Meer over kanker

Gynaecoloog Joost van de Ven voelde vorige winter een zwelling in zijn hals. Het bleek uitgezaaide HPV-gerelateerde kanker te zijn.

Graphic novels zijn uitgegroeid tot een ‘visueel krachtig venster op ervaringen van patiënten en hun naasten met ziekte en zorg’. Deze ‘graphic medicine’ zou een plaats verdienen in onderwijs, onderzoek en patiëntenzorg.

De Gentse ‘topdokter’ en hematoloog Tessa Kerre schreef met Immuun voor Kanker?– veelzeggende ondertitel: Verhalen over wetenschap, mensen en verbeelding – een toegankelijk en veelomvattend boek over alle aspecten van ‘de keizer aller ziektes’.

Een oncologisch chirurg verwijdert in 2014 bij zijn patiënt na bestraling een myxoïde liposarcoom uit diens rechterbovenbeen. In 2015 wordt de plek van de verwijderde tumor met MRI bekeken.

Judith Weeda (1990) houdt zich in het Amsterdam UMC als projectleider bezig met het thema patiëntparticipatie. Op haar 28ste werd ze zelf patiënt: ze bleek lymfeklierkanker te hebben.

Al tien jaar leeft Kitty Trepels van Mil (1963) met borstkanker: ze heeft uitzaaiingen in lever, hoofd en botten. In die tijd kwam ze met enige regelmaat ‘in absurde, onwerkelijke situaties’ terecht, maar het is de relativerende humor die haar staande houdt in ‘de witte wereld’, die niet altijd even goed luisterde naar haar vragen en behoeften en, op zijn zachtst gezegd, af en toe de plank flink missloeg, wat niet zonder gevolgen is gebleven voor haar gezondheid.

In de documentaire Later gaan Annick Sickinghe en Sam van Zoest in gesprek met zeven mensen die in hun kindertijd kanker hebben gehad.

Medische terminologie van artsen koppelen aan begrijpelijke patiëntentaal. Dat hoopt Stichting kanker.nl op haar websites te bereiken door samen te werken met de Nederlandse kennisorganisatie voor digitale informatie-uitwisseling in de zorg, Nictiz.

Bij patiënten met een beperkte levensverwachting of zwakke gezondheid kan het verstandig zijn om basaalcelcarcinoom – de meestvoorkomende vorm van huidkanker – niet te verwijderen, maar goed in de gaten te houden. Dat schrijven Marieke van Winden en collega’s van het Radboudumc in JAMA Dermatology.

Het Bravis Oncologie Centrum startte samen met thuiszorg­organisatie Allerzorg-Care for Cancer een pilotproject om patiënten thuis chemotherapie te geven in plaats van in het ziekenhuis.

In De Gemene Deler, wat je noemt ‘een koffietafelboek’, zijn de verhalen opgenomen van elf jongvolwassenen (18-35 jaar) met kanker, vergezeld van 66 foto’s.

De overlevingskansen van Nederlandse kinderen en jongvolwassenen met kanker zijn de laatste jaren aanzienlijk gestegen. Dat blijkt uit onderzoek van Maya Schulpen en collega’s dat onlangs werd gepubliceerd in European Journal of Cancer.

De dochter van psychiater Annemiek Kuijer, Eline, werd op 5-jarige leeftijd gediagnosticeerd met acute leukemie. Het boek Kind & Kanker geeft een uniek inkijkje in het leven van dit gezin. Gesteund door familie en vrienden en het behandelteam gaan zij het loodzware traject in, met één gezamenlijk doel: genezing.

De cijfers over het aantal oncologische behandelingen dat in 2020 heeft plaatsgevonden, geven geen aanleiding om te veronderstellen dat kankerpatiënten te weinig behandeling hebben ondergaan in dat coronajaar. Ook is de daling van het aantal oncologische diagnoses beperkt te noemen. Dat constateert IKNL-bestuursvoorzitter en oncologiehoogleraar Thijs Merkx.

Patiënten met uitzaaiingen waarvan de primaire tumor niet kan worden gevonden, vielen tot voor kort tussen wal en schip. De eerste poli speciaal voor hen is recentelijk opgericht.

In de roman Zachtop lachen van Malou Holshuijsen komt een jonge vrouw, die ook Malou heet, bij de psycholoog omdat ze ‘gevaarlijk bang’ is. Ze heeft paniekaanvallen, slaapt slecht en is angstig in het verkeer. Ze heeft ook ‘zeker weten kanker light’, maar daar maakt ze zich minder druk om.

Als Caroline Reeders tegen een vriend het nieuws vertelt over haar diagnose, borstkanker, schenkt deze een borrel in en zegt: ‘Jullie mogen de komende tijd vooral veel plaatsnemen, let maar op.’

Artsen hebben een film online gezet waarin ze vertellen hoe aangrijpend het is als ze mensen moeten vertellen dat ze als gevolg van roken niet meer beter zullen worden. Tabak moet de wereld uit, vinden de dokters. De nieuwe regering moet zich daar ook voor inspannen, menen de artsen achter de actie #artsenslaanalarm.

Steeds meer patiënten overleven kanker. Maar de behandeling trekt wel diepe sporen. Cognitieve problemen zijn daar een voorbeeld van. Gespecialiseerde zorgverleners zijn echter in staat daar iets aan te doen.

Als kleuter én als puber krijgt de Deense Rosemarie kanker. In Long, Live, Love volgt de kijker de 15-jarige tiener kort tijdens haar zware tweede behandeltraject, maar vooral in de periode erna.

Het komt vast door de donkere dagen, de lockdown light of alle chemo waardoor ik tegenwoordig een emotioneel vergiet ben. Want hoe zijn anders mijn vochtige ogen te verklaren terwijl ik naar een paar foto’s kijk van een verkeerstunnel. Emoties over beton, gekker moet het niet worden.

Door de coronacrisis zijn dit voorjaar minder diagnoses borst- en darmkanker gesteld. In de leeftijdscategorieën die voor de bevolkingsonderzoeken in aanmerking komen was deze afname groter dan in de andere groepen.

Bij melanomen op romp en extremiteiten lijkt er geen verschil te zijn in vijfjaarsoverleving tussen wijde excisie en Mohs micrografische chirurgie. Dit blijkt uit een retrospectieve cohortstudie waarover Addison Demer e.a. in JAMA Dermatology schrijven.

Neoadjuvante immuuntherapie met een combinatie van twee medicijnen, nivolumab en ipilimumab, is – na melanoom en darmkanker – ook bij blaaskanker inzetbaar, staat een operatie niet in de weg en kan goede resultaten opleveren.

Een woordenlijst die uitleg geeft over borstkankerjargon: dat was hard nodig, vond ­oncologisch chirurg prof. dr. Marjolein Smidt (Maastricht UMC+).