Meer over bureaucratie

De dood van zijn moeder zet huisarts Arjen Göbel aan het denken over wat echt belangrijk is in het leven. In ieder geval niet de bureaucratische rompslomp waar zijn mailbox elke dag mee volstroomt.

Vorige week ontving ik een mail van onze preferente zorgverzekeraar met als onderwerp: ‘Aankondiging materiële controle'. ‘U krijgt deze e-mail omdat enkele van uw declaraties bij onze zorgverzekering zijn opgevallen.'

‘Ah, dat is fijn om te horen’, zei de gemeenteambtenaar. We hadden een gesprek over een mogelijke regeling voor de medische zorg voor Oekraïense vluchtelingen in onze gemeente. ‘Laten we daar sluitende afspraken over maken.’ Nee! zei ik. Niet sluitend! We gaan lekkende, luchtdoorlatende, niet goed sluitende afspraken maken. Ongeveerafspraken gaan we maken.

Na paarsekrokodillenstempels hebben huisartsen een nieuwe manier bedacht om zich te verzetten tegen bureaucratie. Huisarts Rinske van de Goor heeft een formulier vol vragen opgesteld, die een aanvrager van medische gegevens eerst zelf mag beantwoorden voordat zij de opgevraagde informatie levert.

De apotheekhoudende huisarts staat onder druk en dreigt te verdwijnen. Maar daarmee zullen ook de huisartsen in de dunbevolkte gebieden in Nederland verdwijnen, vrezen vijf apotheekhoudende huisartsen die hier aandacht voor vragen met een manifest. Het initiatief wordt ondersteund door onder meer de Landelijke Huisartsen Vereniging.

Er moet een norm worden gesteld voor de hoeveelheid tijd die een zorgverlener maximaal aan administratie mag besteden. Dat helpt bij het nemen van stevige maatregelen die bijdragen aan het verminderen van huidige en het voorkomen van nieuwe regeldruk. Maar een dergelijke norm mag niet tot nieuwe administratiedruk leiden.

Huisarts Arjen Göbel ziet bij zichzelf en zijn collega’s het werkplezier teloorgaan, omdat verzekeraars, managers en overheid hen overladen met nutteloze projecten en vergaderingen. Hij hoopt op een tegenbeweging, want op deze manier wordt het vak uitgekleed en is de lol eraf.

Ik presenteer u de volgende patiënte, laten we haar Martha ­noemen. Ze is u allen bekend, ze heeft misschien aan uw bureau of op uw scherm haar verhaal verteld.

Vanaf mei krijgt de vaccinatiecampagne megaproporties. Dan moeten de GGD’s 1,5 miljoen mensen per week gaan vaccineren. Artsen willen graag bijspringen om deze megaklus te klaren.

In alle stilte heeft de politieke partij NLBeter twee weken geleden het langverwachte eerste deel van haar verkiezingsprogramma – over de zorg – gepubliceerd. Speerpunten van de partij zijn onder meer het gedeeltelijk terugdraaien van marktwerking in de zorg, minder bureaucratie, meer handen aan het bed en vertrouwen in plaats van wantrouwen.

Om vast te stellen wat zinnige zorg is, moet onderzoek worden gedaan. Maar bureaucratie en regelgeving – en lokale diversiteit in interpretaties ervan – zijn een blok aan het been om dergelijk onderzoek te verrichten.

‘We krijgen een nieuw epd en vragen om jullie begrip, en natuurlijk input, gedurende de roll out. Het zal jullie leven makkelijker maken en we zullen workshops organiseren om te kijken hoe jullie het nieuwe systeem ervaren en wat we kunnen verbeteren.’ Onze chief medical director loopt vervolgens het podium af voordat de vragensessie kan beginnen.

Vanaf 1 april moeten artsen hun BIG-nummer bij hun naam vermelden. Artsen zitten daar op zijn zachtst gezegd niet op te wachten. Negen vragen over deze nieuwe verplichting.

Minister Hugo de Jonge (VWS) was maandag 11 februari op werkbezoek in Friesland, waar gemeenten en jeugdzorgaanbieders proberen de administratieve lasten te verminderen.

Zorgverzekeraar Zilveren Kruis deelt krokodillenstempels uit aan een tiental huisartsenpraktijken. De huisartsen wordt gevraagd om formulieren van Zilveren Kruis te voorzien van een paarse krokodil als ze menen dat de zorgverzekeraar hen lastig valt met administratieve overbodigheden. Daarmee krijgt de Twitter-actie van huisarts Marco Blanker een vervolg. 

‘Vertrouwen is goed, controle is beter.’ Het citaat, afkomstig van Vladimir Lenin, klinkt logisch. Maar dat is het niet. Want eigenlijk staat er: wantrouwen is beter. Dus zijn er zorgverzekeraars die vinden dat een logopedist niet van start kan zonder verwijzing van de huisarts en krijgen patiënten met slokdarmcarcinoom geen drinkvoeding zonder machtiging.

Van een collega kreeg de Zwolse huisarts Marco Blanker met de kerstdagen een stempeltje van een krokodil. Deze week besloot hij hem voor het eerst te gebruiken – met paarse inkt, verwijzend naar de beruchte ‘paarse krokodil’ uit een oude OHRA-reclame die staat voor bureaucratische nonsens.

De aios lijkt de klachten niet serieus te nemen. Collega X wees daar al op. Het is een bureaucratische benadering. Staat niet op mijn lijstje, dus bestaat niet. De aios gedraagt zich als een computer die een melding geeft, zo van: ‘Error 171: diagnosis not found’.

Al eerder meldde ik dat de bureaucratie hier op Aruba van het bitse type is. Zoals collega Bonte opmerkte zijn baliemedewerkers hier geïmporteerd van Alcatraz. Dat heeft een functie. In het Caribisch gebied moet je streng zijn, anders maken mensen gemakkelijk misbruik van een situatie.

Ontregel mee. Dat is de boodschap van een brede mediacampagne waarmee ledencollectief VvAA alle zorgverleners vanaf deze week probeert te betrekken bij de strijd tegen bureaucratie in de zorg.

Stel een norm vast voor het deel van zorgbudgetten dat mag worden besteed aan administratie. Dat opperde huisarts Peter de Groof van actiecomité ‘(Ont)regel de zorg’ deze dinsdag aan VWS-minister Bruno Bruins als een optie om de bureaucratie in de zorg in te perken.

‘We kunnen een probleem niet oplossen met de denkwijze die het heeft veroorzaakt’, is een van de wijze uitspraken van Albert Einstein. Het is goed om die in het achterhoofd te houden bij het uitwerken van de plannen die gemaakt zijn tijdens de inmiddels beroemde ‘schrapsessies’.

De Federatie Medisch Specialisten (FMS) is op zoek naar de ‘meest absurde’ voorbeelden van administratielast. De specialistenorganisatie roept medisch specialisten, aiossen en aniossen op om deze extreme staaltjes van regeldruk aan te dragen.

Artsen en andere zorgverleners hebben het op zich genomen om overbodige administratieve handelingen te schrappen. Maar het is schipperen tussen de gevoelde noodzaak en koudwatervrees.

Minstens vier gemeenten hebben plannen om artsen zogenaamde ‘perspectiefplannen’ te laten opstellen waarin de voorgenomen zorg voor een kind eerst wordt vastgelegd voordat de zorg mag worden verleend.