerende patiënten.
De Nederlandse Vereniging voor Klinische Geriatrie (NVKG) heeft onterecht twee leden hun lidmaatschap ontzegd, omdat zij een andere koers voor opleidingsplaatsen wilden varen dan de vereniging voorstaat. Een rechter heeft de vereniging deze maand gelast de twee geriaters weer lid te maken, op straffe van een dwangsom.
De Havenpolikliniek in Rotterdam wil zich richten op kwetsbare ouderen. In eerste instantie opent de kliniek een voorziening met eerstelijnsverblijfbedden, maar de bedoeling is om uitgebreidere zorgvoorzieningen speciaal voor ouderen te realiseren.
Niet alleen Velp, maar de hele gemeente Rheden, waar Velp toe behoort, is sterk vergrijsd. Wethouder Gea Hofstede, verantwoordelijk voor onder meer volksgezondheid, past ‘Het Rhedens model’ toe om voor de ouderen passende zorg te vinden.
De zorg voor ouderen wordt door drie wetten in goede banen geleid. Maar het systeem kent rafelrandjes: het is niet altijd helder welke wet van toepassing is en – ingewikkelder nog – het vangnet blijkt niet waterdicht.
Het is niet gemakkelijk zicht te krijgen op het systeem van de ouderenzorg, zoals dat in Nederland is ‘gegroeid’. Zelfs experts raken soms het spoor bijster. In Zó werkt de ouderenzorg wordt dat complexe veld in tekst en beeld uitgelegd.
Met enige regelmaat vertel ik aan onze redactie wat het betekent voor de zorg als de populatie van het dorp waar je huisarts bent, twee keer zoveel hoogbejaarden kent als gebruikelijk is in Nederland. Dat dat over twintig jaar in heel het land zo zal zijn. Daarom stelden ze voor om dat maar eens op te schrijven.
In het Gelderse dorp Velp is het aandeel senioren onder de bevolking nu al net zo groot als dat in Nederland over twee tot drie decennia het geval zal zijn. Dat maakt Velp onbedoeld tot een proeftuin voor de vraag hoe ouderenzorg in te richten bij deze mate van vergrijzing. Een goede reden om dit dorp eens van dichtbij te bekijken.
Om de hoogbejaarde patiëntenpopulatie in Velp de beste zorg te verlenen, werken zorgverleners volgens de stepped care-aanpak, die dwars door en over de disciplines heen stapt. De specialist ouderengeneeskunde in de eerste lijn vormt hierin de as. Initiatiefnemer Ester Bertholet legt het concept van de getrapte ouderenzorg uit.
