Simone de Beauvoir stelde dat je niet als vrouw wordt geboren maar door de maatschappij tot vrouw wordt gemaakt. Psychiater en neurowetenschapper Iris Sommer geeft de Franse schrijfster, filosofe en feministe in Het vrouwenbrein deels gelijk: onze samenleving behandelt mannen en vrouwen van jongs af aan anders, ‘maar ze had geen gelijk in haar bewering dat wij genderneutraal geboren worden’.
Een 82-jarige man met onwillekeurige schokkende bewegingen van de rechterarm en met name het rechterbeen is door de huisarts verwezen naar de polikliniek Neurologie. De klachten waren plotseling ontstaan en langzaam progressief.
Neuralink, de start-up van miljardair Elon Musk, heeft grote plannen: het wil verlamde patiënten op den duur kunnen voorzien van een hersenimplantaat waardoor ze toch weer apparaten kunnen bedienen of mobiel kunnen worden. Musk – nooit verlegen om wat grootspraak – deed naar eigen zeggen al experimenten met ratten, een varken en een aap. Maar hoe reëel is zijn visie eigenlijk?
Een 82-jarige man heeft plots ontstane choreatiforme bewegingsonrust van rechterbeen en -arm. Wat ziet u op de MRI?
Een 43-jarige vrouw kwam op de polikliniek neurologie met uitstralende nekpijn naar haar rechterarm en -hand. De klachten bestonden sinds 2016 en namen geleidelijk toe.
Een conversiestoornis hangt – volgens de laatste inzichten – lang niet altijd samen met psychische factoren. Een heldere diagnose door de neuroloog en een goede uitleg aan de patiënt over deze aandoening kan een lange weg door de gezondheidszorg voorkomen.
‘Op basis van een grondige analyse van neurowetenschappelijke bewijzen’ pleit neurowetenschapper Daniel Levitin ervoor om ‘volledig anders te gaan denken over ouder worden’. De Nederlandse titel van zijn boek doet er nog een schepje bovenop: Successful Aging is Hoe ouder, hoe beter geworden en op de voorkant prijkt een boomschijf met circa 25 jaarringen.
De juiste zorg op de juiste plek is inmiddels een gevleugeld begrip, maar wat ‘juist’is, is niet altijd helder. Sommige verwijzingen van de huisarts naar de neuroloog blijken bijvoorbeeld onnodig, zo leert onderzoek in het Alrijne Ziekenhuis.
In samenwerking met het Elisabeth-TweeSteden Ziekenhuis maakt de ziekenhuisapotheek van het Catharina Ziekenhuis capsules met 100 mg methylprednisolon. Deze dosering was in Nederland niet verkrijgbaar, waardoor MS-patiënten waren aangewezen op intraveneuze toediening. Per 1 februari wordt deze behandeling vergoed door alle zorgverzekeraars.
Arts-onderzoeker Jantine Röttgering werkt overdag in het Hersentumorcentrum van het Amsterdam UMC, en in de avonduren zet ze zich in voor de klimaatbeweging.
Specialist ouderengeneeskunde Willemijn van Erp promoveerde deze week op onderzoek naar patiënten met het niet-responsief waaksyndroom om de zorg voor hen realistischer te maken.
Acht jaar geleden wordt Richard, destijds een man van eind 20, in het ziekenhuis opgenomen na ernstig zuurstofgebrek. Zwaar hersenletsel heeft hem in een toestand gebracht die bekendstaat als akinetisch mutisme: hij kan niet meer praten, zelfstandig eten, spontaan bewegen of zijn familie herkennen.
Over nut en functie van slaap doen verschillende hypothesen de ronde. Zo zou slaap de neurale reorganisatie nodig voor bijvoorbeeld leren bevorderen. En een andere theorie zegt dat mensen (en in ieder geval andere zoogdieren) tijdens de uren dat ze wakker zijn neurale schade oplopen. Gedurende de slaap zou deze schade of dit afval – beschadigde genen en eiwitten – worden hersteld of ‘afgevoerd’.
Een 47-jarige man komt op de Spoedeisende Hulp vanwege veranderd gedrag, krachtverlies en gevoelsstoornissen van de linkerzijde. Hij had geen cardiovasculaire risicofactoren. De vitale parameters waren ongestoord. Bij inspectie vielen kleine splinterbloedingen onder de nagels op.
Van astrocyten kun je neuronen maken. In vitro en in vivo is dat met muizencellen en in vitro met mensencellen gelukt, zo laten Hao Qian e.a. zien in Nature. In een commentaar ziet neurobioloog Ernest Arenas alvast de kiemen voor een nieuwe behandeling van neurodegeneratieve ziektes, zoals de ziekte van Parkinson.
Nog maar twee weken geleden. Samen met de gynaecoloog sta ik aan het bed van een vrouw in partu. Ze ziet er ziek uit, blijkt ook vaginaal bloedverlies te hebben. De matron nurse en verloskundige staan er een beetje verloren bij. Bij de vraag naar haar controles beginnen ze te blozen; ze waren totaal niet op de hoogte van de situatie van deze vrouw.
Niemand voelt zich heel bekwaam in het leveren van palliatieve zorg aan patiënten met de ziekte van Parkinson, zegt promovenda Herma Lennaerts. Het is zelfs de vraag wanneer de palliatieve fase start.
Tijdens de papieren visite worden we abrupt onderbroken door geschreeuw vanaf de gang. Daar treffen we, de zaalarts en ik, onze nieuwe patiënt, terwijl de verpleegkundige wanhopig pogingen doet hem te kalmeren. Ze had hem op heterdaad betrapt terwijl hij bonbons aan het stelen was in de kamer van zijn buurvrouw.
Diermodellen voor menselijke ziekten zijn niet altijd zo goed als je zou willen. Dat laat onderzoek van Parthiv Haldipur e.a. gepubliceerd in Science maar weer eens zien. Zij keken naar de ontwikkeling van het cerebellum bij mensen, muizen en makaken.
Patiënten die snel na een herseninfarct bovenop de gebruikelijke revalidatie extra looptraining ondergaan, lopen en functioneren na drie maanden niet beter dan patiënten die ontspanningsoefeningen doen. Dit constateren Alexander Nave e.a. op basis van gerandomiseerd onderzoek waarover zij in The BMJ schrijven.
Drie keer per week ongeveer drie kwartier fietsen op een hometrainer heeft een positief effect op de symptomen bij patiënten met de ziekte van Parkinson. Dat blijkt uit een dubbelblind uitgevoerde RCT door Nicolien van der Kolk e.a. (Radboudumc), waarvan de uitkomsten zijn gepubliceerd in The Lancet Neurology.
Op dit moment is fMRI uitsluitend in gebruik als een instrument voor de wetenschap, maar dat hoeft niet zo te blijven. Ik kan me voorstellen dat we bij aanvang van een intensieve behandeling, zoals bij cognitive FX, op de fMRI veel coactivatie van limbische (emotionele) kerngebieden zien.
Bij 1 op de 14 patiënten ouder dan 65 jaar komen na een niet-cardiologische operatie subklinische herseninfarcten voor. Deze geven een verhoogd risico op cognitieve achteruitgang een jaar na de operatie. Dit beschreven Marko Mrkobrada e.a. onlangs in een prospectieve cohortstudie in The Lancet.
Hoe beter de cardiovasculaire gezondheid op vijftigjarige leeftijd, hoe kleiner de kans op dementie. Dit vonden Séverine Sabia e.a. in een prospectieve cohortstudie onder 7899 participanten, gepubliceerd in The BMJ.
Minister Bruins (VWS) zal Fampyra, een geneesmiddel dat het loopvermogen van multiplesclerosepatiënten verbetert, per 1 september opnemen in het basispakket. Bruins neemt daarmee een advies van het Zorginstituut over, dat concludeert dat Fampyra (fampridine) effectief is bij MS-patiënten van 18 jaar met een EDSS-score van 4-7 én ernstig beperkt loopvermogen.
