Huisarts had zeer zieke zorgmijder beter moeten volgen
18 reactiesIn deze rubriek hebben we ons al vaker afgevraagd in hoeverre artsen ervoor verantwoordelijk zijn dat patiënten dan wel collega’s hun advies opvolgen. Dat staat doorgaans niet in richtlijnen of protocollen beschreven. Daarom is het zo belangrijk dat er ervaren beroepsgenoten in tuchtcolleges zitten met verstand van zaken.
Die oordelen bijvoorbeeld over deze huisarts dat hij zich meer om een ernstig zieke man had moeten bekommeren. Een man die – afgaand op deze uitspraak – waarschijnlijk een zorgmijder was. Hij kwam op aandringen van zijn kinderen bij de huisarts. Die had wel door dat er iets grondig mis was, en wilde de man nog dezelfde dag verwijzen. Dat wilde de patiënt zelf niet, dus sprak de huisarts op zeer korte termijn een echo af.
Maar daar verscheen de man niet, en de huisarts wist dat niet. Hij vroeg het ook niet na. Ruim een week later belde een verontruste dochter een collega van de huisarts, die na een huisvisite de man alsnog verwijst. Dan blijkt sprake van ischemische cardiomyopathie bij ernstig coronairlijden. Twee maanden later overlijdt hij.
Het CTG vindt dat de huisarts de ernst van de situatie goed inschatte en dat hij tijdens het consult goed handelde. Maar hij had daarna wel moeten nagaan wat die echo dan opleverde. Dat lijkt ons een goed oordeel van de beroepsgenoten in het tuchtcollege: als je je zorgen maakt over iemand die niet wil worden verwezen, maar die wel akkoord gaat met een onderzoek, dan moet je toch benieuwd zijn naar de uitslag daarvan? Of is de arts ervan uitgegaan dat de radioloog wel beleid zou maken? Terecht dat de huisarts hiervoor een waarschuwing krijgt.
Auteurs
Sophie Broersen, arts en journalist
mr. Sjaak Nouwt, adviseur gezondheidsrecht
Voor meer uitspraken zie tuchtrecht.nl.
Centraal tuchtcollege voor de gezondheidszorg
Beslissing in de zaak onder nummer C2019.031 van:
A., huisarts, werkzaam te B., appellant, verweerder in eerste aanleg, gemachtigde: mr. W.S. Oostveen-Kouwenhoven te Ermelo,
tegen
C., wonende te D., klager in eerste aanleg.
1. Verloop van de procedure
C. - hierna klager - heeft op 13 augustus 2018 bij het Regionaal Tuchtcollege te Den Haag tegen A. - hierna de huisarts - een klacht ingediend. Bij beslissing van 8 januari 2019, onder nummer 2018-187 heeft dat College de klacht gegrond verklaard en aan de huisarts de maatregel van berisping opgelegd. De huisarts is van die beslissing tijdig in beroep gekomen.
De zaak is in beroep behandeld ter openbare terechtzitting van het Centraal Tuchtcollege van 5 september 2019, waar zijn verschenen klager en de huisarts, de huisarts bijgestaan door zijn gemachtigde. Mr. Oostveen-Kouwenhoven heeft de standpunten van de huisarts toegelicht aan de hand van pleitnotities die aan het Centraal Tuchtcollege zijn overgelegd.
2. Beslissing in eerste aanleg
Het Regionaal Tuchtcollege heeft aan zijn beslissing het volgende ten grondslag gelegd.
“2. De feiten
2.1 Klager is de zoon van de heer E.. (hierna te noemen: patiënt), geboren op
7 juni 1950.
2.2 Patiënt is op aandringen van zijn kinderen bij verweerder op consult geweest op donderdag 7 september 2017 omdat hij zich niet goed voelde. Verweerder heeft over dit consult genoteerd in het journaal:
“(S) - buikklachten na griepperiode, verharde buik, eet daardoor slecht, moeilijk adem halen af en toe door buikklacht
2w opgeblazen buik, met griep.
Houdt metalige smaak mond
Moeizaam ademen.
(O) – kortademiger,
Soms s nachts HVS
Afgevallen ++
(E) – opgeblazen buik verder soepel
(P) – Afspraak ‘diagnostiek’ gemaakt bij Beeldvormend onderzoek – F. en G., B. onder verwijsnummer (…) Reden: Echo”
2.3 Patiënt is door het F. uitgenodigd voor een onderzoek op maandag
11 september 2017. Patiënt heeft dit onderzoek afgezegd. Op 19 september 2017 heeft de dochter van patiënt wederom gebeld met de huisartsenpraktijk, waarna een collega van verweerder een visite bij patiënt heeft afgelegd. Hierover heeft de collega in het journaal opgenomen:
“(S) (…) vis: 3 weken geleden maagzuuraanval gehad, 3 dagen lang. Rug verkrampte, benauwd van geweest hele nacht, daarna pijn gezakt. Nu sinds 3 weken niet meer kunnen eten, mond is ontstoken, vies beslag op tong. Maag zit dicht, alsof er een bal in zit. Krijgt niets naar binnen, alles brandt in de mond. Nu ook vocht in voeten. Kan niks meer, traplopen (woont op 1e verdieping) geeft al benauwdheid. Conditie volledig weg. Kan haast niet meer plassen, def gb, geen bloed. Geen eetlust. Buikomvang lijkt toegenomen. Weet niet hoeveel hij is afgevallen. Is niet toegekomen aan uitvoeren aanvullend onderzoek (huisarts 7-9) door slechte conditie. Normaal nooit ziek.
(O) – Grauw, icterisch uiterlijk, bolle buik, abd: np, wt, soepel, vaste weerstand in onderbuik bij navel palpabel van >10 cm, oedeem voeten, dyspnoe, dyspnoe d’effort, RR 105/70, pols 81, sat 93%. Vieze tong/wit beslag, droge mond.
(E) – weerstand buik, stille icterus, cave gemetastaseerde maligniteit?
(P) – iom internist: naar SEH G. (…)”
Patiënt is op die dag naar het G. ziekenhuis gegaan.
2.4 Patiënt is van 19 september tot en met 31 oktober 2017 in het F. en G. opgenomen geweest op de afdeling cardiologie van het F., locatie G., in verband met ischemische cardiomyopathie bij ernstig coronair lijden. Hij is zowel bij het H.-ziekenhuis als bij het I.
afgewezen voor hartchirurgie. Wel heeft op 17 oktober 2017 in het I. een PCI (dotteren) plaatsgevonden. Op 31 oktober 2017 is patiënt overgebracht naar J.. Hij is daar op
18 november 2017 overleden.
3. De klacht
Klager verwijt verweerder, zakelijk weergegeven, dat hij patiënt ‘niet heeft onderzocht op 7 september 2017, terwijl patiënt na een hartaanval met intredend hartfalen en duidelijke symptomen daarvan voor een diagnose langskwam omdat hij zich heel ziek voelde en ook was’. Verweerder heeft, zo stelt klager, niet eens de ‘basis’- onderzoeken verricht (bloeddruk, luisteren naar het hart etc.).
4. Het standpunt van verweerder
Verweerder heeft de klachten en de daaraan ten grondslag gelegde stellingen bestreden. Voor zover nodig wordt daarop hieronder ingegaan.
5. De beoordeling
5.1 Niet is gebleken dat patiënt een levensgezel had ten tijde van zijn overlijden. Klager is dan ook als zoon van patiënt op grond van artikel 65 lid 1 sub a Wet BIG gerechtigd een klacht in te dienen betreffende de zorg die verweerder aan patiënt heeft verleend.
5.2 Het College overweegt als volgt. Kern van de klacht is dat verweerder de juiste diagnose heeft gemist. Op zich behoeft het missen van de juiste diagnose niet doorslaggevend te zijn voor het slagen van de klacht. De klacht is pas gegrond, als vast komt te staan dat de wijze waarop verweerder tot de onjuiste diagnose is gekomen in strijd is met de zorgvuldigheid die van een redelijk bekwame beroepsgenoot mag worden verwacht.
5.3 Allereerst moet het College vaststellen dat verweerder gebrekkig aantekening heeft gemaakt in het medisch dossier met betrekking tot het consult van 7 september 2017. Ingevolge artikel 7:454 van het Burgerlijk Wetboek is de arts verplicht om een dossier in te richten met betrekking tot de behandeling van de patiënt. Daarin dient hij onder meer aantekening te houden van de gegevens omtrent de gezondheid van de patiënt en de uitgevoerde verrichtingen, een en ander voor zover dit voor een goede hulpverlening aan de patiënt noodzakelijk is. Uit dat dossier blijkt niet dat verweerder naar de longen en het hart heeft geluisterd. Verweerder heeft daarin niet zijn bevindingen wat betreft het lichamelijke onderzoek (beluisteren longen, beluisteren hart, pols, saturatie, de aan- of afwezigheid van enkeloedeem) weergegeven. Verweerder heeft weliswaar in zijn verweerschrift verklaard dat sprake was van een sinusritme van ongeveer 70-80 per minuut, geen souffle, maar die bevindingen heeft hij niet in het dossier opgenomen. Deze verklaring in het verweerschrift is gebaseerd op verweerders geheugen. Evenmin blijkt uit het medisch dossier wat verweerders differentiaaldiagnostische overwegingen waren. Verder staat vast dat verweerder niet de bloeddruk heeft gemeten, ook valt het college op dat er geen melding wordt gemaakt, noch mondeling tijdens zitting noch in het dossier op 7 september 2017, van het meten van een saturatie bij een patiënt die anamnestisch benauwdheidsklachten aangaf en (zoals verweerder tijdens zitting verklaarde) kortdurend benauwdheid ten toon spreidde, liggend op de bank.
5.4 Door het ontbreken van een deugdelijke verslaglegging wordt het voor het College bemoeilijkt om het onderzoek door verweerder te beoordelen. Anders dan klager heeft gesteld, is het voor het College echter niet evident dat reeds voorafgaand aan het consult bij verweerder sprake is geweest van een hartinfarct. Wel is uit het later bij het ziekenhuis opgemaakte dossier duidelijk dat bij patiënt al gedurende lange tijd sprake is geweest van hartfalen en dat de lichamelijke toestand van patiënt slecht was. Juist door het langdurige hartfalen is het echter, paradoxaal genoeg, denkbaar dat verweerder bij auscultatie van hart en longen geen afwijkingen heeft waargenomen, aangezien er op 19 oktober 2017 over hart en longen geen afwijkingen bij auscultatie werden waargenomen terwijl op de op dezelfde dag vervaardigde X-thorax een duidelijk overvullingsbeeld werd gezien met pleuravocht beiderzijds. Onder die omstandigheden zou het verweerder niet kunnen worden aangerekend dat hij het hartfalen op 7 september 2017 heeft gemist. Het nachtelijk hyperventileren wordt volgens verweerder verklaard door de opgezette buik. Verweerder was zich wel bewust van de zorgelijke toestand van patiënt, gezien het feit dat hij patiënt voor beeldvormend onderzoek op korte termijn (één dag) naar het F. heeft verwezen. Verweerder heeft tijdens de zitting verklaard dat hij de gezwollen buik als ingangsklacht beschouwde, dat hij een maligniteit vermoedde en dat hij patiënt had willen verwijzen naar de MDL-arts, maar gezien de terughoudendheid van patiënt heeft besloten tot beeldvormend onderzoek. Het College is van oordeel dat verweerder, gezien die terughoudendheid bij patiënt, de volgens verweerder zorgwekkende toestand van patiënt en het feit dat patiënt zelden of nooit de huisarts bezocht, patiënt had moeten ‘opvolgen’, in die zin dat hij zich had moeten vergewissen van de uitslag van de onderzoeken en de toestand van patiënt. Hij heeft dat nagelaten.
5.5 Het ontbreken van een deugdelijke verslaglegging en het nalaten om patiënt op te volgen, terwijl het verweerder bovendien duidelijk was dat er mogelijk sprake was van een ernstig ziektebeeld gezien de zorgwekkende toestand van patiënt, leidt tot de conclusie dat verweerder in strijd heeft gehandeld met de zorg die hij ten opzichte van patiënt behoorde te betrachten zoals bedoeld in artikel 47, eerste lid onder a, van de Wet op de beroepen in de individuele gezondheidszorg. De klacht is dan ook gegrond.
5.6 Het College acht de hierna te noemen maatregel passend, omdat sprake is van een handelen dat op twee punten tekortschiet.”
3. Vaststaande feiten en omstandigheden
Voor de beoordeling van het beroep gaat het Centraal Tuchtcollege uit van de feiten en omstandigheden zoals weergegeven in de beslissing in eerste aanleg, welke weergave in beroep niet, althans onvoldoende, is bestreden.
4. Beoordeling van het beroep
4.1 De huisarts kan zich met de beslissing van het Regionaal Tuchtcollege niet verenigen en voert daartoe het volgende aan.
Tijdens het consult van 7 september 2017 is de huisarts gestart met het afnemen van een anamnese. Daarna heeft hij de patiënt onderzocht in de onderzoekskamer. Op basis van de anamnese en het onderzoek noteerde hij vervolgens alleen de gegevens die hij van belang achtte. Dat is ook waartoe hij verplicht was, aldus de huisarts.
Op 7 september 2017 meende hij dat sprake was van een ruimte innemend proces in de buik en dat de patiënt met spoed nader onderzocht moest worden.
De huisarts is van mening dat gelet op deze acties van hem en het feit dat het consult veertien minuten heeft geduurd klager hem ten onrechte verwijt:
- tijdens het consult ongeïnteresseerd te zijn geweest;
- de patiënt niet te hebben onderzocht;
- de patiënt met een ‘aspirientje’ naar huis te hebben gestuurd.
Voorts is niet gebleken, aldus de huisarts, dat hij het hartfalen tijdens het consult, had kunnen vaststellen zodat hem ook niet kan worden aangerekend dat hij dit gemist heeft.
Het Regionaal Tuchtcollege heeft volgens de huisarts ten onrechte geoordeeld dat hij de patiënt had moeten vervolgen. Niet alleen heeft klager daarover niet geklaagd, maar zijn zorgplicht gaat ook niet zo ver dat hij dient na te gaan of een door hem naar het ziekenhuis verwezen patiënt daadwerkelijk op de afspraak is verschenen. Het ziekenhuis had hem, aldus de huisarts dienen te informeren als het aangevraagde onderzoek niet (tijdig) plaatsvond, hetgeen in de onderhavige situatie niet is gebeurd.
4.2 Met het Regionaal Tuchtcollege overweegt het Centraal Tuchtcollege dathet missen van een juiste diagnose niet doorslaggevend is voor het slagen van een klacht. De klacht is pas gegrond als vast komt te staan dat de huisarts tot de onjuiste diagnose is gekomen door in strijd te handelen met de zorgvuldigheid die van een redelijk bekwame beroepsgenoot mag worden verwacht. Achteraf is weliswaar gebleken dat de huisarts tijdens het consult op 7 september 2017 een onjuiste verdenking had, maar ook staat vast dat de huisarts de ernst van de problematiek van de patiënt op dat moment goed inschatte. Ter terechtzitting in hoger beroep heeft de huisarts onweersproken verklaard - aan welke verklaring het Centraal Tuchtcollege geloof hecht - dat hij de patiënt heeft beluisterd, dat er geen plasproblemen waren, dat de patiënt aangaf ’s nachts niet vaak naar de wc te moeten en dat hij heeft gepalpeerd. Voorts heeft hij adequaat gehandeld door de patiënt diezelfde dag nog naar het ziekenhuis te verwijzen. Toen de patiënt daar niet mee instemde, heeft de huisarts met de patiënt afgesproken dat deze de volgende dag in het ziekenhuis zou worden onderzocht en een gelijkluidende verwijzing opgemaakt. De huisarts kan ten aanzien van zijn handelen tijdens het consult op 7 september 2017 dan ook geen tuchtrechtelijk verwijt worden gemaakt.
Het Centraal Tuchtcollege merkt in dit verband wel op dat de dossiervoering van de huisarts gebrekkig is, waardoor niet is vast te stellen welke onderzoeken de huisarts daadwerkelijk heeft verricht. Volgens vaste jurisprudentie mag de dossiervoering beknopt zijn, maar als minimumnorm geldt dat duidelijk moet zijn welke behandeling is uitgevoerd en op basis van welke gegevens. De huisarts heeft daaraan in de onderhavige zaak niet voldaan. Dat de huisarts zo onder de indruk was van de medische situatie van de patiënt dat hij minder aantekeningen heeft gemaakt, volgt het Centraal Tuchtcollege niet. Juist bij een ernstig zieke patiënt is het noodzakelijk zorgvuldige en adequate verslaglegging te voeren om goede (vervolg-)hulpverlening te waarborgen. Nu klager evenwel niet heeft geklaagd over de door de huisarts gevoerde dossiervoering zal het Centraal Tuchtcollege dit bij de beoordeling van de zaak buiten beschouwing laten.
4.3 Ten aanzien van het vervolgen van de patiënt overweegt het Centraal Tuchtcollege als volgt. De huisarts stelt primair dat het Regionaal Tuchtcollege buiten de klacht is getreden door te oordelen over het vervolgen van de patiënt. Anders dan de huisarts is het Centraal Tuchtcollege van oordeel dat in de onderhavige zaak, waarbij sprake was van een zeer ernstig zieke patiënt die binnen een dag in het ziekenhuis onderzocht diende te worden, ook het vervolgen van deze patiënt valt te begrijpen onder de klacht dat de huisarts de patiënt onvoldoende serieus heeft genomen. Dit geldt temeer nu de huisarts ter zitting heeft verklaard dat hij zich zorgen maakte over de patiënt en dat de patiënt tijdens het consult niet bereid bleek zich diezelfde dag in het ziekenhuis te laten onderzoeken. Op de huisarts rustte de verplichting ervoor te zorgen dat de ingezette behandeling werd voortgezet. De huisarts is tekort geschoten door de patiënt niet te vervolgen en door geen onderzoeksuitslagen op te vragen. De omstandigheden dat de patiënt de huisarts niet op de hoogte heeft gesteld dat hij de afspraak heeft afgezegd en dat het ziekenhuis niet heeft laten weten dat de aangevraagde onderzoeken niet hebben plaatsgevonden, ontslaan de huisarts niet van zijn eigen verplichting een ernstig zieke patiënt te vervolgen. De klacht is in zoverre gegrond.
4.4 De klacht ten aanzien van het niet opvolgen van de patiënt is gegrond. Het Centraal Tuchtcollege acht de maatregel van waarschuwing passend en geboden.
4.5 Het vorenstaande leidt tot de volgende beslissing.
5. Beslissing
Het Centraal Tuchtcollege voor de Gezondheidszorg:
vernietigt de beslissing waarvan beroep, voor zover deze ziet op de zwaarte van de opgelegde maatregel;
legt aan de huisarts de maatregel van waarschuwing op;
bepaalt dat deze beslissing op de voet van artikel 71 Wet BIG zal worden bekendgemaakt in de Staatscourant, en zal worden aangeboden aan het Tijdschrift voor Gezondheidsrecht, Gezondheidszorg Jurisprudentie en Medisch Contact met het verzoek tot plaatsing.
Deze beslissing is gegeven door: A.D.R.M. Boumans, voorzitter; Y. Buruma en
R.A. van der Pol, leden-juristen en M. van Bergeijk en M.G.M. Smid-Oostendorp, leden-beroepsgenoten en M. van Esveld, secretaris.
Uitgesproken ter openbare zitting van 5 november 2019.
Voorzitter w.g. Secretaris w.g.
Nick van Vliet
huisarts, Waddinxveen
Huisarts krijgt er taak bij
De uitspraak van het centraal tuchtcollege in de zaak “zorgmijder” (MC 5/2020: 30) roept enige verbazing op. Een patiënt heeft niet het advies van zijn huisarts opgevolgd om nader onderzoek te laten verrichten. Het word...t de huisarts nu verweten, tuchtrechtelijk nota bene, dat hij niet heeft gecontroleerd of de patiënt dat onderzoek wel heeft laten doen. Deze jurisprudentie leidt tot een ongewenste extra verantwoordelijkheid van elke (huis)arts die nadere diagnostiek aanvraagt. De zo bepleitte eigen verantwoordelijkheid van de patiënt c.q. diens naasten (die in deze casus klagende partij zijn!) komt hier wel in een bijzonder daglicht te staan. De triomfantelijke toon waarmee in het commentaar het oordeel van de beroepsgenoten in het tuchtcollege wordt geprezen stoort mij in hoge mate. Hadden de familieleden van deze patiënt ook niet een verantwoordelijkheid in deze?
Ik vraag mij af wat de uitspraak van het college was geweest als deze college zijn dossiervoering tot in de puntjes had verzorgd.
Het kan er bij mij niet in dat je (los van persoonlijke betrokkenheid bij het wel en wee van de patiënt) een controle systeem zou moeten optuigen om te checken of men (tijdig?) een aanvullend onderzoek laat doen. Ik vind het een zorgwekkende uitspraak.
GJ Bonte
Neuroloog, Dalfsen
Het citaat van Roosevelt is zo mooi, zo treffend en zo krachtig, daar moest ik gewoon even het origineel bij zoeken. Hier is ie:
“It is not the critic who counts; not the man who points out how the strong man stumbles, or where the doer of deeds c...ould have done them better. The credit belongs to the man who is actually in the arena, whose face is marred by dust and sweat and blood, who strives valiantly; who errs and comes short again and again; because there is not effort without error and shortcomings; but who does actually strive to do the deed; who knows the great enthusiasm, the great devotion, who spends himself in a worthy cause, who at the best knows in the end the triumph of high achievement and who at the worst, if he fails, at least he fails while daring greatly. So that his place shall never be with those cold and timid souls who know neither victory nor defeat.”
Om stil van te worden...
GJ Bonte
Neuroloog, Dalfsen
@R:
Bliksems... Dat is nog eens een citaat! De spijker op zijn kop!
Die ga ik inlijsten en bij mij aan de muur hangen. Om er elke dag even bij stil te staan!
J joseph
Huisarts, Antwerpen
Wanneer maken wij als huisartsen nou eindelijk eens collectief een statement naar de tuchtcolleges, dat we dit soort uitspraken, niet meer accepteren?!
Els van Veen
huisarts, Dalfsen
De uitspraak maakt me boos. Het is onwerkbaar om achter mijn patiënten aan te lopen om na te gaan of zij wel of geen diagnostiek laten doen. Maar het meest verbaasd ben ik door het commentaar van Sophie Broersen, die dit een terechte waarschuwing vin...dt.
Bedankt, collega R, voor het prachtige citaat. Ik mis vaak oog voor de realiteit bij de leden van het tuchtcollege. Nu helaas ook.
R.
, huisarts
Citaat van Theodore Roosevelt:
‘Het is niet de criticus die telt; niet degene die ons erop wijst waarom de sterke man struikelt, of wat de man van de daad beter had kunnen doen.
De eer komt toe aan de man die daadwerkelijk in de arena staat, zi...jn gezicht besmeurd met stof, zweet en bloed; die zich kranig weert; die fouten maakt en keer op keer tekortschiet, omdat dat nu eenmaal onvermijdelijk is;
die desondanks toch probeert iets te bereiken; die groot enthousiasme en grote toewijding kent; die zich helemaal geeft voor de goede zaak;
die, als het meezit, uiteindelijk de triomf van een grootse verrichting proeft, en die, als het tegenzit en als hij faalt, in elk geval grote moed heeft getoond…’
Auke Tinselboer
Huisarts, Slagharen
Overigens gaat per 1 juli aanstaande via project OPEN het huisartsendossier van het slot en kunnen patiënten en hun familie (na toestemming van patiënt) de E en P regel inzien.
In de E regel zal de DD staan en daar zal defensief beleid door de huisa...rts het gevolg van zijn, wil je niet later als het tegen valt, weer het commentaar bij TL-licht van collega Broerse in het Medisch Contact terug willen lezen. En als de arts dat al niet doet, zal patiënt of familie wel ingrijpen. De RAV doet er goed aan nu al extra ambulances te bestellen, teneinde na 1 juli niet in de capaciteitsproblemen te komen.
Het tweede gevolg is zo mogelijk nog veel vergaander. Op het moment dat in de P regel vermeld staat dat patiënt een advies dient op te volgen gezien de kans op sterfte en de familie heeft daar (aantoonbaar) weet van (datalogging) en handelt daar niet naar, dan is er sprake van aantoonbare nalatigheid en zou in bovenstaande casus wel eens kunnen lijden tot dood door schuld. Ik ben geen jurist, maar ik wacht de eerste strafzaak, die komen gaat ,met belangstelling af. Dan ligt de verantwoordelijkheid ineens niet meer sec bij de dokter of patiënt, maar worden omstanders ineens medeverantwoordelijk.
Auke Tinselboer
Huisarts, Slagharen
De stelregel van Amboise Pare (1510-1590): “Geneeskunde is soms genezen, vaak verlichten, maar altijd troosten.” is hier met voeten getreden en daar zit de pijn: Genezing was hier niet mogelijk, (en dat is helaas meestal het geval. De meestens herste...llen bij een kwaal vanzelf, een klein deel is te redden en een klein deel gaat dood onafhankelijk wie je op welk moment ook treft als arts.(zoals hier)), verlichting bij 6 weken gemartel in het ziekenhuis met dood als resultaat is geen verlichting maar gemartel (goed bedoeld martelen is nog steeds martelen). Maar met name troosten is in het ziekenhuis nagelaten (en door de eigen huisarts niet mogelijk), door niet uit te leggen dat dhr niet meer te redden was, ook niet bij start van de behandeling een week eerder. (Het maakt niet uit wat de huisarts wel of niet gedaan heeft, wetende wat het beloop is geweest, maar dus ook niet wat familie en dhr zelf hebben nagelaten) Maar hier doet de tuchtrechter geen uitspraak over, want dat is hem of haar niet gevraagd..
De tuchtraad bestaat uit dienstverleners, dat geldt zowel voor de juristen, als de zittende artsen, maar hier is geen dienst verleend; niet aan de arts, niet aan de nabestaanden.
Positief: door het publiceren van de casus inclusief stompzinnig redactioneel commentaar en de reacties daarop, worden we er toch wijzer van. Wie weet helpt het..
Auke Tinselboer
Huisarts, Slagharen
Dank voor dit prachtige artikel. Hier zit alles in.
* Een niet praktiserende arts, die tegenwoordig journalist is, beoordeelt een tuchtrechtelijke uitspraak en veroordeelt vervolgens een praktiserende arts, zonder blijk te geven de crux van de tucht...zaak te doorgronden.
* (familieleden) van patiënten, die er vanuit gaan dat een arts geen belang heeft bij succes (“tijdens het consult ongeïnteresseerd”), de importantie van lichamelijk onderzoek overschatten (in de regel minder dan 10% bijdragend aan een diagnose) en de arts vermeend fout medicatie beleid toedichten. (hij stuurde weg met aspirine, terwijl bleek dat dhr aan coronaire vaatproblemen leed, oh ironie) (Waarschijnlijk zal wel paracetamol bedoeld worden, maar ook dan deed de arts nog steeds niets verkeerd..)
De maatregel van de tuchtrechter is echter passend; de grond waarop absurd. Verwijtbaar is in deze de de gebrekkige dossiervoering en dan niet wat er wel staat, maar wat ontbreekt, namelijk evaluatie en plan. Geen DD en geen afspraken die gemaakt worden, maar ook adviezen die niet opgevolgd worden. De uitgebreidheid van je dossier is je eigen verantwoordelijkheid, maar bij onduidelijk beeld en/of discussie met patiënt schrijf je niet snel te veel op. En als je dat niet doet en er komt gedoe, dan verdien je billenkoek, maar dat vond het tuchtcollege weer niet opportuun, want die vraag werd niet gesteld.. Kinderachtig en disrespectvol naar de nabestaanden.
Het vervolgen (inclusief vervolgen van vervolgonderzoek) van patiënt had de betreffende arts gesierd in de rol van geïnteresseerd hulpverlener, maar gaat voorbij aan de verantwoordelijkheid, ook bij zorgmijding. Wel had het belang ervan aan uitdrukkelijk aan patiënt (en nog mooier familie) gemeld mogen worden en in het dossier als zodanig vermeld. Zowel patiënt als familie hebben hun verantwoordelijkheid hierin niet genomen. Dat het ziekenhuis geen melding geeft van niet verschijnen voor echo is niet sjiek, maar niet verwijtbaar.
Ad Bruggers
Huisarts, Groningen
"Op de huisarts rustte de verplichting ervoor te zorgen dat de ingezette behandeling werd voortgezet." Men overschat de macht die we als huisartsen hebben, wij kunnen niet alles afdwingen en niet alle verdriet voorkomen.
Heeft het college er dan ge...en moment bij stil gestaan wat de patiënt zelf gewild had? Uit alles blijkt dat hij geen medisch circus aan zijn lijf wilde en nergens blijkt dat hij zijn belangen ter zake niet goed kon afwegen. Dat is geen zorgmijder, zo lust ik er nog wel een paar. Dat is vrijheid, ook vrijheid om keuzes te maken die de meesten niet zouden maken.
Het is voorstelbaar dat dat voor de kinderen zeer frustrerend en verdrietig moet zijn geweest, er van uitgaand dat zij bij leven net zo betrokken waren als erna, maar het geeft geen pas dat verdriet op de huisarts af te reageren.
Wij worden geacht van de tuchtuitspraken te leren, maar van deze kunnen we beter vergeten.
Smits
, Haio
Ik vind dit ook een vreemde uitspraak. Patiënten hebben toch ook eigen verantwoordelijkheid? En anders degenen die hem/haar naar de dokter sturen? Wat als de patiënt gebeld was maar niet te bereiken? Moet de huisarts dan na werk langs? De politie bel...len? Patiënten moeten mijns inziens ook geholpen wíllen worden (tenzij niet compos mentis, wilsbekwaam oid). Als zij op de risico's van behandeling mijden zijn gewezen en dit begrijpen is het wel of niet opvolgen toch een eigen keuze?
W.J. Jongejan
huisarts, niet praktiserend, Woerden
Het is uitermate de vraag hoever de taak van de huisarts zich uit moet strekken in het "des broeders hoeder" zijn. Het is ondoenlijk om bij te houden wie van de met voorrang verwezen patiënten zo zorgmijdend is dat die verwijzing niet geconsumeerd is.... Zeker in het licht van de wetenschap dat voor veel verwijzingen wachttijden bestaan en de arts maar al te vaak de wachttijd telefonisch moet zien te beperken. De patiënt wordt eigen verantwoordelijkheid toegedicht. Bij een evidente zorgmijder ligt de verantwoordelijkheid voor een zeer groot deel bij de patiënt.
geert slock
huisarts, sluis
Weer een absurde uitspraak die geen rekening houdt met onze exploderende werkdruk en deze nog eens dramatisch doet toenemen. Bij verwijzing moet je als huisarts dus voortaan nadien controleren of patient is geweest. Als er geen bericht is kun je ...dan eindeloos gaan rondbellen, waarbij intussen het andere werk in de knoei loopt en je dat dan weer later kan proberen uitleggen aan het tuchtcollege.
geert slock
huisarts, sluis
Weer een absurde uitspraak die de al exploderende werkdruk nog verder doet toenemen. Moeten we gaan opvolgen of de zorgmijder wel is verschenen in het ziekenhuis. En als we geen bericht krijgen vh ziekenhuis er achteraan gaan bellen, in de ijdele ...veronderstelling dat we hier tijd voor hebben.
Hans Bet
Huisarts, Lisse
De leercurve van het centraal tuchtcollege is wat betreft realiteitszin en uitvoerbaarheid van hun uitspraken blijkbaar horizontaal.
Bart Huber
Huisarts, Alkmaar
Ik ben verbaasd over deze uitspraak. Ik zie elke dag 30/35 patienten en adviseer hen wat te doen. Als ik de overtuiging heb dat de patiënt toerekeningsvatbaar is voel ik mij niet verantwoordelijk of zij wel of niet mijn advies opvolgen.
Ik lees i...n het artikel dat klager (=zoon) de huisarts beschuldigd van het niet goed doen van onderzoek. Was hij bij het consult aanwezig?? Waarom controleert hij niet of pa naar het ziekenhuis toe gaat? Waarom neemt de dochter pas 12 dagen later weer contact op met de huisarts. Ik krijg sterk de indruk dat de zich schuldig voelende kinderen hun gevoel van falen proberen af te schuiven op de huisarts.
Ik lees allerlei artikelen dat de patiënten meer de regie moet krijgen/nemen over hun medische aandoening. De zogenaamde shared decision making. Maar als de patient een beslissing neemt die in de ogen van de arts niet verstandig lijkt, in dit geval van niet-behandelen, dan moeten wij weer de rol patriarchale dokter aannemen.
Graag zou ik de mening van beide huisartsen die zitting hadden in de tuchtcolleges (regionaal en centraal) willen horen. Van tuchtzaken moeten we immers leren toch? Welk WATERDICHT systeem hanteren zij om te controleren of de door hun gegeven adviezen aan de patient ALTIJD wordt opgevolgd? Waarom mag een patient niet kiezen voor niet-behandelen als hij WEL toerekeningsvatbaar is?
Dieter Boswijk
Huisarts, Stegeren
Boeiend MC nummer. Net gelezen dat ouderen autonomie en regie over hun eigen leven willen. De overleden meneer uit deze casus, die moeiteloos aan stapeling van klachten danwel een voltooid leven leek te voldoen, wilde eigenlijk niet naar de huisarts,... niet meteen naar het ziekenhuis en kennelijk ook niet de volgende dag.... Uiteraard ben je als huisarts benieuwd naar de uitkomsten van aangevraagde diagnostiek, maar patiënten mogen, indien geïnformeerd en compos mentis, delay veroorzaken. Wat is de rechtvaardiging voor deze verplichting tot bemoeizorg?
Ruud Jansen
huisarts, Made
Ik ben uitermate verrast en verbaasd over deze uitspraak van het Centraal Tuchtcollege.
Deze uitspraak mag wat mij betreft in het volgende onnavolgbare rijtje uitspraken:
* "Huisarts moet altijd percuteren bij verdenking of ter uitsluiting pneumoni...e". Ook al discrimineert deze magische medische handeling nergens tussen.
* "Internist moet op 5000 meter hoogte als arts altijd naar de blessure van een mede- klimmer kijken" . Ook al valt dat niet onder de expertise van een dergelijke collega, dus die beoordeling heeft geen waarde.
Vanaf nu worden wij als arts blijkbaar opgezadeld met het opvolgen van alle patiënten.
Waar is de verantwoordelijkheid en de autonomie van die patiënt?
Hoe is dat reëel, als ik per dag 35 mensen zie, in ieder geval 10-15 recepten/ verwijzingen of andere adviezen geef? Moet ik er 1, 7 of 60 dagen (wachttijden 2e lijn! Wachttijden GGZ!) achteraan of "mijn" patiënt wel gedaan heeft wat ik hem adviseerde?
Waar staat dit in de WGBO?
Waar waren bezorgde dochter en bezorgde zoon (klager), toen deze patiënt voor het eerst bij deze huisarts kwam? Of toen hij voor die echo "moest"? Of toen hun vader de echo zelf annuleerde?
Een patiënt die met nachtelijke benauwdheid op het spreekuur komt en 12 dagen later icterisch (!) is van het hartfalen: deze man kwam niet om 5 voor 12 maar om kwart over 12. Niet meer te redden. Dat blijkt, want ondanks intensieve inspanningen in het ziekenhuis (6 weken opname! Hoogst zeldzaam in de huidige tijd) overleed deze man.
Dus 12 dagen eerder ingrijpen tegen de wil van deze patiënt had ook nergens verbetering in gebracht.
Wie legt klager / zoon uit, dat de (onterechte) waarschuwing voor deze huisarts geen pleister is voor zijn eigen verwaarlozing van zijn vader?
En ja: als deze man bij mijn AIOS was geweest zonder vermelding van bloeddruk, saturatie, gewicht, auscultatie en DD, dan had ik die AIOS deze man terug laten roepen om alsnog het dossier adequaat aan te vullen. Maar daar gaat deze uitspraak niet over.