Foute dokters en de tabaksindustrie van Sumatra
1 reactie
Foute dokters en de tabaksindustrie van Sumatra, Nizaar Makdoembaks, De Woordenwinkel, 514 blz., 35 euro.
De lijfstraffen die koelies ondergingen op de plantages van Sumatra (in Nederlands-Indië) is een belangrijk onderwerp – ofschoon minder maagdelijk beschreven dan de arts Nizaar Makdoembaks doet voorkomen in zijn Foute dokters en de tabaksindustrie van Sumatra.
Hij wil aantonen dat artsen aan die onderdrukking meewerkten – daar heeft hij gelijk in – en dat ze die onderdrukking hadden moeten en kunnen stoppen – dat nu lijkt me wat optimistisch. Om de lezer ervan te overtuigen dat we hier met ‘foute dokters’ te maken hebben, zal dit secuur en goed geschreven moeten worden aangevat. Makdoembaks’ boek voldoet niet aan deze voorwaarden. Zo staan er wat foutjes in. Er zijn bijvoorbeeld geen ‘dokter-djawa-schooltjes’, maar er was slechts één doktor-djawa-school (waar je de opleiding tot ‘inlands arts’ kon volgen). Verder wordt nergens uitgelegd wat een ‘foute’ arts is. Makdoembaks verwijt het NTvG nauwelijks aandacht te hebben besteed aan de medische zorg in de koloniën. Maar daar was het door hem nergens genoemde, zeer omvangrijke Geneeskundig Tijdschrift Nederlandsch-Indië voor bedoeld. Het veelvuldig verspringen in tijd en plaats – van Suriname begin 18de eeuw tot Nederland eind 20ste eeuw, terwijl de titel toch echt spreekt over de tabaksindustrie van Sumatra – doet aan de leesbaarheid en overtuigingskracht af. Makdoembaks wil te veel vertellen, en zoekt en ziet bovendien louter bevestigingen van zijn stelling.
Joost van Bodegom
, Beetsterzwaag
Met grote verbazing maar ook ergernis heb ik kennis genomen van de recensie die de, zich medisch historicus noemende, heer L. van Bergen schreef over het boek Foute dokters. In plaats van blij te zijn dat er zich eindelijk weer eens iemand bezorgd ui...tspreekt over het verborgen verleden van Nederlanders in den vreemde gedurende de afgelopen eeuwen wordt er alleen maar, soms onbenullige, kritiek geuit op fouten van de schrijver.
Geen enkel woord over de kwestie waar het mijns inziens in wezen om gaat: het stelselmatig niet denken aan de eed die elke arts aflegt na zijn afstuderen. Respectloos en walgelijk, althans in mijn ogen. Een medicus en historicus onwaardig. Zoals zo vele historici die de laatste decennia steeds meer door nader onderzoek naar de stelselmatig verdoezelde feiten gedwongen worden hun inzichten te herzien. Denk aan het slavernij verleden en recentelijk het herzien van de meningen over de zogenaamde politionele acties. Ik hoop dat het boek nog door vele lezers van Medisch contact zal worden gelezen. Van harte aanbevolen. Het is een moedige poging, de zoveelste, om ons historisch besef wakker te schudden en eindelijk de waarheid onder ogen te zien van de niet zo fraaie kanten van ons koloniale verleden.