Ik zit al enige tijd in de wachtkamer als ik word binnengeroepen door een jonge dokter. ‘Meneer Feron, waarom bent u vandaag hier?’ klinkt het enigszins gehaast. Ik wil vertellen dat het eigenlijk twee klachten zijn waarmee ik kom, maar ik word midden in mijn zin onderbroken.
We leggen de lat nu eenmaal heel hoog en willen, helaas ook ten koste van onszelf, ook bij terminale zorg superdeskundige en tegelijkertijd ook superaardige dokters zijn.
Vier huisartsenpraktijken en een gezondheidscentrum in West-Friesland voeren vanaf deze maand een langer en soms een korter consult in. De pilot gebeurt in samenwerking met zorgverzekeraar VGZ.
Een prachtige zonsondergang kleurt de lucht oranje en roze. Zonnestralen vallen op zijn vermoeide gezicht. Ik realiseer me dat zijn tijd echt op is. Dit is zijn laatste zonsondergang.
Zoals zovele studenten heb ik lang over mijn studiekeuze getwijfeld: in mijn geval tussen een medische en een economische opleiding.
Om de dood van zijn dochtertje te boven te komen reist de Engelse klokkenmaker Alister Cox in de achttiende eeuw samen met drie secondanten af naar het hof van de Chinese keizer.
Frans Schalkwijk (60) is psychotherapeut en psychoanalyticus in Amsterdam. Hij propageert op emotietheorie gebaseerde psychoanalyse. Hij schreef onder meer Dit is psychoanalyse.
Tim ten Cate (40), interventiecardioloog in het Radboudumc, woont tien minuten van het ziekenhuis. Tijdens een avond- of weekenddienst staat zijn diensttas altijd klaar. Hij kan meteen weg. Ziekenhuispas, bril, autosleutel, parkeerpas, bankpas – en soms een appel of een tekening van een van zijn drie kinderen.
De (westerse) mens is zijn grip op de tijd kwijt en leeft in een ‘haastmaatschappij’. Dat is zo ongeveer het uitgangspunt van De herontdekking van de tijd, waarin verschillende Vlaamse auteurs vanuit historische, economische, filosofische en psychiatrische invalshoek deze kwestie analyseren (en tips geven).
Vlak voor zijn dood verzamelde neuroloog Oliver Sacks (1933-2015) voor het recentelijk verschenen De Rivier van het bewustzijn niet eerder gebundelde essays die getuigen van zijn grote kennis van evolutie, herinnering, bewustzijn, en ja, ook van tijd en tijdsbesef.
Een jongen, Ben, zoekt in 1977 naar de vader die hij nooit heeft gekend. Een meisje, Rose, zoekt in 1927 haar moeder – die nu een beroemde filmster is. Beiden lopen weg en reizen af naar New York, waar ze hopen hun respectievelijke ouders te vinden.
Een 30-jarige Syriër wordt gediagnosticeerd met gemetastaseerd maagcarcinoom. Palliatieve chemotherapie mag niet meer baten en de huisarts neemt de regie over.
De werkdruk van artsen is hoog en wordt alsmaar hoger. Het spreekuur wordt steeds drukker, de huisartsenpost barst sowieso uit zijn voegen. Maar had de dokter vroeger wél tijd voor de patiënt? Uit oude kranten – digitaal nageslagen in Delpher, de krantendatabank van de Koninklijke Bibliotheek – blijkt dat vroeger niet álles beter was.
Dag in, dag uit, jaar in, jaar uit – mens en dier beschikken over een metronoom die het ritme van allerlei lichaamsprocessen reguleert. Maar die klok kan ook van slag raken.
Haar ziekte was in een stroomversnelling gekomen, in korte tijd was het aantal metastasen geëxplodeerd. Zij wilde nog zo graag haar zoon zien die aan de andere kant van de wereld de tijd van zijn leven had op de wereldreis die hij maakte.
In A Christmas Carol van Charles Dickens wordt Ebenezer Scrooge bezocht door drie geesten die hem een belangrijke les leren en symbool staan voor Kerst in verleden, heden en toekomst. Tijdens mijn carrière in de geneeskunst ben ik ook bezocht door drie ‘geesten’, die mij toonden hoe de perceptie van ons vak door de tijdgeest wordt bepaald.
Mijn hart breekt elke keer weer. Na vijf jaar moet ik er toch aan gewend zijn. Ik weet toch dat er nu eenmaal verschillen zijn; twee levens die eigenlijk niet verenigbaar zijn in mijn hoofd.
In mijn eerste maanden als arts heb ik te maken met een patiënt die regelmatig kwaad op me is. Het is een kleine, tengere blanke man met grijs piekhaar, meestal netjes gekleed, die in een sociaal pension woont en overdag bij de methadonpost rondhangt.
Op de brancard ligt een meisje stilletjes op haar zij. Op de klapstoeltjes ernaast zit een grijs echtpaar. De ambulancebroeders maken zich geruisloos uit de voeten.
Koning David, een strijdvaardig man en nog steeds een inspirator van een klein volk aan de middellandse zee, had een zoon, Salomo. Salomo heeft in tegenstelling tot zijn vader geen oorlog gevoerd.
Marlies Morsink (36) is SEH-arts in het Radboudumc, waar gemiddeld zo’n zeventig patiënten per dag op de Spoedeisende Hulp belanden. ‘Het ene moment is het rustig, daarna opeens volledige chaos. Ik vind dat heerlijk. Als ik aan mijn dienst begin, heb ik geen
Het is wel lang geleden,1978, maar ik was ‘net op tijd’. Ik voel nu nog de ‘haast’ die ik als coassistent had, toen ik met de fiets aankwam bij het echtpaar dat thuis hun eerste kindje verwachtte.
‘Ik ben nu rustig in mijn hoofd’, zei meneer P. en hij vulde aan dat hij het daarom tijd vond om weer naar huis te gaan.
Lang geleden toog ik op weg als jonge onervaren huisarts. Op weg naar mijn tweede geplande euthanasie. Een jonge vrouw, 27 jaar, uitgezaaid cervixcarcinoom, helse pijnen, dito emoties, jonge dochter, jonge moeder ook.
Nergens is tijd zo variabel als in Afrika, Malawi in het bijzonder. Tijdsafspraken lijken enkel gemaakt voor en door ‘azungu’ (‘blanken’), maar zijn zo veranderlijk als het weer.
