Meer over euthanasie

Ik noem het, omdat ik het belangrijk vind dat duidelijk blijft dat er, hoe je het ook noemt, sprake is van iemand doden – een zeer ingrijpend iets.

De arts die gisteren werd ontslagen van rechtsvervolging is daar verheugd over en ziet er een bevestiging in dat ze zorgvuldig en juist heeft gehandeld, stelt haar advocaat.

Verenso en de KNMG zijn opgelucht over de uitspraak in de strafzaak tegen de specialist ouderengeneeskunde die in 2016 euthanasie uitvoerde bij een wilsonbekwame patiënt met vergevorderde dementie.

De specialist ouderengeneeskunde die terechtstond nadat zij in 2016 euthanasie uitvoerde bij een wilsonbekwame patiënt is niet strafbaar en ontslagen van alle rechtsvervolging. De rechter deed woensdagmiddag uitspraak in de strafzaak waarin de arts terechtstond voor moord.

Elke euthanasie is in principe moord met voorbedachte rade behalve als is voldaan aan de zorgvuldigheidseisen van de Wet toetsing levensbeeïndiging. Dat werd heel duidelijk tijdens de strafzaak tegen een van onze collega’s.

Is een arts schuldig aan moord als ze de schriftelijke doodswens van haar diepdemente patiënte vooraf niet meer met haar bespreekt?

Het aantal hulpvragen bij de Levenseindekliniek is dit jaar naar een recordhoogte gestegen: in vergelijking met 2018 met 15 procent. Dat bevestigt het centrum naar aanleiding van een bericht in de Volkskrant.

Als kind ging ik regelmatig met mijn ouders mee naar superoma, die in een tehuis voor demente bejaarden woonde. Van die bezoekjes herinner ik me vooral de deur die met een code moest worden geopend en dat een van de bewoonsters als ik binnenkwam steevast riep: ‘Kijk, daar is de sjah van Perzië, kijk dan toch!’ Uit mijn superoma kwam niet zoveel, ook niet nadat er wat advocaatjes in waren gegaan.

Tweede Kamerlid Pia Dijkstra verwacht begin 2020 haar wetsvoorstel in te dienen om levensbeëindiging bij voltooid leven mogelijk te maken. Dat laat ze weten in een interview in het AD.

Maandag 26 en woensdag 28 augustus vindt de strafzaak plaats tegen een specialist ouderengeneeskunde die in 2016 euthanasie uitvoerde bij een wilsonbekwame patiënte met dementie. Deze zaak roept de nodige vragen op. Want waarom buigt de strafrechter zich over deze zaak, terwijl de tuchtrechter er al over geoordeeld heeft? En waar zal de strafrechter vooral naar kijken?

Deze week vond in Den Haag de eerste zitting plaats in de strafzaak tegen een specialist ouderengeneeskunde die in 2016 euthanasie uitvoerde bij een wilsonbekwame patiënte met dementie. Deze zaak wordt door de beroepsgroep op de voet gevolgd.

Dit is nieuw terrein, waar nieuwe jurisprudentie over medische zorg aan het ontstaan is en dan passen termen uit het wetboek van Strafrecht zoals moord of doodslag niet. Het toont denk ik ook de beperking aan van juridisch denken en redeneren over ontwikkelingen in de zorg en in het bijzonder over de euthanasieprocedure.

De Nederlandse Vereniging voor een Vrijwillig Levenseinde (NVVE) heeft een fonds geopend ter ondersteuning van de specialist ouderengeneeskunde die voor de rechter staat voor euthanasie bij een diepdemente patiënt op basis van haar wilsverklaring. De NVVE laat weten ervoor te zorgen dat ‘de juridische ondersteuning van deze arts in de toekomst gewaarborgd is’.

De specialist ouderengeneeskunde die april 2016 een diepdemente patiënt met een wilsverklaring euthanasie verleende, is schuldig aan moord, maar moet daarvoor geen straf krijgen. Dat stelde het Openbaar Ministerie (OM) vanmiddag in de rechtbank Den Haag.

Het Openbaar Ministerie heeft deze week een video online gezet over de vervolging van een specialist ouderengeneeskunde. Deze arts verleende voorjaar 2016 euthanasie aan een diepdemente patiënt op basis van een schriftelijke wilsverklaring en moet komende maandag en woensdag voor de strafrechter in Den Haag verschijnen.

De opstellers van de euthanasiewet stelden bij het definiëren van euthanasie dat het geen verschil maakt of de arts de levensbeëindiging verricht of de patiënt. ‘Een weeffout’ noemt filosoof en schrijver Ton Vink dat vandaag in het Nederlands Juristenblad.

Toegenomen acceptatie van euthanasie, toegenomen bereidheid en mogelijkheden om te verwijzen van artsen, en vergrijzing.

Onlangs publiceerde Medisch Contact een artikel waarin werd betoogd dat euthanasie bij jeugdigen met een psychische aandoening verboden zou moeten worden.

De wet staat het toe, maar het zou eigenlijk verboden moeten worden: euthanasie bij adolescenten met een psychiatrische aandoening die uitzichtloos en ondraaglijk lijden. Dat bepleiten Pieter Jan Stallen en collega’s. Het brein van jongeren is immers nog niet uitgerijpt.

Artsen die op gesprek gaan bij de Regionale Toetsingscommissies Euthanasie (RTE) moeten zich beter voorbereiden en de RTE gaat vasthoudender doorvragen om relevante feiten boven water te krijgen. Dat stelt coördinerend voorzitter Jacob Kohnstamm in het vandaag verschenen jaarverslag van zijn organisatie.

‘Mijn vader gaf in zijn euthanasieverzoek aan nooit naar een verpleeghuis te willen, maar nu lijdt hij niet zichtbaar… wat te doen?’ ‘Als arts voel ik me vaak machteloos: ik kan niet iets doen wat niet mag.’ ‘Doet het er nog wel toe wat ik als patiënt zelf zeg en voel?’

Een huisarts verricht volgens de regels euthanasie en heeft ook twee SCEN-artsen geconsulteerd. Toch stelt het OM na het rapport van de toetsingscommissie een justitieel vooronderzoek in. De huisarts vertelt zijn verhaal als waarschuwing voor zijn collega’s.

Sinds de oprichting van de Stichting Levenseindekliniek (SLK) in 2012 is er voorlopig een einde gekomen aan de gestage groei van het aantal hulpvragen. Vorig jaar werden 2564 euthanasieverzoeken ontvangen, 3 procent meer dan in 2017. In jaren daarvoor steeg dat aantal jaarlijks met 30 tot 40 procent.

In 2016 verleende een collega euthanasie aan een mevrouw die zo ver heen was in haar dementie dat ze niet meer kon zeggen dat ze wilde sterven. Ze had eerder opgeschreven dat ze niet naar een verpleeghuis wilde, maar (klassiek) daar eindigde ze toch.

Het Openbaar Ministerie (OM) heeft twee als onzorgvuldig beoordeelde zaken van euthanasie bij een psychiatrisch patiënt door een psychiater van de Stichting Levenseindekliniek (SLK) geseponeerd.