Meer over Veldwerk

Ik word geroepen om een man te komen schouwen. Hij is overleden en naakt aangetroffen in zijn woning. Vermoedelijk is hij al langere tijd dood. Onderweg in de auto speel ik al verschillende scenario’s af. Wat ga ik aantreffen?

Nog altijd is het een toverwoord: innovatie. In de zorg heb je er volgens de ‘goeroes’ op zijn minst een innovatiemanager en hippe congressen voor nodig. Innovatie moet van ver komen.

‘Alweer een vrouw’, zegt mijn echtgenote als ze de auto instapt. Op de mannelijke chirurg na hebben we in alle drie de ziekenhuizen sinds juni alleen maar vrouwen gezien.

Op de gesloten afdeling rent een naakte man luid schreeuwend en in volle vaart mijn kant op. Alles gebeurt in secondes. Ik sta op het foute moment op de foute plek in zijn gangspoor en ik ben bang dat hij me gaat aanvallen. Ik open snel een deur op een kier en schuif naar binnen.

Mondkapjes zijn opnieuw ingevoerd in de zieken­huizen, en tijdens het poliwerk vind ik dat ook wel zo prettig, met de frequente wisselingen van patiënten in de niet ruim bemeten kamers.

Tijdens een van mijn diensten in Malawi werd ik gebeld door een kinderarts over een baby van 5 dagen, aterm geboren met een goede start. Sinds vandaag zag ze wat geel en dronk ze minder.

Afgelopen week kreeg mijn auto een klapband. Met 100 kilometer per uur slingerde ik over de snelweg waarna ik tot stilstand kwam op de vluchtstrook. Met de schrik kwam ik vrij. In toch wel lichte paniek belde ik de ANWB, die mij met een rustgevend wachtmuziekje probeerde te kalmeren.

Een aantal vriendinnen van mijn dochter is verpleegkundige. Fantastisch. Jonge vrouwen die gekozen hebben voor de zorg. Dat wist ik al sinds ze jong waren.

Een aantal vriendinnen van mijn dochter is verpleegkundige. Fantastisch. Jonge vrouwen die gekozen hebben voor de zorg. Dat wist ik al sinds ze jong waren. Op weg naar de hockeywedstrijden als carpoolvader spraken ze met liefde over de zorg. Zij werken nu in hun toekomstdroom.

‘Van handdruk voorgoed naar hoofdknik'. Een fraai artikel in Medisch Contact. In het artikel wordt de mening weergegeven van een aantal dokters die niet van plan zijn hun patiënten nog een hand bij binnenkomst en vertrek uit de spreekkamer te geven.

In de spreekkamer tref ik twee agenten aan en een man die slechts gekleed is in een warmtedeken. De modder op zijn benen en voeten bedekt hem nog enigszins. De agenten hebben uren met de man gepraat om hem uit de rivier te krijgen, waar hij naakt in stond.

In menig ziekenhuis zijn er tientallen, zo niet honderden verrezen. De digitale baliesecretaresse. Het idee is dat de patiënt het ziekenhuis betreedt, naar een rij met geduldig wachtende elektronische zuilen snelt en daar met een druk op de knop ziet waar hij zich moet vervoegen, liefst vergezeld van routebeschrijving.

‘Hopelijk kun je goede dingen doen daar.’ ‘Wat dapper dat je gaat.’ Slechts twee van de goedbedoelde opmerkingen toen ik samen met mijn gezin naar Malawi vertrok.

Het is donker. Om me heen hoor ik de beats van verschillende podia, gemengd met geroezemoes in verschillende talen. Ik ben met vrienden op een festivalvakantie in Kroatië en dit is onze laatste nacht.

‘Kiezen voor houdbare zorg.’ Zo heet het lijvige rapport van de Wetenschappelijk Raad voor het Regeringsbeleid (WRR). Het gaat over de vraag of er voldoende mensen zijn die in de toekomst voor andere mensen kunnen zorgen?

Soms hoor je van die verhalen: had ie zich zijn hele leven kapotgewerkt, kon ie eindelijk genieten van zijn pensioen en toen zomaar ineens een infarct, dood. Ging wel even door mijn hoofd na mijn laatste werkdag.

Een van de grootste voordelen van de psychiatrie is dat het verrassend is. Geen werkdag is hetzelfde. Patiënten laten soms het achterste van hun tong niet zien, maar af en toe is de rem juist zoek.

De secretaresse vraagt mij of ik mevrouw Jansen terug wil bellen, ‘want ze heeft zo veel last’. Ik heb haar een week geleden aan een cervicale hernia geopereerd.

We staren naar de telefoon die in het midden op de tafel staat, de hoorn ernaast, terwijl we wachten op verbinding. Ik ben wat nerveus voor het gesprek. De communicatie verloopt vaak moeizaam.

Ik heb een hecht groepje vrienden met wie ik meerdere keren per maand afspreek. We gaan uit eten, drinken cocktails en maken het nachtleven onveilig. Vaak gieren we van het lachen de hele tent bij elkaar. Van het groepje – we noemen onszelf ‘TMW’ – is iedereen arts én allochtoon.

Ieder jaar verschijnt van KPMG ‘Wie doet het met wie’. Het rapport – dit jaar: ‘Krapte vraagt creativiteit’ – leest als een brief aan het toekomstige kabinet. Meestal is zo’n rapport het uithangbord om straks geconsulteerd te worden. En inderdaad, er staan zinnige dingen in.

Kortgeleden werd ik door Hans van Santen, voormalig hoofdredacteur van Medisch Contact, geïnterviewd in het kader van een podcastserie ‘In het hart van de dokter’. Sinds 1978 mag ik me dokter noemen. Na mijn tropentijd in Kenia ben ik vanaf 1988 als huisarts in Amersfoort werkzaam geweest. Een van Hans’ meest intrigerende vragen vond ik: ‘Zijn sinds 1988 patiënten veranderd?’

Het is alweer even geleden. Een van mijn collega’s van een ander specialisme had een ernstig ongeluk gehad. Hij was opgenomen op de ic in een naburig ziekenhuis, duidelijke informatie ontbrak.

Na wat omzwervingen ben ik terug in het ziekenhuis waar ik ooit als junior coassistent mocht rondsnuffelen op verschillende afdelingen. Ik kwam op de kinder­intensivecare terecht en de rest is geschiedenis.

‘Ik ga die shit echt nooit meer gebruiken, ik zweer je!’ In de verslavingszorg vliegen deze beloften van patiënten me bijna dagelijks om de oren. Verfrissend, want in de arrestantenzorg vragen ze vaak juist om meer middelen.