Meer over Veldwerk

Regelgeving mag goede zorg niet in de weg staan, zegt het ministerie, dus ik pak op het hoofdbureau van politie de telefoon en bel de apotheek.

Mijn eerste voornemen was om in ons ziekenhuis een galblaasoperatie in dagopname mogelijk te maken. Patiënten vroegen ons daar regelmatig om en we hadden er eerder al wat ervaringen mee opgedaan.

Het percentage gevaccineerde kinderen loopt terug. Zeer zorgwekkend. Op mijn lagere school overleed een meisje aan mazelen. Ben ik nooit vergeten. Ze heette Elsje. Kinderen met een poliobeen waren buitenbeentjes.

Ik heb een angststoornis: keirofobie, fobie voor de kapper. Het is ontstaan toen ik 10 jaar oud was en de kapper de vrije hand gaf om mijn haar te knippen. Het resultaat was dat ik er als een slecht gekapte paddenstoel uitzag. Een traumatische ervaring en tot een aantal maanden geleden ging ik met lood in mijn schoenen naar de kapper.

Die groene golvende weide, dat statige, maar toch gezellige grote witte huis, de lieflijk glimlachende Schwester Christa en de immer betrouwbare Professor Brinkmann. U weet misschien al waar ik het over heb. Die heerlijke zwijmeldoktersserie in de jaren tachtig: Die Schwarzwaldklinik.

Als breed opgeleid chirurg voer ik veel verschillende operaties uit. Ik ben trots op het feit dat ik momenteel nog gecertificeerd gastro-intestinaal, oncologisch en traumachirurg ben. Binnenkort verlopen mijn certificaten en zal ik moeten kiezen welke ik wil behouden

Een gewichtige taak van de ziekenhuisbestuurder is het zetten van handtekeningen. Zonder een ferme haal op de stukken in de tekenmap is mijn dag een beetje leeg.

‘Hoe kun jij ’s nachts nog slapen?’ Het is een onverwachte vraag midden in een slechtnieuwsgesprek. Ik heb haar net verteld dat ze ongeneeslijk ziek is en hooguit nog enkele maanden te leven heeft. Ik kijk op van deze persoonlijke toespeling. ‘Wat bedoelt u daarmee?’, vraag ik met enige aarzeling. ‘Nou het lijkt me ellendig om dit elke dag aan mensen te moeten vertellen en ik zie dat het u raakt.’

Het is met name de oudere patiënt die me bij tijd en wijle tot een stukje inspireert. Zo zag ik een 85-jarige man postoperatief. Indicatie was preoperatief duidelijk, operatie zonder problemen, klachten verdwenen, iedereen blij. Maar hij blijft 85. En is niet zo vlot.

Het begint weer krap te worden op de markt voor zorgpersoneel. In de zorg hoort de nazomer lekker rustig te zijn, maar in werkelijkheid piept en kraakt het al. Bij de buren zijn electieve operaties teruggeschroefd omdat acute patiënten anders niet meer voldoende opgevangen kunnen worden.

Volgens door Joost Zaat aangehaalde literatuur in de Volkskrant van 8 juli jl. leven mensen significant langer als ze steeds dezelfde dokter zien. Een betere persoonlijke band tussen arts en patiënt doet blijkbaar langer leven. Promiscuïteit binnen de arts-patiëntrelatie levert juist een hogere sterftekans op.

Het academisch ziekenhuis waar ik momenteel werk voert actie voor een betere cao. Ik kwam erachter toen op de verpleegafdeling een enigszins intimiderende ­verpleegkundige van middelbare leeftijd mij vroeg om de petitie te tekenen. ‘Binnenkort komen er meer acties’, vertelde ze vastberaden. En die kwamen er.

De laatste weken voor de vakantie zit mijn poli altijd bomvol met patiënten die ‘echt nog even gezien moeten worden’. Op zo’n dag met vrijwel alleen maar spoedpatiënten valt de patiënt die bijna klachtenvrij is, in het bijzonder op.

Uiteenlopende zaken als reisinformatie, drugs, elkaars huis (Airbnb) en elkaars ziel (Facebook, Snapchat) zijn door de mobiele telefoon en social media veel bereikbaarder geworden.

Het congres van onze medische staf had als thema ‘fit to perform’. Dat onderwerp is, om even in de terminologie te blijven, ‘hot’.

Ik klaag geregeld over de ouderenzorg in Nederland. Talloze verzorgingshuizen zijn gesloten, personeel is schaars en de geestelijke gezondheidszorg laat ernstig te wensen over. Rechtse politici prediken zelfredzaamheid, maar dat is een utopie voor de niet-zelfredzamen, de echte kwetsbaren.

‘Weet jij waar ik de order kan vinden voor een DEXA-scan?’ ‘Ik ben op zoek naar je collega A, is die op vakantie of zo?’ Vier maanden lang heb ik geprobeerd mijn bellers op te voeden door hun vragen met een vraag te beantwoorden.

Het is lekker weer, dus mijnheer wilde een fijne wandeling maken. Helaas is ie bij de voordeur al gevallen. Nare nekfractuur. Geen ontkomen aan, moest geopereerd worden.

Na de meivakantie maakte de weegschaal mij pijnlijk duidelijk dat de rek er na mijn 40ste wel uit is. De balansdagen – vroeger sporadisch nodig – komen nu steeds vaker voor en inmiddels weet ik van vrijwel alles wat ik eet hoeveel kilocalorieën het bevat. Bewust hiermee bezig zijn voelt goed en houdt mijn gewicht binnen de perken.

Het zal u niet zijn ontgaan: minister Bruins is met het veld een hoofdlijnenakkoord overeengekomen. Het veld, dat zijn u en ik en vooral de koepels door wie wij ons laten vertegenwoordigen

Hij is midden 80 en heeft al van te veel dierbaren afscheid moeten nemen. Hij is eenzaam, boos en somber. Hij wil euthanasie. Ik kan het niet, de Levenseindekliniek ook niet. Zijn enige overgebleven mantelzorger – een nicht – trekt het niet langer.

Op mijn vrije zondagmiddag ben ik met mijn dochtertje aan het wandelen. Ze kan net lopen en wijdbeens hobbelt ze stap na stap voort. Ze bedenkt niet waar ze heen gaat, er is geen richting. Ons pad kruist dat van een oude man. Hij loopt op zijn sloffen en heeft geen jas aan.

Mijn vader komt uit een klein dorpje in Twente. De hiërarchie was heel eenvoudig. Je had meneer pastoor, de burgemeester, de dokter en het hoofd van de school. En als je een probleem had ging je naar een van hen en werd geholpen. Het gezag had nauwelijks regels, maar een boel gezond verstand en een groot hart.

Aan coassistenten geef ik graag Het jaar 1901 van Louis Paul Boon te lezen, voor tijdens rustige diensten. Uit de gemeente- en politiearchieven van dat jaar diept Boon verhalen op over het leven in de Belgische fabrieksstad Aalst.

Het blijft bijzonder dat mensen je zonder je te kennen hun ziekte en behandeling toevertrouwen. Meestal bouw ik al vlot een goede arts-patiëntrelatie op. En is er geen klik? Even goede vrienden, vrije artsenkeuze is een groot goed.