Nictiz, de Nederlandse kennisorganisatie voor digitale informatie-uitwisseling in de zorg, heeft het voortouw genomen bij het verzamelen van zogeheten ‘patiëntvriendelijke’ termen en omschrijvingen van aandoeningen en andere medische taal.
Sociale media spelen in veel opzichten een steeds belangrijkere rol. Ook ongefundeerde medische informatie bereikt via TikTok, Instagram, LinkedIn en X makkelijk een groot publiek. Zo gaat rond dat zonnebrandcrème kankerverwekkend is en dat hormonale anticonceptie leidt tot onvruchtbaarheid.
‘Hartkloppingen’ in plaats van ‘palpitaties’. ‘Via het infuus’ in plaats van ‘intraveneus’. Of ‘hartfilmpje’ in plaats van ‘ecg’. Artsen en verpleegkundigen kunnen het leven van patiënten makkelijker maken door hun taalgebruik te vereenvoudigen, wil het Alrijne Ziekenhuis uitdragen.
Al jaren geef ik patiënten met ingewikkelde of ernstige aandoeningen mijn persoonlijke e-mailadres. In heel heftige situaties, zoals patiënten in de laatste levensfase, geef ik zelfs mijn mobiele telefoonnummer. In mijn ervaring maken patiënten hiervan vrijwel nooit gebruik tenzij het echt niet anders kan. Wel vinden ze het prettig deze mogelijkheid te hebben, als een soort van verzekeringspolis voor het geval dat.
Het door huisarts Abeba Mulugheta opgerichte platform AlloMedics heeft dinsdag de Stichting Voorlichting Patiënten en Medisch Contact Communicatieprijs gewonnen. Met haar platform probeert Mulugetha ondersteuning te bieden aan huisartsen die vastlopen in de zorg voor patiënten, doordat ze een taal- of cultuurbarrière ondervinden. De patiënt wordt door AlloMedics gekoppeld aan een huisarts die dezelfde taal spreekt en met wie een videoconsult kan worden gevoerd.
Een reclamecampagne voor een zorgverzekering die klanten zou selecteren op basis van ‘gender, achtergrond en oriëntatie’ komt uit de koker van het Aidsfonds. De organisatie wil hiermee aandacht vragen voor uitsluiting van mensen met hiv.
De meeste gespreksonderbrekingen door de huisarts tijdens het consult bevorderen eerder het gesprek dan dat die onderbrekingen het gesprek verstoren. Dat schrijven Ilona Plug en collega’s in Annals of Family Medicine. De onderzoekers bestudeerden video-opnames van 84 consulten, met evenzoveel patiënten die met een somatische klacht kwamen, verricht door 17 Nederlandse huisartsen.
Zorgverleners beslissen niet méér samen na de campagne ‘Samen Beslissen’ dan ervoor. Dit blijkt uit een onderzoek van bureau Kantar Public onder vierhonderd zorgverleners en duizend zorggebruikers een jaar na het begin van de campagne.
Erik Muller, voormalig internist-oncoloog, schreef een boek over reacties waar mensen met kanker zich vaak aan storen, en waarom. En ook hoe het beter kan. ‘Wat je vooral niet moet doen: niets laten horen.’
De Rotterdamse huisarts Shakib Sana spant zich in om met wijkbewoners het gesprek aan te gaan over hun gezondheid. Wat drijft hem? Goed kijken en luisteren naar wat er gebeurt in de samenleving. ‘Gezondheidsvaardigheden aanleren zal zich op termijn uitbetalen.’
Patiënten met ongeneeslijke kanker willen heldere maar ook empathische gesprekken met hun oncoloog. Directief en vaag taalgebruik ervaren ze als schadelijk. Dit blijkt uit een studie van Universiteit Leiden en onderzoeksinstelling Nivel.
Bij pijnbestrijding of staken van de behandeling lukt het vaak niet om goed aan te sluiten bij moslimculturen. Het kan zelfs zorgen voor wantrouwen in de behandelrelatie.
‘Jij bent lieve dokter!’, riep de vrouw opgetogen en ze vloog haar cardioloog om de nek. De arts voelde licht ongemak, iets met professionele grenzen en persoonlijke ruimte – vooral toen er ook nog een natte zoen volgde –, maar toch het meest voldoening. Ze had duidelijk iets goeds gedaan voor deze patiënt.
Hoofdschuddend horen we ze aan, de zorgmanagers, dokters en andere ‘professionals’ die hun plannen of behandeling toelichten in een taal die collega’s of patiënten niet als normaal (of begrijpelijk) Nederlands herkennen.
Door taal kunnen dokters bijdragen aan het herstel van patiënten, maar ook de genezing belemmeren. Het heeft dus zin om je woorden in de spreekkamer daarop aan te passen, betoogt hoogleraar gezondheidspsychologie Andrea Evers.
Artsen denken vaak dat ze hun boodschap aan de patiënt duidelijk overbrengen. Maar als ze de patiënt vragen in eigen woorden uit te leggen wat er zojuist is verteld, blijkt dat vaak tegen te vallen.
Er moet bij het ontwikkelen van e-health-toepassingen veel meer oog zijn voor mensen met beperkte taalvaardigheden. Als e-health alleen voor hoogopgeleiden toegankelijk is, vergroot dat de gezondheidskloof sterk, terwijl al die digitale toepassingen de gezondheidskloof juist kleiner kunnen maken.
Het lijkt me niet zo’n verkeerde vraag: ‘Heeft u misschien last van schimmel tussen de tenen?’ Desalniettemin kan ik de blik die op me afgevuurd wordt vanaf de andere kant van het bureau, niet als vriendelijk omschrijven.
Een weduwnaar diende een klacht in tegen de orthopedisch chirurg die zijn vrouw heeft behandeld. De klacht betrof de bejegening, communicatie en de behandeling.
De Belgische viroloog Marc Van Ranst, die eerder deze week moest onderduiken omdat een boze gewapende militair achter hem aan zit, ‘verdient onze steun’, vindt mediaondernemer Alexander Klöpping. Van Ranst heeft last van wel meer tegenstanders, zoals Willem Engel van Viruswaarheid, met wie hij woensdag in een Twittergevecht raakte.
Een Nederlandse groep van coronasceptische actievoerders heeft sinds februari gecoördineerd onjuiste en misleidende informatie over covid-19 verspreid. Dat meldt journalistiek platform Pointer van KRO-NCRV, dat de afgelopen drie maanden undercover ging in deze groep.
Om zorgprofessionals beter te ondersteunen bij vragen rond palliatieve zorg, is er nu één landelijk telefoonnummer. Deze lijn is een aanvulling op de bestaande telefonische consultatieteams die regionaal zijn georganiseerd.
Zie je wel. Ik zit gewoon volslagen idioot tegen mezelf te lullen in een verlaten kantoor. ‘Marijn, hallo?’ Theoretisch zou hij dit moeten kunnen zien en horen, maar zijn camera is uit en zijn microfoon is gedempt. Misschien is hij zijn blaas gaan legen, zijn hond gaan uitlaten, of zijn laptop is vijandig overgenomen door een huisgenoot met andere interesses.
Het delen van ‘smart’ is inderdaad steunend. Zonder uitzondering vind ik het hartverwarmende bijeenkomsten. Het enige nadeel is dat ik er soms wat moedeloos van word om van zoveel mensen te zien hoe ze onder hun dwang lijden. Het is zo ontzettend jammer.
Hoe kun je als zorgverlener het beste met patiënten in gesprek gaan, gegeven alle onzekerheid? En hoe doe je dat alles binnen de huidige hectische omstandigheden – onder tijdsdruk en vaak bij afwezigheid van face-to-facecontact – op zo’n manier dat informatie beklijft en dat patiënten en hun naasten zich gehoord voelen? Acht aanbevelingen voor communicatie in tijden van corona.
