Ivoren wachters en een vergeten ziekte

Een 74-jarige vitale dame met een blanco voorgeschiedenis, komt naar de spoedeisende hulp met koorts; ze is bovendien verward. Heteroanamnestisch blijkt ze sinds vier dagen last te hebben van misselijkheid en braken gepaard gaande met waterdunne diarree. Onlangs was zij bij de huisarts in verband met productieve hoest. De huisarts dacht aan een bovensteluchtweginfectie en behandelde haar met amoxicilline/clavulaanzuur.

Wij verrichten lichamelijk onderzoek en zien een zieke, verwarde patiënte met alle klinische kenmerken van een sepsis. Het laboratoriumonderzoek toont een CRP van 346 mg/l. De X-thorax en onderzoek van het urinesediment brengen geen infectiefocus aan het licht. Op aanvullende beeldvorming (CT abdomen) zien we multipele leverabcessen – de grootste met een diameter van 6 cm.

Er volgt een punctie, volledige drainage is door schotvorming niet mogelijk. We beginnen een intraveneuze behandeling met antibiotica.

De kweek van het punctaat is positief voor Fusobacterium nucleatum. Op grond van deze bevindingen kunnen we de diagnose humane necrobacillose, ofwel het syndroom van Lemierre, stellen.

Het syndroom gaat gewoonlijk uit van een infectie van de mond/keelholte door de betreffende bacterie, met als complicaties een peritonsillair abces en een tromboflebitis van de vena jugularis. Vaak leidt dit tot systemische infectie met septische embolieën en abcesvorming in andere organen.

Aanvullende diagnostiek (CT van de hals, echo van de halsvenen en een coloscopie) brengt geen primaire infectiehaard of jugulaire tromboflebitis aan het licht. Bij aanvullende anamnese blijkt er sprake van langer bestaande tandpijn waar – uit angst voor de tandarts – geen actie op is ondernomen. Op een orthopantomogram zijn meerdere lucenties te zien suggestief voor infectiehaarden.

Resumerend betreft het een 74-jarige patiënte met een sepsis op basis van humane necrobacillose met leverabcessen met een dentogene focus. De vrouw is volledig hersteld na een behandeling met antibiotica. Sanering van het gebit (totale tandextractie) is geïndiceerd.

Ofschoon het een vergeten ziekte is, herinnert deze casus eraan dat het maag-darmkanaal begint bij het gebit.

Carlijn Roumans, arts-assistent mdl, Amphia Ziekenhuis, Breda

Joris van Gulick, mdl-arts, Amphia Ziekenhuis, Breda

Koen Borsje, radioloog, Amphia Ziekenhuis, Breda

contact

croumans@amphia.nl, cc: redactie@medischcontact.nl

casus insturen

Heeft u ook een interessante casus voor deze rubriek?
Stuur tekst (max. 300 woorden) en beeld naar redactie@medischcontact.nl.