‘Jij bent lieve dokter!’, riep de vrouw opgetogen en ze vloog haar cardioloog om de nek. De arts voelde licht ongemak, iets met professionele grenzen en persoonlijke ruimte – vooral toen er ook nog een natte zoen volgde –, maar toch het meest voldoening. Ze had duidelijk iets goeds gedaan voor deze patiënt.
Hoofdschuddend horen we ze aan, de zorgmanagers, dokters en andere ‘professionals’ die hun plannen of behandeling toelichten in een taal die collega’s of patiënten niet als normaal (of begrijpelijk) Nederlands herkennen.
Door taal kunnen dokters bijdragen aan het herstel van patiënten, maar ook de genezing belemmeren. Het heeft dus zin om je woorden in de spreekkamer daarop aan te passen, betoogt hoogleraar gezondheidspsychologie Andrea Evers.
Artsen denken vaak dat ze hun boodschap aan de patiënt duidelijk overbrengen. Maar als ze de patiënt vragen in eigen woorden uit te leggen wat er zojuist is verteld, blijkt dat vaak tegen te vallen.
Er moet bij het ontwikkelen van e-health-toepassingen veel meer oog zijn voor mensen met beperkte taalvaardigheden. Als e-health alleen voor hoogopgeleiden toegankelijk is, vergroot dat de gezondheidskloof sterk, terwijl al die digitale toepassingen de gezondheidskloof juist kleiner kunnen maken.
Het lijkt me niet zo’n verkeerde vraag: ‘Heeft u misschien last van schimmel tussen de tenen?’ Desalniettemin kan ik de blik die op me afgevuurd wordt vanaf de andere kant van het bureau, niet als vriendelijk omschrijven.
Een weduwnaar diende een klacht in tegen de orthopedisch chirurg die zijn vrouw heeft behandeld. De klacht betrof de bejegening, communicatie en de behandeling.
De Belgische viroloog Marc Van Ranst, die eerder deze week moest onderduiken omdat een boze gewapende militair achter hem aan zit, ‘verdient onze steun’, vindt mediaondernemer Alexander Klöpping. Van Ranst heeft last van wel meer tegenstanders, zoals Willem Engel van Viruswaarheid, met wie hij woensdag in een Twittergevecht raakte.
Een Nederlandse groep van coronasceptische actievoerders heeft sinds februari gecoördineerd onjuiste en misleidende informatie over covid-19 verspreid. Dat meldt journalistiek platform Pointer van KRO-NCRV, dat de afgelopen drie maanden undercover ging in deze groep.
Om zorgprofessionals beter te ondersteunen bij vragen rond palliatieve zorg, is er nu één landelijk telefoonnummer. Deze lijn is een aanvulling op de bestaande telefonische consultatieteams die regionaal zijn georganiseerd.
Zie je wel. Ik zit gewoon volslagen idioot tegen mezelf te lullen in een verlaten kantoor. ‘Marijn, hallo?’ Theoretisch zou hij dit moeten kunnen zien en horen, maar zijn camera is uit en zijn microfoon is gedempt. Misschien is hij zijn blaas gaan legen, zijn hond gaan uitlaten, of zijn laptop is vijandig overgenomen door een huisgenoot met andere interesses.
Het delen van ‘smart’ is inderdaad steunend. Zonder uitzondering vind ik het hartverwarmende bijeenkomsten. Het enige nadeel is dat ik er soms wat moedeloos van word om van zoveel mensen te zien hoe ze onder hun dwang lijden. Het is zo ontzettend jammer.
Hoe kun je als zorgverlener het beste met patiënten in gesprek gaan, gegeven alle onzekerheid? En hoe doe je dat alles binnen de huidige hectische omstandigheden – onder tijdsdruk en vaak bij afwezigheid van face-to-facecontact – op zo’n manier dat informatie beklijft en dat patiënten en hun naasten zich gehoord voelen? Acht aanbevelingen voor communicatie in tijden van corona.
‘Oké, ik ga wat nuttigs doen. Heeft iemand een opa/oma/ouder die alleen thuis zit en een leuk kaartje kan gebruiken?’ GGD-arts Angela Carper verzond deze tweet op 23 maart. En het had effect.
Communicatieonderzoeker Nanon Labrie ondervond hoeveel impact slechte én goede communicatie heeft toen haar dochter Emilie veertien weken te vroeg werd geboren. Ze trok belangrijke lessen uit die ervaring, die voor iedereen bruikbaar zijn.
Met real-life casuïstiek waarbij alles ‘volgens het boekje’ is, ben ik als coassistent doorgaans bijzonder blij – mijn medeco’s kunnen zich dat vast goed voorstellen. Van andere dingen exact volgens het boekje, word ik minder blij. En ‘mijn’ patiënten ook.
Patiënten met een dwarslaesie hebben nogal eens een doodswens in de eerste periode na het ontstaan van de beperking. Aios revalidatiegeneeskunde Maaike Lange en collega’s zien echter dat de kwaliteit van leven van deze patiënten gaandeweg sterk toeneemt. Een euthanasieverzoek verdwijnt dan vaak weer naar de achtergrond.
Ik wil niet langer alleen in mijn spreekkamer zitten. Ik voel mij niet thuis in een wereld waar minachting voor elkaars ontbrekende kennis hoogtij viert. Waar gemopperd wordt op huisartsen omdat ze onlogisch verwijzen. Waar ikzelf uitgekafferd word door een collega-specialist omdat mijn kennis op zijn vakgebied nou eenmaal niet kan tippen aan zijn kennis en hij mij blijkbaar ook dommig vindt.
Ik had het idee nog niet ter tafel gebracht of ik werd bedolven onder afkeurende opmerkingen. ‘Wat denk je wel niet?’ ‘Ik moet er niet aan denken!’ ‘Je denkt toch niet dat ik nog ga veranderen?’
Ken je dat gevoel nog als kind, dat je iemand moest bellen en dat je je moeder bijna smeekte of zij dat niet voor jou wilde doen? De kapper, de huisarts, de tandarts… het ging om de simpelste dingen, maar één ding was zeker: bellen was eng! Dat gevoel bleef mij gedurende mijn coschappen een beetje achtervolgen.
‘Maar wat is dat dan, goed leren communiceren, kun je dat niet eens zichtbaar maken?’ vroeg iemand mij naar aanleiding van mijn vorige blog. Goede vraag. Daarom dit keer transcriptiestukjes uit twee oefenconsulten met simulatiepatiënten van een tweedejaarsgeneeskundestudent in de Maastrichtse bachelor.
‘Je moet écht je medicatie slikken hoor! Weet je wel wat de complicaties zijn van wat je hebt?’ Ik leunde nog wat verder achterover (het was dat de stoel een leuning had, anders was ik er inmiddels uitgevallen), haalde onverschillig mijn schouders op en antwoordde met mijn standaardzinnetje.
Natuurlijk, er zijn jonge artsen die zo’n onderwijstraject niet echt nodig hebben, die een bijzonder talent hebben. Maar zoals anatomieles niet wordt uitgesteld tot het coschap chirurgie, zo zouden we goede communicatie ook niet aan het toeval moeten overlaten. Want: ‘vier op de tien patiënten kan geen zinvol gesprek voeren met de medisch specialist’, meldde een enquête.
De communicatiechaos begint al bij de overdracht. Of de spoedassistent die vader nog wil bellen om te vragen hoe het gaat. Die was bang dat zijn kind vandaag uitgedroogd zou zijn en had gisteren een telefoontje verwacht, maar dat stond bij niemand ingepland. Terwijl wij weer in de veronderstelling waren dat vader zou bellen bij alarmsymptomen.
Het ‘boerkaverbod’ wordt van kracht op 1 augustus 2019, dat laat het ministerie van Binnenlandse Zaken weten. Vanaf dat moment mag er onder meer in zorginstellingen geen gezichtsbedekkende kleding meer worden gedragen.
