Eens in de zoveel tijd ben ik weer eens helemaal gelukkig dat ik staflid en geen arts-assistent meer ben. De ‘regeldingetjes’ zijn namelijk veel arbeidsintensiever dan een weldenkend mens zou vermoeden.
We staan op een camping aan zee, mooi weer, de kinderen amuseren zich ergens op het speelveld. Maar ontspannen? Nee, dat wil nog niet lukken. Telkens als er een vliegtuig overkomt – we staan onder een aanvliegroute – denk ik aan de lijkschouwen op Schiphol.
‘Wat blinder! 5% neat minder!’ Onze verpleegkundigen laten de onrust over de vastgelopen cao-onderhandelingen duidelijk blijken. Overal in het ziekenhuis hangen posters en spandoeken met krachtige Friese en Nederlandse leuzen. Teksten als ‘Een kloppende cao voor een goed kloppend hart!’ en ‘5% erbij hoeft geen moeilijke bevalling te zijn!’ laten zien dat iedere afdeling haar steentje bijdraagt.
Ik heb enorm genoten in ons ziekenhuis – het is de mooiste baan die er is en ik heb geboft met ‘mijn’ ziekenhuis. Maar de druk, mentaal en qua uren, is enorm. Hoe ik dat heb volgehouden? Ik denk: door te relativeren. Als columnist van Medisch Contact heb ik dat ook vijf jaar mogen doen. Ik dank de redactie dat ik die ruimte heb gekregen en de vele lezers voor de gemengde reacties die ik heb mogen oproepen. Het ga u goed!
Onlangs zag ik de documentaire Het voorval – Armando en de mythe. Veelzijdig kunstenaar Armando (1929- 2018) groeide op in Amersfoort. De oorlog maakte grote indruk op hem. Het ‘traumatische voorval’ waar een groot deel van de documentaire over gaat, probeert de vraag te beantwoorden of Armando als 15-jarige inderdaad een Duitse soldaat heeft vermoord, een verhaal waarover hij zelf altijd geheimzinnig heeft gedaan.
Een paar weken terug lanceerde de Radboud Universiteit een ‘huilkamer’ voor studenten met studiestress. Uit de reacties blijkt dat huilen in professionele sferen nog altijd een taboe is – ook in het ziekenhuis. In een poging dat taboe te doorbreken, hier enkele illustraties uit de praktijk.
‘Carmen, onthoud dat mensen hoop moeten kunnen houden. Zonder hoop geen leven.’ Dat leerde mijn oude, wijze opleider mij. En dat was wel een slimmerd, daar kon je maar beter naar luisteren. Toch is de balans niet altijd even gemakkelijk te vinden tussen het vertellen van een eerlijk en duidelijk verhaal en het geven of laten houden van hoop.
Vandaag moet ik DNA afnemen bij iemand die verdacht wordt van een gewapende overval op een oude winkelier. Het slachtoffer is met een pistool tegen het hoofd geslagen, gevallen en heeft een arm gebroken. Een ernstig delict. De verdachte weigert DNA af te geven en nu is dat ‘gevorderd’ door de officier van justitie. Volgens de Nederlandse wet moet een arts dat dan doen.
Terwijl ik zoals zo vaak op de ok het scalpel in mijn verkeerde hand – ik ben linkshandig – aangereikt krijg, denk ik terug aan de voetbalwedstrijd van Oranje een dag eerder.
Het veilig incident melden heeft in ziekenhuizen een hoge vlucht genomen. Gelukkig, want van die meldingen kunnen we veel opsteken. Zelfs het melden op zichzelf is al een bron van verbeteren, omdat het corrigeren van eventuele fouten begint met het herkennen ervan.
Op haar 16de werd bij haar een hersentumor verwijderd en nabestraald. De jaren erna had ze vaak epileptische aanvallen en moeilijk te duiden verlammingen. De duivel schijt op één hoop: dus ook gescheiden ouders, incestproblematiek, abortus, gehoorschade, geldzorgen, et cetera.
Nachtdienst, kwart voor twee ’s ochtends. De telefoon gaat vijf keer over voordat er wordt opgenomen. ‘Met X, gynaecoloog’, klinkt het – gezien het tijdstip – verrassend helder aan de andere kant.
Het congres van mijn beroepsgroep gaat deze keer over ‘drugs’. In de politiecel passeren zoveel drugsproblemen dat ik denk dat ik wel zo’n beetje alles gezien heb. Ik nestel me in een comfortabele stoel en bekijk het programma. De sprekers zijn van politie, NFI, Trimbos-instituut en GGD’en. Hier komt alles over drugsellende samen, zogezegd.
‘Je bent zo commercieel’, zei een collega tegen me toen ik vijf jaar geleden begon in mijn huidige ziekenhuis. ‘Waarom toch? De wachtkamer zit toch vol?’ Het was bijna een vies woord. En toen ik probeerde uit te leggen dat het niet zozeer ging om méér patiënten te trekken, maar om patiënten een zo optimaal mogelijke ervaring te geven in ons ziekenhuis, bleek dat een moeilijke muur om te slechten.
Mijn collega had mijn litanie geduldig aangehoord. ‘Ik weet wel een oplossing hoor’, zei hij. ‘Ik las kortgeleden dat Japanse ouderen steeds vaker bewust voor de cel kiezen. Ze begaan een lichte misdaad, zoals winkeldiefstal, in de hoop gevangengezet te worden.'
Ongeveer vijftien jaar geleden vroeg de juffrouw van groep 1 aan mij of ik met mijn zoon de kno-arts wilde bezoeken. Ze dacht dat er iets mis was met zijn gehoor. Ik vermoedde dat hij niet zo goed luisterde, maar ik ging toch naar de orendokter.
In de politiecel op Schiphol zit een verdrietige Amerikaanse vrouw. Haar man is bij haar weg na 23 jaar huwelijk. Ze is even weggevlucht naar Amsterdam en heeft in haar hotel veel gedronken. In de vertrekhal kreeg ze een ‘panic attack’ en begon ze te schreeuwen, waarop de marechaussee haar aanhield.
‘Dokter, ik heb lang getwijfeld, maar uiteindelijk toch besloten mee te doen. Ik wil achteraf niet denken: Had ik maar…’ Het argument van de 57-jarige vrouw om gevolg te geven aan de oproep voor darmkankerscreening was invoelbaar. Het is dezelfde geanticipeerde spijt die mensen laat meedoen aan de postcodeloterij.
Overal in ziekenhuisland breken we ons hoofd over de laboratoria. Een ziekenhuis kan niet zonder diagnostiek van klinisch chemici, microbiologen en pathologen. Maar moet dit onderdeel zijn van het ziekenhuis, of koop je het gewoon in? Het kan allebei. Zolang de labprofessionals maar goed ingebed zijn in de ziekenhuisgemeenschap.
Toen ik net huisarts was, was er op veel plekken in Nederland nog geen goede dienstregeling. Het was een schande toen ik een waarneemregeling voorstelde voor nachtdiensten. Het hoofd van de voorzitter van de plaatselijke huisartsenvereniging liep rood aan.
Laatst kwam een dokter bij mij op bezoek om zijn hart te luchten over de fusie. Een fusie waar hij overigens volmondig achter stond. Hij begon over de hechtdraadjes op de ok. Een futiliteit, zei hij, maar wel een mooie illustratie. Nu wist hij niet dat dit tot mijn favoriete gespreksstof behoorde.
Bert Wagendorp heeft gelijk in zijn column van 11 januari in de Volkskrant. De farmaceutische industrie is ‘tuig van de richel’. Door leugens over oxycodon heeft Purdue Pharma waarschijnlijk meer verslavingsdoden op zijn naam staan dan Pablo Escobar.
Met een gezellig accent vertelt ze me dat ze ‘so geweldig gehollepe is’. Ze is ultrablij dat ze weer gewoon staand kan koken, dat ze weer kan wandelen, dat ze d’r hakjes weer aan kan.
In mijn vak valt er weinig te lachen. Sterker, je moet oppassen dat je niet te veel gebukt gaat onder alle menselijke nood die voorbijkomt, van huiselijk geweld tot drugsdoden tot een verdronken kind. Om die reden doe ik ter ‘afleiding’ ook geregeld medische adviseringen voor de gemeente.
Regelgeving mag goede zorg niet in de weg staan, zegt het ministerie, dus ik pak op het hoofdbureau van politie de telefoon en bel de apotheek.
