De jonge vrouw maakte op haar 20ste verjaardag een tochtje achter op de motor. Hij op slag dood in een te scherp genomen bocht. Zij een ‘Knochensalat’-bekken en een gapende labium majus-wond. Uitwendige compressie daarvan en negen zakjes bloed stabiliseerden haar. Een week daarna bloedde zij opnieuw.
Kunstmatige intelligentie is booming in de radiologie. De hype is vergelijkbaar met Beatlemania in de jaren zestig en de Spicemania in de jaren negentig. Ik gebruik AI bij het uitwerken van complexe onderzoeken als CT-colonografie en MRI van het hart.
In mijn ogen versla ik als mens met die 80 procent non-verbale communicatie dagelijks de computer. Of valt dit allemaal ook te programmeren?
Een vrouw werd in tien jaar gezien door meer dan tien verschillende specialisten. De gynaecoloog zag een vergrote uterus, en vond echografisch levercysten. Laparoscopisch werden rare zwarte plekjes op de lever gezien. De internist kon na overleg met de academie geen diagnose stellen en mevrouw voelde zich overigens prima.
Ook in de cardiologie wordt volop de mogelijke bijdrage van computers aan de diagnostiek onderzocht en worden computers bijvoorbeeld gebruikt in de zoektocht naar tot nu toe onbekende structuren in grote datasets. Een van de eerste en meestgebruikte computeralgoritmes in ons vak betreft de geautomatiseerde analyse van het elektrocardiogram (ecg).
Warm en bedompt was het in de computerkamer van de afdeling Pathofysiologie. Vanaf mijn eerste studiejaar geneeskunde werkte ik daar als student-assistent bij professor Herman Posthuma*. Twee manshoge computers stonden de hele dag en een deel van de nacht te zoemen. Spoelen zo groot als reusachtige platte paellapannen draaiden langzaam rond. Vanaf die tijd dateert mijn fascinatie voor computers.
Hoe moet je staan tegenover uitspraken betreffende diagnose of behandeling die uit een AI-systeem komen? Ik wil daar, op grond van jarenlange ervaring met beslissingsondersteunende systemen, een ernstige kanttekening bij plaatsen. Er was ooit een tijd dat een computerprogramma bestond uit if-then-else-opdrachten en go-to-opdrachten. Je kon de werking van zulke programma’s helemaal navlooien om vast te stellen hoe ze tot een antwoord kwamen.
Veiligheid is iets wat wij van hen hebben geleerd. Computers kunnen in principe van A naar B vliegen, maar onvoorziene omstandigheden en falen van zulke systemen zijn met die slimme technologie niet op te vangen. Er is berekend dat op de 10 duizend momenten dat de techniek faalde, de mens in ongeveer 9998 situaties een oplossing kon aanreiken die een crash kon voorkomen.
Lezersverhalen met het thema Kunstmatige intelligentie. Onderdeel van de zomerspecial van 2019.
Tijdens het spreekuur onderzocht ik een vrouw van 94 jaar die zich meldde met lagerugklachten. De vrouw wees aan waar de pijn zat en ik testte onder andere of ze kloppijn over haar wervelkolom had.
Assistente vraagt aan een meisje van groep 7 of ze goed kan zien op het bord. Vraagt het meisje: ‘Mijn eten bedoelt u?’
Mijn patiënt is 83 jaar en is zojuist binnengebracht per ambulance, nadat hij anderhalve dag op de vloer van zijn badkamer heeft doorgebracht. Hij heeft al die tijd liggen roepen en bonken totdat een buurman de politie belde. Uiteindelijk hebben ze zijn deur opengebroken en hem aangetroffen in zijn eigen vuil. Vreselijk triest.
De volgende Post-it zag ik afgelopen voorjaar op een thuiszorgmap geplakt.
‘Ik moet het met mijn handen verdienen.’ Met deze zin probeerde ik wat af te dingen op de prijs van een gereviseerde cilinderkop voor mijn oude BMW-motorfiets. Als assistent was het budget immers beperkt.
Ik stond in een kledingwinkel in mijn dorp en zag een vrouw die mij van alle kanten bekeek. Het leek alsof ze contact wilde maken en ik had er eigenlijk geen zin in. Het is vast een patiënt (of familielid) die mij herkent, dacht ik, en ik vermeed haar niet al te snuggere blik.
In onze huisartsenpraktijk zijn we gewend dat de doktersassistentes vragen naar de hulpvraag als patiënten bellen om een afspraak te maken. Ik ben dan al enigszins voorbereid op wat komen gaat. Deze keer gaat het echter wat anders.
Een van mijn arts-assistenten heeft een patiënt gezien die ze moet overleggen met de mdl-arts. Ze belt het dienstsein, maar ze krijgt de scopieassistente aan de lijn. De mdl-arts is nog bezig met een coloscopie en belt terug als ze klaar zijn.
De altijd vrolijke en dementerende mevrouw A. woont in het verzorgingshuis vlakbij en is helaas ziek. De verzorging maakt zich zorgen om haar; zijzelf daarentegen – zoals gebruikelijk – niet.
In onze huisartsenpraktijk zijn we gewend dat de doktersassistentes vragen naar de hulpvraag als patiënten bellen om een afspraak te maken. Ik ben dan al enigszins voorbereid op wat komen gaat. Deze keer gaat het echter wat anders.
Vrijdagmiddag 16.30 uur. Ik ben al aan het denken aan dat koude biertje om zo direct het weekend mee te starten, als mijn assistente belt dat ze een 58-jarige patiënte aan de lijn heeft met acuut ontstane dubbelbeelden. Na wat korte aanvullende vragen, besluit ik om de patiënte vanwege dit alarmerende probleem direct even te zien.
Als semiarts cardiologie mocht ik zelfstandig lieslijnen verwijderen na hartkatheterisatie. Die handeling verliep mijn eerste keer niet vlekkeloos; er ontstond een hematoom bij de patiënt. Ik drukte op de alarmknop en een aios schoot mij te hulp. Van het voorval moest ik een DIM (incidentmelding, red.) maken.
Een 23-jarige toerist meldt zich om 2.11 uur op de Spoedeisende Hulp na een bezoek aan het Amsterdam Dance Event (ADE). Nog voordat we kunnen beginnen met de anamnese laat hij zijn telefoon zien, waarop hij nauwkeurig heeft bijgehouden waarvoor hij komt, wat hij zoal heeft gebruikt, op welke tijdstippen hij dit heeft gedaan, waar de betreffende drugs te verkrijgen zijn en waar hij deze nu heeft bewaard.
Revalidatiearts zijn met een achternaam die symbool staat voor een groot deel van het vak. Al tijdens mijn opleidingstijd zaaide het verwarring bij de persoon aan de andere kant van de lijn als ik de telefoon opnam met: ‘Nicole Voet, revalidatie.’ ‘Excuus’, hoorde ik dan. ‘Ik ben verkeerd verbonden.’
Mijn man was als arts-assistent werkzaam op de intensive care, waar een vrouw van 80 jaar al geruime tijd aan de beademing lag. Het moment was aangebroken dat ze gedetubeerd kon worden.
Een zwangere vrouw en haar partner komen voor een controle-echo op de prenatale diagnostiek. De eerste echo hebben ze bij een collega van mij gehad en wegens afwezigheid van de collega mag ik de controle-echo bij dertig weken doen.
