Een operatie in combinatie met medicatie is bij patiënten met neuspoliepen effectiever dan medicatie alleen. Dat blijkt uit onderzoek in vijftien Nederlandse ziekenhuizen onder leiding van het Amsterdam UMC. De resultaten zijn gepubliceerd in The Lancet Respiratory Medicine.
De WHO adviseert baricitinib, een januskinase (JAK)-remmer die ook wordt gebruikt voor de behandeling van reumatoïde artritis, voor patiënten met ernstige of kritieke covid-19 in combinatie met corticosteroïden. Dat blijkt uit een uitgebreid overzicht door Arnav Agarwal e.a namens de WHO Guideline Development Group in The BMJ. Daarbij merken ze op dat het middel qua werking vergelijkbaar is met andere interleukine-6 (IL-6)-remmers. In het geval die andere beschikbaar zijn adviseren ze om een keuze te maken op grond van kosten, beschikbaarheid en ervaring van de clinicus.
Mogelijk is het epstein-barrvirus (EBV) een van de voornaamste oorzaken van multiple sclerose (MS). Data van ruim tien miljoen Amerikaanse militaire rekruten die gedurende een periode van twintig jaar werden gevolgd, vormen de basis van deze conclusie, die Kjetil Bjornevik e.a. in Science presenteren.
Dementie is een terminale ziekte die vraagt om een palliatieve benadering: zorg gericht op kwaliteit van leven. Dat stelt Maartje Klapwijk, specialist ouderengeneeskunde bij Marente, in haar proefschrift Quality until we die. Quality of life and quality of death in nursing home residents with dementia.
Een model dat wetenschappers in staat stelt het verschijnen van potentiële nieuwe mutaties in opkomende en toekomstige varianten SARS-CoV-2 te voorspellen – wie wil dat niet? M. Cyrus Maher e.a. presenteren zo’n model in Science Translational Medicine – met enig voorbehoud, dat wel.
Reguliere pijnbestrijding aangevuld met twee doses dexamethason vermindert het postoperatieve morfinegebruik na een knieprotheseoperatie. Dat schrijven Kasper Smidt Gasbjerg en collega’s in BMJ.
Ruim voor het antibioticatijdperk kwam meticillineresistente Staphylococcus aureus (MRSA) al bij egels voor. Dat schrijven Jesper Larsen en collega’s in Nature.
Genotypering kan het effect van kortdurende duale plaatjesremming op secundaire preventie na een TIA of niet-invaliderend herseninfarct verbeteren. Dat schrijven Yongjun Wang en collega’s in NEJM.
Opwarming van de aarde, verlies aan biodiversiteit en milieuvervuiling hebben directe en indirecte gevolgen voor de volksgezondheid. Op onderzoek gebaseerde maatregelen moeten de ‘planetaire gezondheid’ bevorderen.
Wiskundige modellen spelen al sinds het begin van de pandemie een belangrijke rol bij besluitvorming en het kiezen voor bepaalde coronamaatregelen. Maar hoe moet je die modellen interpreteren en waar moeten modelleurs allemaal rekening mee houden?
Traditiegetrouw maakt Science aan het eind van het jaar de balans op: wat zijn de belangrijkste wetenschappelijke doorbraken van 2021? Ook dit jaar scoort de biomedische wetenschap weer hoog. Lijstaanvoerder zijn twee baanbrekende publicaties in Nature en Science waarin kunstmatige intelligente software wordt gepresenteerd waarmee duizenden nauwkeurige driedimensionele eiwitstructuren te voorspellen zijn, uitsluitend op basis van de aminozuren die ze bevatten. Nu al gebruiken wetenschappers de AI-programmatuur om het effect van mutaties in het spike-eiwit van de omikronvariant te analyseren.
Kinderen die zijn verwekt met behulp van geassisteerde voortplanting, zoals ivf, hebben over het algemeen geen verhoogd risico op een slechte mentale gezondheid. Wel lopen ze meer risico op een obsessief-compulsieve stoornis (OCS). Dat blijkt uit een grootschalig Zweeds onderzoek van Chen Wang en collega’s gepubliceerd in JAMA Psychiatry.
Bij zeer vroeg geboren baby’s was het risico op overlijden of ernstige invaliditeit lager als ten minste 60 seconden werd gewacht met afnavelen dan als dat direct gebeurde. Dat schrijven Kristy Robledo en collega’s in The Lancet Child and Adolescent Health.
Een ambitieus project dat acht jaar geleden van start ging om preklinisch kankeronderzoek te repliceren is afgerond. De resultaten zijn allerminst bemoedigend.
De ernst van de psoriasis nam in twaalf weken meer af in de groep die eenmaal daags tapinarof-1%-crème op de aangedane huid smeerde dan in de placebogroep. Dat blijkt uit een publicatie van Mark Lebwohl en collega’s die onlangs in NEJM verscheen.
Wat onderzoekers en behandelaars bedoelen met ‘mentale gezondheid van de jeugd’ is sterk afhankelijk van de gehanteerde definitie. Té sterk: termen als psychische klachten en psychische stoornissen, of stress, druk en mentale problemen worden door elkaar gebruikt, terwijl niet alle partijen daaraan dezelfde betekenis koppelen. Dat blijkt uit een studie van het Trimbos-instituut en het RIVM, waarin de kwestie is onderzocht door deskundigen in het veld te interviewen.
Ondanks het feit dat iedereen wordt geraakt door corona is covid-19 allerminst een grote maatschappelijke gelijkmaker. De pandemie werkt juist als een contrastvloeistof die bestaande ongelijkheden meer zichtbaar maakt en soms verdiept.
Zeventig jaar geleden bestudeerde psycholoog Leon Festinger de sekte van de Seekers, die meenden dat op 21 december 1954 een ufo hen zou komen ophalen en dat vervolgens een zondvloed de aarde zou verzwelgen. Geen van beide dingen gebeurde en Festinger beschreef de reactie van de groepsleden.
Pfizer en BioNTech zeggen dat uit bloedmonsters is gebleken dat een derde dosis van hun mRNA-vaccin significante bescherming biedt tegen de omikronvariant. Boosteren zou dus zeer belangrijk zijn. Ze maakten dat bekend in een persverklaring; precieze onderzoeksgegevens zijn nog niet openbaar gemaakt.
Voor patiënten met een hartaandoening geldt: hoe meer matige tot krachtige fysieke activiteit, hoe groter de gezondheidswinst. Dat schrijven Esmée Bakker (Radboudumc) en collega’s in PLOS Medicine.
Een programma van het Amsterdam UMC waarbij burgerhulpverleners een sms ontvingen om een aed op te halen en/of te starten met reanimatie, zorgde ervoor dat meer mensen werden gereanimeerd door omstanders, verkortte de tijd tot defibrillatie en vergrootte de overlevingskans van patiënten die thuis een hartstilstand kregen. Dat schrijven Remy Stieglis en collega’s in European Heart Journal.
Iedereen vindt het belangrijk dat arts en patiënt samen beslissen over de behandeling. Daarnaar wordt ook veel onderzoek gedaan. ‘Maar vooral naar het patiëntenperspectief en minder naar de opvattingen van de dokter. Jammer, want dat heb je wel nodig voor de implementatie’, zegt gedragseconoom Anshu Ankolekar.
Hoelang beschermen mRNA-vaccins? Dat blijkt steeds meer de vraag. Een publicatie in Science werpt enig licht op de kwestie. Rishi Goel e.a. onderzochten B- en T-lymfocytresponsen bij personen die mRNA-vaccins kregen. Ze voerden een longitudinaal onderzoek van zes maanden uit bij 61 personen, zestien van hen waren van covid-19 hersteld.
Transvrouwen hebben 66 keer meer kans op een hiv-infectie dan andere individuen van 15 jaar en ouder. Transmannen lopen 7 keer zoveel risico op een hiv-infectie. Dat blijkt uit een grote systematische review en meta-analyse door Sarah Stutterheim (Maastricht University) en collega’s gepubliceerd in PLOS ONE.
In vergelijking met enkel hormoontherapie, leverde toevoeging van chemotherapie bij premenopauzale vrouwen met lymfeklierpositieve borstkanker en een laag genetisch recidiefrisico wel een langere invasieve ziektevrije overleving op, maar bij postmenopauzale vrouwen niet. Dat schrijven Kevin Kalinsky en collega’s in NEJM.
