Meer over buitenland

‘Als er nog één patiënt begint met “ik ben in Colombia geweest…” dan ga ik gillen.’ Kevin, mijn coassistent, drukt zijn duim en wijsvinger even tegen zijn voorhoofd en ik begrijp helemaal wat hij bedoelt.

Hoe is het om geneeskunde te studeren in het door oorlog geteisterde Oekraïne? Arts in Spe sprak drie Oekraïense studenten die er het beste van proberen te maken.

Eindelijk laat corona reizen toe en kan ik naar het American Psychiatric Association-congres in New Orleans. Al vanaf de openingsceremonie is duidelijk dat we in Amerika zijn. Een fanfare komt binnenmarcheren. De senior adviseur van Obama komt nog eens op, want het publiek applaudisseerde niet enthousiast genoeg de eerste keer.

‘Alsof het om auto’s gaat waarvan de wielen moeten worden vervangen.’ Orthopedisch chirurg Jan Willem Louwerens (Sint Maartenskliniek), voorzitter van de Neder­landse Orthopaedische Vereniging (NOV), ergert zich mateloos aan de discussie over het uitvoeren van operaties in het buitenland om de al te lange wachtlijsten in Nederland weg te werken.

Het lot van Oekraïners laat ook geneeskundestudenten niet onberoerd. Daarom proberen deze drie ieder op hun eigen manier hulp te bieden.

Wij willen hier geen avonturiers behandelt het turbulente leven van Ernst August Kaerger en diens gezin. Kaerger was een typische arts van rond 1900; een dokter die medische progressiviteit koppelde aan politiek conservatisme.

Sommige Neder­landse patiënten gaan naar het buitenland voor geplande zorg. Waarom? Soms omdat de nabijheid of de reputatie van een buitenlandse zorgaanbieder aantrekkelijk is. Zo bestaat er in Zuid-Limburg een route naar een kliniek in Maasmechelen voor een staaroperatie en naar Leuven voor een fertiliteitsbehandeling. Soms is er behoefte aan een second opinion. Een andere belangrijke reden is de lange wachttijd voor eerste consult, diagnostiek of operatie in Nederland.

Veel Nederlandse artsen wonen en werken een bepaalde periode van hun leven in het buitenland. De één vertrekt in een zucht naar avontuur, de ander pakt zijn biezen in de hoop überhaupt een baan te vinden.

Rachel de Jong haalt extra werkplezier uit contact maken met patiënten uit het buitenland. Maar op de SEH is het balanceren tussen tijd maken en tijdgebrek.

‘Hopelijk kun je goede dingen doen daar.’ ‘Wat dapper dat je gaat.’ Slechts twee van de goedbedoelde opmerkingen toen ik samen met mijn gezin naar Malawi vertrok.

De ervaring die tropenartsen opdoen in het buitenland, is waardevol en relevant voor de Nederlandse gezondheidszorg. Maar hoe kun je deze kennis en ervaring op een gestructureerde manier overdragen? Een nieuwe organisatie Kennis Connectors Global Health is vorig jaar opgericht om daar vorm aan te geven.

Miljoenen Amerikaanse mannen worden jaarlijks besneden, vanwege onbewezen veronderstellingen over het voorkómen van een hiv-infectie. Dat is een kwalijke en schadelijke praktijk – zeker omdat dit beleid wordt geëxporteerd.

Een team van ongeveer vijftien artsen, aiossen en verpleegkundigen met corona-ervaring zal vrijdag naar Suriname vliegen, om te helpen bij de covidzorg in zes ziekenhuizen. De gezondheidszorg van Suriname kampt met een hevige, derde, golf van corona. Afgelopen vrijdag is ‘code paars’ uitgeroepen, en geldt een zware lockdown.

De gezondheidszorg van Suriname dreigt te bezwijken onder de derde golf van corona. Het land kampt met een tekort aan zorgpersoneel, met name verpleegkundigen. Het zorgpersoneel dat wel aanwezig is, is oververmoeid. Het vorig jaar opgezette systeem voor coronazorg, met een apart ziekenhuis voor covidpatiënten en isolatietenten voor mensen in quarantaine, functioneert niet langer.

Als gynaecoloog bestaat mijn clientèle uit vrouwen, moeders, jonge meiden. Opvallend is dat een klein deel van de expatmoeders op de praktijk net van de gym lijkt te komen of op weg naar de gym.

Het aantal covid-19-overlijdens mag de afgelopen maand wereldwijd zijn afgenomen, dat is niet het geval in Brazilië.

Coschappen kun je ook buiten de gebaande paden lopen, op plekken waar je tijdens je reguliere coschappen niet komt. Bijvoorbeeld bij een sportbond, in het buitenland, of bij een ministerie. Wat brengt co’s tot zo’n aparte keus? We spraken erover met twee co’s én een jonge dokter.

Tussen begin juli en begin oktober 2020 zijn 46 Nederlandse artsen richting Suriname gevlogen om te helpen met covidzorg, plus zestien analisten en infectiepreventie-deskundigen, vier IC-verpleegkundigen en één epidemioloog. De tijdelijke ‘luchtbrug’, een initiatief van stichting Su4Su, is inmiddels dicht.

Het George Mukhari academisch ziekenhuis ligt nabij de Zuid-Afrikaanse stad Tshwane, een covid-19-hotspot in de tweede golf. Het ziekenhuis bedient een bevolking van ongeveer 1,7 miljoen mensen. Het land telt volgens de WHO meer dan 1,4 miljoen besmettingen, en er zijn bijna 41 duizend mensen overleden aan covid-19, met name in de tweede golf – ten gevolge van de gemuteerde ‘Zuid-Afrikaanse’ variant.

Cuba had het covid-19-virus verrassend snel onder controle, in tegenstelling tot Nederland. Een zorgstelsel dat tot in zijn vezels gebaseerd is op preventie lijkt het verschil te maken.

Mijn familieleden in Irak hebben corona. Mensen gaan daar niet naar het ziekenhuis. Ze hebben weinig vertrouwen in de zorg. Ze bellen met familie of bekenden in het buitenland, westerse landen, en vragen naar de medicamenteuze behandeling aldaar. Welke medicijnen? Welke doseringen? Hoeveel dagen te gebruiken? Dat kopen ze dan zelf in Irak.

In België woedt een openlijke discussie onder verschillende groepen artsen en virologen over de coronamaatregelen in het land. Zo publiceerde lector gezondheidswetenschappen en onderzoeker Sam Brokken onlangs een open brief aan de Belgische regering en experts, waarin hij stelt dat de ‘huidige maatregelen disproportioneel zijn’.

Het initiatief om Nederlandse zorgverleners met ‘covidervaring’ tijdelijk in te vliegen naar Suriname, is verlengd. Tot 1 januari zijn zowel artsen als verpleegkundigen welkom om op vrijwillige basis twee weken bij te springen in het covidziekenhuis. Aanvankelijk zou deze ‘luchtbrug’ duren tot 3 oktober.

Dat herbesmetting met SARS-CoV-2 kan optreden, wordt steeds duidelijker. De vraag is of dit wijst op een falende afweerreactie.

‘Vanaf het begin heb ik me niet senang gevoeld met al dat “heldengedoe”. Ik zag mijzelf niet als held en als je ’s avonds na je dienst huilend in je auto zit of zelfs in je auto slaapt omdat je niet naar huis kunt/wilt, dan ben je geen held. In mijn optiek ben je dan misbruikt.’