Meer over hersenen

Een 70-jarige man heeft een hersen­bloeding rechts pariëtaal. Enkele dagen later ontstaan akoestische en visuele hallucinaties. Wat ziet u – naast de lobaire bloeding – op de SWI, een zeer gevoelige vorm van MRI?

Simone de Beauvoir stelde dat je niet als vrouw wordt geboren maar door de maatschappij tot vrouw wordt gemaakt. Psychiater en neurowetenschapper Iris Sommer geeft de Franse schrijfster, filosofe en feministe in Het vrouwenbrein deels gelijk: onze samenleving behandelt mannen en vrouwen van jongs af aan anders, ‘maar ze had geen gelijk in haar bewering dat wij genderneutraal geboren worden’.

En niet een beetje minder. Ook als je corrigeert voor lichaamsgewicht en lengte dan nog is een vrouwenbrein gemiddeld 8 procent lichter, ongeveer een ons. Een ons is veel op 1400 gram.

Over nut en functie van slaap doen verschillende hypothesen de ronde. Zo zou slaap de neurale reorganisatie nodig voor bijvoorbeeld leren bevorderen. En een andere theorie zegt dat mensen (en in ieder geval andere zoogdieren) tijdens de uren dat ze wakker zijn neurale schade oplopen. Gedurende de slaap zou deze schade of dit afval – beschadigde genen en eiwitten – worden hersteld of ‘afgevoerd’.

Elke monteur weet dat tussen de wielen de motor zit en dat die ermee te maken moet hebben. Maar een dergelijk inzicht is in de gezondheidszorg nog niet altijd doorgedrongen. Als er geen oorzaak kan worden gevonden, zegt men: ‘Het zit tussen de oren’.

Bij 15 procent van niet-responsieve patiënten met acuut hersenletsel is hersenactiviteit waarneembaar in reactie op gesproken commando’s. Mogelijk heeft dit voorspellende waarde voor korte- en langetermijnuitkomsten. Dit blijkt uit onderzoek van Jan Claassen e.a. dat in The New England Journal of Medicine verscheen.

De wet staat het toe, maar het zou eigenlijk verboden moeten worden: euthanasie bij adolescenten met een psychiatrische aandoening die uitzichtloos en ondraaglijk lijden. Dat bepleiten Pieter Jan Stallen en collega’s. Het brein van jongeren is immers nog niet uitgerijpt.

Jong beginnen met drinken hangt samen met een grotere kans op een alcoholprobleem op latere leeftijd. Ook zijn er aanwijzingen dat alcoholconsumptie bij jongeren van invloed is op de ontwikkeling van de hersenen.

Blijf voorzichtig met het maken van CT-scans bij kinderen, en gebruik een zo laag mogelijke dosis, aangezien er een verband is tussen deze diagnostiek en later ontstaan van hersentumoren. Of er sprake is van een causaal verband is niet zeker, blijkt uit retrospectief cohortonderzoek van Johanna Meulepas e.a. waarover zij rapporteren in Journal of the National Cancer Institute.

Anna Henry kon nog maar moeilijk fluit spelen vanwege tremoren. Tijdens de deep brain stimulation, die hersenchirurgen in het Memorial Hermann Hospital in Houston bij haar uitvoeren, speelt zij weer fluit.

Tijdens hemodialyse neemt de doorbloeding van de hersenen af. Mogelijk verklaart dat waarom er een verband bestaat tussen dialyse en een verhoogd risico op cerebrale ischemische beschadigingen in de vorm van wittestofafwijkingen en cognitieve achteruitgang.

De KNVB opent samen met het VUmc en AMC een polikliniek speciaal voor voetballers die een hersenschudding oplopen op het veld. De multidisciplinaire spreekuren gaan 1 maart van start.

Een op de vier Nederlanders heeft een hersenaandoening en een op de vijf sterfgevallen is het gevolg van een hersenaandoening. Dit blijkt uit onderzoek van het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) in opdracht van de Hersenstichting.

Ik heb een digitale stalker. Er is althans een beroepspatiënt met CVS/ME die zulke nare reacties geeft op mijn blogs, dat de essentie en het leesplezier ondergesneeuwd worden.

Ik zag een jongeman op de SEH met een overtuigend functionele verlamming. Al snel begreep ik van zijn zus dat dit niet de eerste uiting van een psychische warboel was.

Jurrien Fransen (27), laatstejaars geneeskundestudent aan het VUmc, is obductieassistent bij de Nederlandse Hersenbank.

Het leukste van neuroloog zijn vind ik dat wij zoveel van de hersenen snappen. In mijn gedachten mag ik graag visualiseren wat er gebeurt bij psychoneuro-endocrino-immunologische aandoeningen, georganiseerd in de onbewuste machinekamer van onze hersenen, vooral rondom de hypothalamus.

Hoe kan mijn brein beter worden? Die vraag stelde Niki Korteweg zichzelf toen haar brein door langdurige stress begon te haperen. ‘De jarenlange marinade van stresshormonen had mijn brein gedegradeerd van soepele denkmachine tot oude roestbak’, schrijft ze.

Regisseur Jan Louter volgde voor zijn documentaire Hersenleed maandenlang drie van de vijfhonderd patiënten die jaarlijks worden behandeld in het hersentumorcentrum van het Erasmus MC

Neuropsycholoog en hoogleraar Erik Scherder verzamelde in Singing in the brain een grote hoeveelheid kennis (sommigen zouden het misschien eerder weetjes noemen) over hersenen en muziek.

Opnieuw zijn er aanwijzingen gevonden voor de theorie dat de oorsprong van de ziekte van Parkinson is te vinden in het darmstelsel en dat de ziekte zich via de nervus vagus naar de hersenen verspreidt.

Ingewikkelde wetenschappelijke onderwerpen voor patiënten begrijpelijk maken? ‘Dat zou vaker moeten gebeuren’, zegt geneeskundestudent Bart Lutters. Met zijn boek over elektriciteit en de werking van de hersenen geeft hij alvast een voorzet.

Dat er een link bestaat tussen chronische stress en hart- en vaatziekten (HVZ) is al langer bekend. Wat de precieze onderliggende mechanismen zijn echter niet.

Het brein is het meest complexe verschijnsel in de ons bekende kosmos. Dick Swaab schreef er twee zeer lezenswaardige boeken over, die een schat aan informatie bevatten over het functioneren van onze hersenen.

Duizenden studies waarbij gebruik is gemaakt van fMRI, hebben onbetrouwbare uitkomsten. Die opvallende conclusie…