Huisartsen Paul Giesen en Marianne Dees willen bijdragen aan de discussie over euthanasie, op een manier die lering en steun biedt voor alle betrokkenen. Eerstgenoemde beschrijft een waargebeurde casus, en samen formuleren ze aandachtspunten voor dit complexe proces.
Voor het eerst staan drie Belgische artsen terecht omdat zij mogelijk niet aan de wettelijke eisen voor euthanasie hebben voldaan. Vijf vragen over deze bijzondere rechtszaak.
De wachtlijst van psychiatrisch patiënten die euthanasie hebben gevraagd bij Expertisecentrum Euthanasie is opgelopen tot ruim een jaar. Er wachten honderd mensen die op basis van een eerste beoordeling waarschijnlijk voor euthanasie in aanmerking komen.
Een arts hoeft niet in alle gevallen te verifiëren bij de patiënt of zijn schriftelijk verklaarde doodswens nog actueel is. Dat stelt de procureur-generaal in zijn vorderingen tot cassatie in het belang der wet bij de Hoge Raad.
Doorgaans wordt bij een euthanasie de familie betrokken. Maar het gebeurt ook dat een voorgenomen euthanasie de gemoederen juist verscheurt en de onderlinge relatie onder spanning zet. Voor dat mijnenveld bestaan geen regels en richtlijnen.
Minister Hugo de Jonge van VWS is niet van plan de euthanasiewet aan te passen om actieve levensbeëindiging mogelijk te maken voor kinderen tussen de 1 en 12 jaar oud die ondraaglijk en uitzichtloos lijden en binnen afzienbare tijd zullen overlijden.
Elke dokter moet weleens de dood vaststellen, een medische handeling die niet altijd even overzichtelijk is. Dat komt deels door een historische dimensie. Want vroeger, toen er nog een ziel in het lichaam aanwezig was, ging iemand in een oogwenk dood en wel precies op het moment dat de ziel het lichaam verliet.
Bijna vier op de tien volwassenen vinden dat een arts een verzoek om euthanasie niet zou mogen weigeren als aan alle zorgvuldigheidseisen is voldaan. Een vrijwel even grote groep is van mening dat een arts dan wel mag weigeren.
Het iets mildere standpunt van de World Medical Association (WMA) over euthanasie is voor de KNMG geen reden om het opgezegde lidmaatschap van de internationale artsenorganisatie te herzien.
Een kleine, maar cruciale en positieve stap. Zo weegt de KNMG de keuze van de World Medical Association (WMA) om het woord ‘onethisch’ te schrappen uit de euthanasieverklaring van de internationale artsenorganisatie.
Journalist Henk Blanken heeft parkinson. Door die ziekte heeft hij de ‘pijnlijk grote kans’ van 50 procent om dement te worden.
Maar de gevaren van overdracht en tegenoverdracht dan? Dat de psychiater wordt meegezogen in de wanhoop van de patiënt, of vice versa? ‘Ja’, zeg je dan, ‘daar zijn we als psychiaters op getraind.’ Maar moeten we niet het meest vrezen voor vormen van manipulatie die niet detecteerbaar zijn?
De wens je leven te beëindigen kán onderdeel zijn van een psychische aandoening en verdient dan behandeling en niet inwilliging. Maar ik ben het er absoluut niet mee eens dat dat altijd zo is.
De Tweede Kamer wil dat VWS-minister Hugo de Jonge een plan bedenkt waardoor er eerder gesprekken worden gevoerd tussen huisartsen en patiënten over wensen rond het levenseinde dan nu gebeurt.
Ten eerste wil ik het veelgehoorde argument aan de kaak stellen dat hulp bij zelfdoding vreselijke suïcides voorkomt. Dat mag in individuele gevallen zo zijn, maar over het geheel vind ik het opvallend dat in Nederland het aantal niet-geassisteerde suïcides in tien jaar tijd met 35 procent is toegenomen, waar dat in omringende landen juist gelijk bleef of daalde.
Als je meegaat in een euthanasiewens, ga je mee in het feit dat iemand het opgeeft. Ga je niet mee in de euthanasiewens, dan laat je iemand alleen met zijn ondraaglijke lijden. Ik heb lang gedacht dat je die existentiële eenzaamheid van het bestaan wellicht moet accepteren.
Ja, je bent barmhartig en betrokken als je hem euthanaseert. Maar door de psychiatrische patiënt te helpen zeg jij óók dit: ‘Ik kan mij vinden in het oordeel van deze patiënt dat het voor hem beter is om niet te bestaan.’ Het verschil met ‘traditionele euthanasieën’ is groot. Daar gaat het om een zachte dood als laatste redmiddel om een vreselijke dood te voorkomen.
Ik ben niet voor euthanasie, maar ik ben nog meer tegen ondraaglijk en uitzichtloos lijden. Maar daarmee ben ik er nog niet uit. Ik sluit niet uit, sterker nog, ik hoop zelfs dat lijden ergens goed voor is. Of misschien kan ik beter zeggen dat ik hoop dat het léven ergens toe dient. Dat we op aarde zijn ook om iets te leren, en dat dat met lijden gepaard kan gaan.
De in totaal vijftig meldingen die ik zag behoorden tot het zwaarste dat wij te zien kregen. Niet alleen vanwege het tijdsbeslag voor de zwaar belaste commissieleden en het onzegbare leed dat bij menige psychiatrische melding komt kijken, maar misschien nog wel meer vanwege de ontzetting over de rol die de omstandigheden daarbij hadden gespeeld.
Psychiater Menno Oosterhoff en ethicus Theo Boer lagen regelmatig op Twitter met elkaar in de clinch. Met name het onderwerp euthanasie in de psychiatrie was onderwerp van gesprek. Nou ja… gesprek? Dat lukt niet erg op Twitter. Elkaar wat uitgebreider schrijven is vast een stuk vruchtbaarder, hebben beiden gedacht. En zo geschiedde.
Ik ben met je eens dat je nooit met 100 procent zekerheid kunt zeggen dat er in de toekomst niet een verandering ten goede zou kunnen plaatsvinden of dat er een nieuwe behandeling wordt ontdekt, die wél effectief is. Maar volgens mij gaat het daar niet om. De vraag is of het aannemelijk is, maar nog meer of iemand daaraan voldoende hoop kan ontlenen om erop te wachten.
Patiënten met een dwarslaesie hebben nogal eens een doodswens in de eerste periode na het ontstaan van de beperking. Aios revalidatiegeneeskunde Maaike Lange en collega’s zien echter dat de kwaliteit van leven van deze patiënten gaandeweg sterk toeneemt. Een euthanasieverzoek verdwijnt dan vaak weer naar de achtergrond.
De combinatie van orgaandonatie en euthanasie is betrekkelijk nieuw in Nederland. Minister Bruno Bruins (Medische Zorg) heeft nu de richtlijn Orgaandonatie na euthanasie naar de Tweede Kamer gestuurd.
Minister Hugo de Jonge van VWS ziet geen reden om de huidige euthanasiewetgeving aan te passen en ethische en juridische toetsing voorafgaand aan euthanasie of hulp bij zelfdoding in te stellen.
Ouders en artsen van ernstig zieke kinderen willen meer duidelijkheid over regels voor beslissingen rond het levenseinde van kinderen tussen de 1 en 12 jaar. In uitzonderlijke situaties zou actieve levensbeëindiging mogelijk moeten zijn. Daarvoor zouden per jaar vijf tot tien kinderen in aanmerking komen, blijkt uit onderzoek.
