Hillegonda (45 jaar) en haar dochter Sanne (13 jaar) hebben neurofibromatose type 1. Als Sanne 10 jaar is, wordt een hersentumor vastgesteld.
Annemarie Haverkamp interviewde twee jaar lang ruim zeventig mensen die binnen afzienbare tijd zouden komen te overlijden. Ze vroeg naar hun angsten en hun dromen, sprak met ze over het hiernamaals, familie, over ‘heldere inzichten’. Al die interviews verzamelde ze in Ik heb geleefd: ‘Er vloeiden tranen, er werd gevloekt en gelachen, maar er was toch vooral berusting.’
Coöperatie Laatste Wil (CLW) spant een proces tegen de staat aan om een ‘menselijk levenseinde in eigen regie’ ruimer mogelijk te maken. De organisatie heeft vandaag de staat gedagvaard met 33 individuele mede-eisers.
Ongeveer een jaar geleden liep ik mee op de palliatieve afdeling van een verpleeghuis. Hoewel ik er maar een korte tijd was, denk ik er nog vaak aan terug. Ik zie dan gezichten voor me; de gezichten van de mensen die er hun laatste stukje tijd zouden doorbrengen, en de gezichten van de mensen die in die tijd hun hand zouden vasthouden. Twee gezichten in het bijzonder komen iedere keer weer terug.
‘Jullie zijn mijn laatste kans’, legde je ons uit. Je was zo bang dat we zouden zeggen dat we je niet konden helpen. Voor een trein of van de flat springen kon je andere mensen niet aandoen. Maar verder leven was geen optie.
Het wordt tijd dat er met een goede helikopterview keuzes worden gemaakt over hoe we als maatschappij omgaan met corona. Keuzes die voor iederéén goed zijn en niet alleen voor de covid-19-patiënten.
Om zorgprofessionals beter te ondersteunen bij vragen rond palliatieve zorg, is er nu één landelijk telefoonnummer. Deze lijn is een aanvulling op de bestaande telefonische consultatieteams die regionaal zijn georganiseerd.
Ze schuifelt voor me uit de woonkamer in en ploft in haar stoel, naast een uitgedoste kerstboom volgehangen met gekleurde ballen en nepsneeuw. ‘Van mij hoeft het niet meer dokter’, is het eerste wat ze tegen me zegt.
Van het behandelpaspoort, dat dit voorjaar door het ministerie van VWS aan 45 duizend zorgverleners is verstrekt, zijn sinds deze week extra versies beschikbaar. Woensdag verschenen edities voor Engelstaligen, voor Nederlanders die Turks en Marokkaans-Arabisch spreken, voor slechtzienden en een ‘makkelijk lezen versie’.
Het komt vast door de donkere dagen, de lockdown light of alle chemo waardoor ik tegenwoordig een emotioneel vergiet ben. Want hoe zijn anders mijn vochtige ogen te verklaren terwijl ik naar een paar foto’s kijk van een verkeerstunnel. Emoties over beton, gekker moet het niet worden.
Er komt een regeling voor levensbeëindiging bij kinderen van 1 tot 12 jaar die ongeneeslijk ziek zijn, die uitzichtloos en ondraaglijk lijden en binnen afzienbare tijd zullen overlijden. Dat schrijft minister Hugo de Jonge van VWS in een brief aan de Tweede Kamer.
De Vlaamse krant De Standaard vroeg 119 schrijvers naar hun kijk op het levenseinde. De neerslag daarvan is nu te vinden in Het einde en hoe het te overleven.
Onder leiding van Steven Pleiter groeide het Expertisecentrum Euthanasie uit tot een professionele organisatie. Een van zijn zorgen is dat psychiatrische patiënten met een euthanasiewens nu twee jaar moeten wachten. Binnenkort zwaait hij af als bestuurder.
Sonja Kersten, de voormalig directeur van V&VN, wordt de nieuwe directeur van Expertisecentrum Euthanasie. De huidige directeur en medeoprichter van het centrum, Steven Pleiter, gaat op 1 oktober met pensioen.
Bij een patiënt die stopt met eten en drinken kan een delier ontstaan. Volgens bestaande richtlijnen mag een arts de patiënt in dat stadium (nog) niet sederen om het lijden te verlichten. Een aanvulling van die richtlijnen zou op zijn plaats zijn, vindt emeritus hoogleraar ethiek Govert den Hartogh.
Artsen hebben een beperkte rol in de behandeling van verzoeken van mensen die hulp bij zelfdoding willen na een voltooid leven. Dat blijkt uit het wetsvoorstel dat D66-Kamerlid Pia Dijkstra vrijdag heeft ingediend.
Nu de rechter heeft geoordeeld dat de arts die overging tot euthanasie bij een diepdemente vrouw zorgvuldig handelde, lijkt sedatie toegestaan bij een patiënt die zich op het laatste moment verzet. De KNMG-richtlijn en de EuthanasieCode van de RTE zeggen echter iets anders.
‘In de tijd die ik nog heb, wil ik het leven vieren. En ik wil dat alle mensen die mij dierbaar zijn dat met mij vieren. Dus ik heb samen met mijn man en mijn kinderen een bucketlist gemaakt van dingen die we nog willen doen.’ Ze kijkt me aan met een vermoeide, maar grote glimlach.
Na het Spaanse parlement vorige week, stemt vandaag ook het Portugese parlement over de komst van een wet die euthanasie mogelijk maakt. Het lijkt erop dat het wetsvoorstel kan rekenen op een kleine meerderheid van de stemmen, zo bericht de NOS.
Het Spaanse parlement heeft dinsdag met ruime meerderheid een wetsvoorstel aangenomen dat euthanasie niet langer strafbaar maakt.
De meldingsbereidheid van artsen bij late zwangerschapsafbrekingen lijkt iets groter te zijn geworden. In 2018 deden artsen elf meldingen van late zwangerschapsafbrekingen. In eerder jaren waren dat er steeds drie of minder. Er is geen melding gedaan van levensbeëindiging van een pasgeborene.
In Arnhem, Zwolle, Rotterdam en Eindhoven kunnen belangstellenden de komende tijd samen praten over de laatste levensfase. Het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) organiseert deze gesprekken in huiskamers en buurthuizen onder de titel ‘Dialoog over de laatste levensfase’.
De wachtlijst van psychiatrisch patiënten die euthanasie hebben gevraagd bij Expertisecentrum Euthanasie is opgelopen tot ruim een jaar. Er wachten honderd mensen die op basis van een eerste beoordeling waarschijnlijk voor euthanasie in aanmerking komen.
Minister Hugo de Jonge van VWS is niet van plan de euthanasiewet aan te passen om actieve levensbeëindiging mogelijk te maken voor kinderen tussen de 1 en 12 jaar oud die ondraaglijk en uitzichtloos lijden en binnen afzienbare tijd zullen overlijden.
De wijziging van de Wet op de orgaandonatie per 1 juli 2020 verandert ook de rol van artsen en de positie van naasten en nabestaanden rondom het overlijden van een patiënt. Over de vraag hoe artsen met hen het gesprek aangaan over orgaandonatie, heeft minister Bruno Bruins de kwaliteitsstandaard donatiezorg aan de Tweede Kamer aangeboden.
