Meer over IDFA

Van 10 tot en met 14 november presenteert InScience – International Science Film Festival Nijmegen de beste wetenschapsfilms die het afgelopen jaar wereldwijd zijn verschenen. Een paar tips.

Het jaarlijkse documentaire filmfestival IDFA vindt dit jaar plaats van 18 t/m 29 november. Deze keer niet alleen in Amsterdamse filmtheaters, een zestal films wordt ook vertoond in theaters door heel Nederland.

De 33ste editie van het International ­Documentary Festival Amsterdam (IDFA) is vanwege corona zowel in filmtheaters als online te volgen. In filmmuseum EYE en in bioscoop Pathé Tuschinski in Amsterdam gaan tussen 18 en 25 november ruim 150 films in première. Nadat de films in een theater zijn vertoond, is een grote selectie te zien via streaming.

Van heroïne valt je brein stil, een junkie komt niet in ­opstand tegen het systeem dat hem onderdrukt. Alleen al daarom is het belangrijk om af te kicken, vonden de Black Panthers en The Young Lords die eind jaren zestig in New York opkwamen voor burgerrechten van de zwarte, Puerto Ricaanse en latinobevolking.

Als kleuter én als puber krijgt de Deense Rosemarie kanker. In Long, Live, Love volgt de kijker de 15-jarige tiener kort tijdens haar zware tweede behandeltraject, maar vooral in de periode erna.

Een docu over de lockdown, die maakt een filmmaker natuurlijk in haar eigen huis. De Poolse Kamila Chojnacka brengt in Hello Grandma zichzelf, haar musicerende man en hun zoontje van­ ­anderhalf in beeld.

De documentaire The Night Flowers begint met een verhaal. Een legende over hoe een vrouwelijke strijder het ooit nacht na nacht opnam tegen de Spanjaarden die het eiland van ­Mezcala – gelegen in het Mexicaanse meer van Chapala – ­bezetten.

Terwijl de eerste berichten over de corona-uitbraak in Wuhan op het nieuws te horen zijn, ligt de oude Zhang Xiuhua in het ziekenhuis: ze is stervende.

Hoe ontstaat een moordenaar? Bestaat er zoiets als ­aangeboren kwaad? Waarom gaat de een schreeuwen bij extreme boosheid en een ander een slagersmes hanteren?

De documentaire Midnight Family van de getalenteerde Amerikaan Luke Lorentzen behandelt vele thema’s. Van ‘ouderschap en opvoeden’ tot ‘de falende staat’. Maar ‘overleven’ springt er uit.

Als de Duitse ouders van Jonas horen dat hij pontocerebellaire hypoplasie type 2 heeft – in Nederland bekend als de Volendamse ziekte – hebben ze geen idee wat dat is.

Over dappere hulpverleners in tijden van oorlog, in het bijzonder in Syrië, zijn meer documentaires verschenen.

Wie een paar jaar geleden de indrukwekkende speelfilm The death of Mr. Lazarescu zag, zal geen hoge pet op hebben van de Roemeense gezondheidszorg.

Vier jonge, Scandinavische vrouwen weigeren om hun dikke lijf nog langer te haten en tonen het in vol ornaat op sociale media.

Vanuit Nederlands perspectief is het aantal tienerzwangerschappen in Argentinië onvoorstelbaar hoog. In 2016 kregen bijna 97 duizend tieners in het Zuid-Amerikaanse land met 44 miljoen inwoners een kind.

Vier hoofdpersonen, alle verlangend naar lichamelijke intimiteit, maar tegelijk daarin ook beperkt door angsten en weerstand, of door hun lichaam. Een ongemakkelijke, soms shockerende en confronterende, en soms tergend irritante, maar op andere momenten weer heel sterke en ontroerende film.

Kaiko, Kay, Mister, Utah, Missy en Makker. Zes geleidehonden en hun baasjes volgt gelauwerde film- en documentairemaakster Heddy Honigmann (Hersenschimmen, Forever, Crazy) in Buddy. De honden aan het werk zien blijft opzienbarend.

Vijf mensen met een misvormd of ernstig verminkt gezicht laten een foto van zichzelf maken in een beroemde portretfotostudio in Parijs. Zittend voor de spiegel, waar ze worden opgemaakt voor de fotosessie doen ze in Scars van Didier Cros hun verhaal.

‘We gaan het hebben over natuurlijk leiderschap met paarden’, zegt een vrouw in paardrijkleding, staand bij een flipover, tegen een manager die aan een tafeltje in de manegekantine aandachtig luistert.

Survivors biedt ons een blik op de vaak chaotische werkelijkheid van lokale ‘ebolahelden’ als ambulancechauffeur Mohamed en verpleegkundige Margaret. Ze doen wat ze kunnen, met beperkte middelen.

Het laatste beeld van de korte documentaire Seeds of deceit (Nederlandse titel: Het zaad van Karbaat) toont een gang vol moeders en hun volwassen kinderen. Drieënveertig nakomelingen zijn inmiddels getraceerd van de nu overleden vruchtbaarheidsarts, die zijn patiëntes stiekem met zijn eigen zaad insemineerde.

Een chirurg in opleiding die moet rondkomen van 12 dollar per maand. En die gevangenisstraf, foltering en het intrekken van zijn artsenpapieren riskeert door zijn deelname aan de antiregeringsprotesten van de oppositie. Een apotheker die zonder voorraden zit en haar klanten alleen nee kan verkopen. En die emotioneel en financieel aan de grond zit.

Elk jaar beginnen tienduizenden jonge mensen aan de opleiding verpleegkunde. In Each and every moment (Franse titel: De Chaque Instant) laat Nicolas Philibert hun ups en downs gedurende het leerproces zien.

De ongemakkelijke waarheid over de ziekte van Alzheimer, dat is misschien de kortst mogelijke samenvatting van Monster in the Mind, van de 83-jarige (!) medisch journaliste Jean Carper.

IDFA 2015 De documentaire Thy Father’s Chair vertelt het intrigerende levensverhaal van de twee joodse tweelingbroers Shraga en Avrum, die allebei lijden aan de psychiatrische stoornis hoarding.