‘Visjes’ in het badpak

De patiënte is een 40-jarige vrouw, die regelmatig in natuurlijk zoet water zwemt in een plas in de regio van Beilen. Ze is in training voor een zwemmanifestatie. Bij het zwemmen had ze opgemerkt dat er ‘visjes’ in haar badpak terechtkwamen, wat een prikkelend, jeukend gevoel van de huid veroorzaakte. Ze bezocht het spreekuur wegens klachten van een jeukende huiduitslag onder haar badpak. Bij onderzoek is een rood, licht verheven exantheem te zien, soms pukkelig, gelokaliseerd op de romp en de mammae.

Er is hier sprake van zwemmersjeuk: een huiduitslag die ontstaat tijdens of na het zwemmen in zoet water. Zwemmersjeuk wordt veroorzaakt door larven van de platworm Trichobilharzia ocellata. Deze platwormen komen voor bij watervogels zoals eenden. De eitjes van de wormen ontwikkelen zich via waterslakken tot larven. Door in buitenwater te zwemmen, kunnen de larven de huid van de mens binnendringen en een huidaandoening veroorzaken.

Als de larven de huid binnendringen, geeft dit een prikkend en jeukend gevoel. Er ontstaat een ontstekingsreactie in de huid, wat aanleiding geeft tot jeukende rode bulten op de huid die branderig kunnen aanvoelen. Meestal zijn de huidafwijkingen binnen twaalf uur wel weer verdwenen. Bij personen die vaker in aanraking komen met de larven kunnen de klachten wel één tot drie weken aanhouden en kan soms zelfs hoofdpijn en koorts optreden.

Zwemmersjeuk geneest zonder behandeling. De symptomen kunnen worden bestreden met koude kompressen en mentholgel of -lotion. Bij ernstige klachten, zoals in deze casus beschreven, kan corticosteroïdcrème in combinatie met een antihistaminicum worden voorgeschreven.

Wiebe Jager, huisarts

Correspondentieadres: jager@arts.chd.nl; c.c.: redactie@medischcontact.nl