Meer over milieu

Opwarming van de aarde, verlies aan biodiversiteit en milieuvervuiling hebben directe en indirecte gevolgen voor de volksgezondheid. Op onderzoek gebaseerde maatregelen moeten de ‘planetaire gezondheid’ bevorderen.

Wat je vaak hoort: klimaatverandering is een ‘hyperobject’. We krijgen er als mensen geen vat op omdat het zich in ruimte en tijd aan onze directe waarneming onttrekt.

Artsen moeten hun verantwoordelijkheid nemen als het gaat om klimaatverandering en verduurzaming van de zorg. Dat is de uitkomst van een enquête gehouden door De Geneeskundestudent (DG). De aankomend artsen pleiten voor meer kennis over klimaatverandering onder medici en een nadrukkelijk standpunt van artsenorganisaties en overheid over preventief klimaatbeleid.

Hoewel de zorgkoepels belangrijke klimaat­doelstellingen onderschrijven en de intenties overal goed zijn, komen de individuele instellingen nog met weinig concrete plannen. Dat kan beter.

In de straat waar ik woon stond vorige week een aantal cameraploegen. Straatgenoten hadden een spandoek opgehangen omdat ze boos zijn op de gemeente. Die wil voor de huizen van onze overburen geen vergunningen verlenen voor zonnepanelen aan de voorzijde op de daken. Maar daar schijnt de zon nu eenmaal het langst op.

Aios Myrthe Frissen is de initiatiefneemster van het sociale klimaatproject Groenten zonder grenzen (GZG). GZG verzamelt overgebleven voedingsmiddelen om gratis, gezonde en duurzame maaltijden te koken.

Het Nederlandse klimaatbeleid zal de komende jaren niet alleen onze bijdrage aan de opwarming van de aarde verlagen. Het heeft daarnaast ook allerlei positieve effecten op onze gezondheid en veiligheid, schrijft het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) in drie nieuwe rapporten over het onderwerp. De lucht die Nederlanders inademen wordt bijvoorbeeld steeds schoner en daardoor neemt de levensverwachting toe, zo is de aanname.

De Gezondheidsraad heeft afgelopen zomer een advies uitgebracht over het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen. Volgens de raad is voldoende aangetoond dat gewas­beschermingsmiddelen verband houden met de ziekte van Parkinson en ontwikkelings­stoornissen bij kinderen.

De langdurige zorg moet grootschalig renoveren of investeren in nieuwbouw om in 2030 de CO2-uitstoot te halveren. Volledig inzetten op nieuwbouw vergt een investering van 8 miljard euro, zo heeft ABN AMRO becijferd in een rapport over verduurzaming van vastgoed.

Klimaatverandering kan ver weg voelen voor ons als toekomstige dokters. Het beeld van een eenzame ijsbeer op een weg­-drijvende ijsschots is schrijnend, maar niet iets waar we dagelijks mee geconfronteerd worden. Toch gaat klimaatverandering ons wel degelijk aan.

Arts-onderzoeker Jantine Röttgering werkt overdag in het Hersentumorcentrum van het Amsterdam UMC, en in de avonduren zet ze zich in voor de klimaatbeweging.

Bij zorgbestuurders, artsen en de politiek moet meer aandacht komen voor het verduurzamen van de zorg. Dat stellen Iris Wichers, huisarts en wetenschappelijk medewerker bij het NHG, internist-nefroloog Peter Blankestijn (UMCU) en Adriaan van Engelen van Milieu Platform Zorgsector (MPZ).

Klimaatverandering kan betekenen dat de grote verbeteringen in de mondiale volksgezondheid van de laatste decennia weer teloorgaan. ‘Dokters zijn bij uitstek geschikt om deze verontrustende boodschap onder de aandacht te brengen’, vindt de Britse hoogleraar public health Andy Haines.

Kinderen en gezonde volwassenen die in de buurt van Schiphol wonen hebben een slechtere longfunctie. Dat komt door de verhoogde concentraties ultrafijnstof in de lucht, meldt het RIVM op basis van onderzoek.

De grafietregens van Tata Steel in Wijk aan Zee bevatten ongezonde hoeveelheden lood en andere zware metalen, zo maakte het RIVM afgelopen week bekend. Huisarts Luc Verkouteren zit er middenin.

Het kabinet weigert in de milieuwetgeving voor genetische modificatie een uitzondering te maken voor medische producten. Voor veel patiënten komt behandeling hierdoor te laat, stelt René Medema, wetenschappelijk directeur van het oncologisch centrum Antoni van Leeuwenhoek in een interview met Trouw.

Waterschap Rijn en IJssel gaat afvalwater uit Streekziekenhuis Koningin Beatrix in Winterswijk letterlijk voor de deur van de kliniek zuiveren. Deze ‘voorzuivering’ moet ervoor zorgen dat er geen medicijnresten in het oppervlaktewater terechtkomen. Het landelijke proefproject begint volgende week.

Een groep Nederlandse zorgverleners publiceert in The Lancet een reeks adviezen om de zorg klimaatvriendelijker te maken. ‘Eigenlijk moet elke zorgprofessional zich afvragen hoe de zorg op een duurzamere manier georganiseerd kan worden.’

Mensen die binnen twee kilometer van een geitenhouderij wonen, lopen meer kans op longontsteking dan gemiddeld.

Het geluid van windturbines kan, net als andere omgevingsgeluiden, een grote impact hebben op de fysieke en mentale gezondheid van mensen. Gemiddeld zou het geluid van windturbines niet hoger dan 45 decibel mogen zijn, vindt Wereldgezondheidsorganisatie WHO.

Duurzaamheidsprojecten genoeg in de verschillende zorginstellingen in Nederland, maar in de meeste ziekenhuizen ontbreekt de regie vanuit het bestuur, waardoor er nog geen samenhangend beleid is.

Vijf artsen in Zuid-Limburg richten deze week de stichting Verontruste Artsen op. Daarmee vragen ze aandacht voor de gezondheidseffecten van de uitbreiding van het aantal vluchten van vrachtvliegtuigen op Maastricht Aachen Airport.

De politieke toezegging dat omwonenden van de chemische fabriek Chemours in Dordrecht gratis de PFOA-waarde in hun bloed mogen laten bepalen, brengt artsen in een lastig parket. Dat stelt Kees Rovers, huisarts in Dordrecht.

Chirurg Ignas van Bebber vindt dat artsen niet mogen wegkijken van milieuproblemen. Hij richtte het Artsenforum op, dat lobbyt tot Brussel aan toe voor ‘het gezondheidsbelang van mens en milieu’.

De gezondheidszorg is niet bepaald een schone ‘industrie’; de CO2-uitstoot van de sector is aanzienlijk. In het Verenigd Koninkrijk wordt al concreet gewerkt aan reductie van deze uitstoot. Nederland zou daaraan een voorbeeld moeten nemen, zegt arts maatschappij en gezondheid Lietje Petri.