Bruinige verkleuring na het zwemmen
1 reactieEen 14-jarig meisje brengt met haar familie de zomervakantie door in Taiwan. Haar broertje is de dag ervoor gestoken door een kwal. Daar heeft hij zich een aantal uren niet zo lekker door gevoeld, maar de klachten zijn al snel volledig verdwenen.
Tijdens het zwemmen in zee, voelt het meisje plots een irritante pijn ter hoogte van haar linkerbovenbeen.
Ze gaat meteen het water uit, heeft de veroorzaker niet gezien. Nadien is de huid lokaal rood en licht pijnlijk. In de loop van de dag ontstaan er lineaire uitbreidingen naar het onderbeen. Deze kleuren in de loop van de week bruinig. Ze heeft er verder geen klachten van en mede omdat de kleurintensiteit geleidelijk afneemt en door het gunstige beloop bij haar broertje maakt ze zich niet ongerust. Omdat de moeder het herstel te traag vindt verlopen, wordt bij thuiskomst de eigen huisarts geconsulteerd.
Bij onderzoek twee weken na de beet worden geen vergrote lymfeklieren in de lies gevonden. Het oriënterend laboratoriumonderzoek is normaal. De foto’s zijn gemaakt op dag 25. De diagnose is een steek door een toxische kwal, waarschijnlijk de Australische zeewesp (Chironex fleckeri) met een hyperpigmentatiereactie van de lymfevaten.
De Chironex fleckeri is lid van de beruchte familie der kubuskwallen. Kubuskwallen zijn zeer giftig en kunnen binnen enkele minuten tot bewustzijnsverlies en ademhalingsstop leiden. Op de tentakels van de kwal zitten als een soort van holle naalden met weerhaakjes, netelcellen. Bij een steek worden deze nematocysten geactiveerd en geven gif af.
Kwallengif bestaat grotendeels uit krachtige proteïnen, die leiden tot een cascade aan immuunreacties, waaronder een allergische dermatitis. Hierbij maken de keratinocyten in de huid lymfopoëtine vrij die T-cellen stimuleert. Bij dat proces worden ook de melanocyten geactiveerd, zij geven hun pigment af, waardoor de bruine pigmentatie in de lymfevaten ontstaat.
De verwachting is dat de pigmentatie met de tijd zal verminderen. Het beleid is expectatief en de prognose gunstig. Had de kwallenbeet op bijvoorbeeld de thorax plaatsgevonden, dan had het beloop veel fulminanter kunnen zijn.
Ingrid Henssen-van Hees, arts maatschappij en gezondheid
contact
cc: redactie@medischcontact.nl
Download dit artikel (pdf)
L.M.Lambalk
anesthesioloog-intensivist, Amsterdam
Het feit dat de kwallenbeet niet heel pijnlijk was en dat de klachten niet heel ernstig verliepen, maakt het onwaarschijnlijk dat hier sprake was van een beet van de Australische Zeewesp. Kenmerkend van de Australische Zeewesp is dan een extreem pijn...lijk beet met zeer ernstig beloop met binnen enkele min; cardiac arrest wordt regelmatig beschreven. De locatie waar iemand wordt gestoken maakt dan ook niet uit.
In de omschrijving staat dat de strepen zich op het been naar beneden uitbreidden.
Als het om lymfevaten gaat dan is het niet waarschijnlijk dat de verkleuring zich naar distaal uitbreidt, maar dan is te verwachten dat dat naar proximaal is. Meer waarschijnlijk is dat het gif dermatotoxisch was en dat de strepen in de huid ontstaan zijn door het gif uit de tentakels van de kwal.
Er zijn vele soorten kwallen die dit kunnen veroorzaken. Het gebied waar het meisje heeft gezwommen ken vele soorten giftige kwallen. Voor de Australische Zeewesp is het wel wat noordelijk.