Asystolie tijdens operatie: wel of geen calamiteit?
5 reactiesOp het moment dat de chirurg de galblaas uit de buik trekt, ontstaat bij de patiënt een asystolie. De chirurg weet dat dat kan komen door tractie aan het buikvlies en begint met hartmassage. Het hart komt gelukkig snel weer op gang. De patiënt houdt er een pijnlijke borstkas aan over.
Is dit nu een calamiteit? Daar waren de tuchtcolleges het niet over eens: het regionaal tuchtcollege vond van wel, het Centraal Tuchtcollege van niet. De Inspectie voor de Gezondheidszorg weet dat er verwarring bestaat over wat wel en niet calamiteiten zijn, en brengt dit najaar een (hopelijk verhelderende) circulaire over dit onderwerp uit.
Calamiteit of niet: de patiënt in kwestie was nogal ontdaan over de gang van zaken in het ziekenhuis. Ze hoorde namelijk pas de ochtend na de operatie van de chirurg wat er was gebeurd, en dat de borstpijn waarschijnlijk door de reanimatie kwam. Vervolgens kwam de aios anesthesiologie langs, die doodleuk vertelde dat zij helemaal geen hartstilstand had gehad, maar dat er een ecg-kabel los had gezeten, en dat de chirurg dus niet had moeten overgaan tot hartmassage.
Niet ideaal, zulke verwarrende informatie. Dat had de chirurg wellicht kunnen voorkomen door na de operatie de complicatie te bespreken met het team. Verder was het logisch geweest als ze nog dezelfde dag bij de patiënte langs was gegaan om te vertellen wat er was gebeurd. Het is flauw om te zeggen wellicht, maar dat zou u toch zelf ook willen? Die maatstaf is in dergelijke gevallen zo gek nog niet. De strenge berisping van het regionaal tuchtcollege wordt door het Centraal Tuchtcollege omgezet in een waarschuwing.
merhai
anesthesioloog, Lelystad
Men kijkt naar BIS en respiration rate en trekt hier conclusies uit over de reanimatie.
Waarom niet kijken naar de hoogte van de ETCO2? Dit zegt toch ook iets over de circulatie?
En calamiteit of niet, als anesthesioloog maak ik wel meer extreme bra...dycardie mee, bij trekken aan peritoneum, maar ook oogoperaties, carotis ingrepen, blaasingrepen. Adequaat reageren middels atropine toedienen voorkomt erger. Deze patienten stuur ik ook niet systematisch naar de cardioloog. Als anesthesioloog geef ik overigens het sein voor hartmassage bij een reanimatie situatie op de operatietafel en heb ik de leiding en dus de eindverantwoordelijkheid over de reanimatie. Ik mis in deze casus dan ook de rol van de anesthesioloog en het beoordelen van zijn functioneren.
Alex Poppelaars
huisarts, Breda
Ik vind de reactie van de chirurg op dat moment gepast gezien de situatie. Mag hij voor zichzelf inschatten dat zich een gekende complicatie voordoet of dient hij eerst de ecg-kabeltjes na te lopen? Voorts: welk moment in de postoperatieve fase het ...beste past om het voorval met de patiënt te bespreken is toch afhankelijk van meerdere factoren die wij mogelijk niet kennen. Missen er een paar feiten en omstandigheden in het relaas of vraag ik mij ten onrechte af waarom de klacht tegen de chirurg is gericht en niet tegen degene die de ecg-apparatuur durante operationem voortdurend in de gaten dient te houden?
Alex Poppelaars
huisarts, Breda
Ik vind de reactie van de chirurg op dat moment gepast gezien de situatie. Mag hij voor zichzelf inschatten dat zich een gekende complicatie voordoet of dient hij eerst de ecg-kabeltjes na te lopen? Voorts: welk moment in de postoperatieve fase het ...beste past om het voorval met de patiënt te bespreken is toch afhankelijk van meerdere factoren. Missen er een paar feiten en omstandigheden in het relaas of vraag ik mij ten onrechte af waarom de klacht tegen de chirurg is gericht en niet tegen degene die de ecg-apparatuur durante operationem voortdurend in de gaten dient te houden?
Wim van der Pol
Counselor, Delft
De vraag is onjuist. De klaagster zal ongetwijfeld geklaagd hebben over de verschillende berichtgeving. De vraag van calamiteit of complicatie is voor klaagster volstrekt oninteressant. Het gaat om de hartstilstand en de gevolgen bij haar. Medische ...verbeteringen zullen er niet veel zijn, denk ik.
Antoine van Vijfeyken
Gynaecoloog. Calamiteitenonderzoeker., Doetinchem
Een fraai voorbeeld van de aanzienlijke overlap tussen het begrip "complicatie" en "calamiteit"!
Steggelen over de definities is niet onzinnig, maar zal niet leiden tot snaarstrakke afbakening hiervan: er zal sprake blijven van een "grijs gebied".
W...aardevol is de spin off van een calamiteitenmelding, waarbij het incident geinventariseerd, geanalyseerd en becommentarieerd wordt ten einde te komen tot maatregelen ter verbetering van het onderzochte proces. In deze casus levert dat overduidelijk zinvolle verbetersuggesties op, ook al lijkt het er op, dat hier slechts sprake is geweest van een complicatie.