Een zeldzame oorzaak van diarree en gewichtsverlies
Plaats een reactie
Op de polikliniek Maag-Darm-Leverziekten zagen wij een 43-jarige vrouw met sinds tien maanden algehele malaise, pijn in de epigastrio, verminderde eetlust, vol gevoel na het eten, diarree en 10 kg gewichtsverlies.
Op 11-jarige leeftijd is bij haar een nefroblastoom vastgesteld met longmetastasen, die curatief is behandeld met chemoradiatie, nefrectomie en resectie van de longmetastasen. Op latere leeftijd is een curatieve ablatie bij een mammacarcinoom verricht. De afgelopen jaren waren er aspecifieke rugklachten zonder aanwijzingen voor reumatische ziekte.
Lichamelijk onderzoek leverde behoudens ondergewicht geen bijzonderheden op. De resultaten van het laboratoriumonderzoek (normaalwaarden tussen haakjes): C-reactief proteïne 10 mg/l (< 5), alkalisch fosfatase 176 U/l (120), gamma-GT 57 U/l (38) en feces calprotectine 56 mg/kg (< 50).
Differentiaaldiagnostisch dachten wij aan coeliakie, inflammatory bowel disease (IBD), (parasitaire) gastro-intestinale infectieziekte, pancreasziekten en maag- of darmkanker. Het feces-calprotectine was nauwelijks verhoogd, wat IBD minder waarschijnlijk maakte. Parasitair fecesonderzoek was negatief (Giardia lamblia, Cryptosporidium parvum en Entamoeba histolytica). Vanwege verdenking op malabsorptie hebben we vervolgens gastroduodenoscopie met duodenumbiopten verricht (zie foto 1). De pathologie toonde massale accumulatie van periodic acid-Schiff (PAS)-positieve macrofagen en polymerase chain reaction (PCR)-analyse toonde veel DNA van Tropheryma whipplei, waarop we de diagnose ziekte van Whipple stelden.1 2
Dit is een zeer zeldzame systemische infectieziekte – wereldwijd twaalf nieuwe gevallen per jaar – die wordt veroorzaakt door de grampositieve bacterie Tropheryma whipplei.1-3 De symptomen zijn vaak aspecifiek. Vele organen kunnen betrokken zijn, maar de klassieke symptomen zijn buikpijn, diarree, gewichtsverlies en gewrichtspijn. Bij 10 tot 40 procent van de patiënten is er betrokkenheid van het centrale zenuwstelsel, meestal zonder symptomen. Daarom is liquoronderzoek geïndiceerd. Indien onbehandeld is deze ziekte fataal.
Deze vrouw is succesvol behandeld met intraveneus ceftriaxon voor twee weken, gevolgd door een jaar cotrimoxazol per os. Daarna verminderden de klachten, functioneerde zij weer normaal en steeg haar gewicht van 46 naar 56 kg.
auteurs
Sjoerd Kramer, arts-assistent maag-, darm- en leverziekten, Universitair Medisch Centrum Groningen
Marijn Visschedijk, maag-, darm- en leverarts, Universitair Medisch Centrum Groningen
contact
sjoerdkramer123@hotmail.com
cc: redactie@medischcontact.nl
Voetnoten
1. Apstein MD, Schneider T. Whipple’s disease. Internetsite UpToDate. Beschikbaar via: https://www.uptodate.com/contents/whipples-disease. Geraadpleegd op 24-03-2023.
2. Zaaijer HL, Savelkoul PHM, Vendenbroucke-Graus CMJE. De ziekte van Whipple. Ned Tijschr Geneesk. 1999:388-92
3. Dolmans RA, Boel CH, Lacle MM, Kusters JG. Clinical Manifestations, Treatment, and Diagnosis of Tropheryma whipplei Infections. Clin Microbiol Rev. 2017;30(2):529-555.
Heeft u ook een interessante casus voor deze rubriek? Stuur uw tekst (max. 300 woorden) en beeld naar kopij@medischcontact.nl. Als uw casus wordt gepubliceerd, ontvangt u van ons het boek Coronaperikelen. Dokteren in tijden van covid-19.
Lees ook:- Er zijn nog geen reacties
