Robotchirurgie niet kosteneffectief
2 reactiesRobotchirurgie duurt langer en is duurder dan conventionele laparoscopische chirurgie. Dit stelt Jeroen Heemskerk, chirurg in het Laurentius Ziekenhuis in Roermond, in zijn proefschrift dat hij vandaag verdedigt aan de Universiteit Maastricht.
Heemskerk deed onder andere onderzoek naar de duur en de kosten van de robot-geassisteerde en conventionele laparoscopische cholecystectomie, Nissen-fundoplicatie en d’Hoore’s rectopexie. Bij alle onderzochte robot-geassisteerde laparoscopische operaties was er sprake van een langere operatieduur en toegenomen kosten, terwijl er geen beter operatieresultaat werd bereikt. Ondanks het voordeel van een mogelijk verminderde mentale belasting van de chirurg, noemt Heemskerk in zijn proefschrift de resultaten van het gebruik van robots in de klinische praktijk teleurstellend. Hij pleit dan ook voor verplicht gerandomiseerd onderzoek en is een groot voorstander van het aangaan van een brede maatschappelijke discussie over het nut en de noodzaak van robotchirurgie.
‘Ik vind het kwalijk dat, met name door de publiciteit rondom de promotie van collega Heemskerk, de in Nederland toegepaste robotchirurgie in de urologie onjuist en onvolledig wordt voorgesteld’, laat Geert Smits, uroloog in het Rijnstate Ziekenhuis, in een reactie weten; Smits is voorzitter van de sectie robotchirurgie van de Nederlandse Vereniging van Urologie. ‘Bij optimaal gebruik van robotchirurgie hoeven de kosten in de urologie niet hoger te zijn, kan kwalitatief betere zorg worden geleverd en duurt de operatie niet langer. Daarnaast worden de grote voordelen voor de ergonomie van de chirurg, de kosten en veiligheid van de opleiding weinig benadrukt.’ Urologen lopen voorop wat betreft de robotchirurgie; 70 tot 80 procent van alle robotgeassisteerde chirurgie in Nederland wordt door hen uitgevoerd. Smits is het oneens met het voorstel van Heemskerk om gerandomiseerd onderzoek te verplichten. ‘Gezien de snelle ontwikkelingen, is het opzetten van gerandomiseerde studies lastig.’
Laurine Alderlieste
Lees meer:
- Samenvatting van proefschrift 'Robot-assisted Laparoscopic Surgery', Jeroen Heemskerk
- Van robotchirurgie valt veel te leren
- Robotchirurgie beter bij prostatectomie
- Robotchirurgie in de gynaecologie
Reactie Maasstad Ziekenhuis
, Rotterdam
Inmiddels heeft het Maasstad Ziekenhuis ca. 2.000 operaties met behulp van de da Vinci robot uitgevoerd, waarvan ca. 1.300 prostaatkankeroperaties. Om inzicht te krijgen in het (maatschappelijk) rendement van het gebruik van de robot zijn wij daarom ...vanaf het begin gestart met het registreren van de uitkomsten van de operaties. Onze data zijn verkregen door het invullen van vragenlijsten zonder de aanwezigheid van de arts. Wij hebben onze wetenschappelijke onderzoeken reeds in diverse medische vakbladen en bij
(inter)nationale urologische congressen gepresenteerd. Uit deze onderzoeken kwam een duidelijke leercurve naar voren, er is dus de nodige oefening nodig om dergelijke ingrepen goed uit te voeren. Bovendien zien wij in vergelijking met open prostaatverwijdering, dus via een snee in de buik (open radicale prostatectomie) en klassieke prostaatverwijdering via kijkoperatie (laparoscopische radicale prostatectomie) in Nederland maar ook in de internationale literatuur, significant minder positieve snijvlakken (dat betekent dat aan de randen van het verwijderde weefsel nog tumorcellen zitten), significant minder bloedverlies, significant kortere opnameduur, significante reductie in complicaties, significant beter herstel van continentie en potentie postoperatief na robot prostaatkanker verwijdering (radicale prostatectomie). Recente data van februari 2014 uit de European Urology (meest toonaangevend internationaal urologisch tijdschrift) laten zien dat een prostaatkankerverwijdering met behulp van de robot minder positieve snijvlakken oplevert ten opzichte van een klassieke open operatie bij een gemiddeld en hoog risico prostaatkanker (prostaatkanker met een grote kans dat de patiënt er aan zal sterven indien er geen behandeling wordt ingezet). En er daardoor dus minder noodzaak is, voor na de radicale prostaatverwijdering, om een hormoonbehandeling te starten. Dit betekent meestal een castratie of radiotherapie voor de patiënt omdat de kanker is teruggekomen (in kader van falen van de operatie). Dit heeft uiteraard een belangrijke implicatie op de kwaliteit van leven en kosten voor de maatschappij.
Link website volledige artikel:
http://www.robotexpertisecentrum.nl
P.T.H. Langendijk
orthopedisch chirurg, LEIDEN
Jammer de reactie van collega Smits, in plaats van een wake up call gaan de hakken in het zand. Heemkerk pleit voor beter onderzoek wat er ook in de urologie blijkbaar niet is. Ook binnen de orthopedie is computer assisted surgery een dure hype gewee...st die tot op heden nog geen meerwaarde heeft kunnen aantonen. Voor opleidingsdoeleinden kan het wellicht een dure tool zijn. Je zou ook virtual reality kunnen gebruiken om assistenten op te leiden. Bovendien heb je aan een simulator dan genoeg.
De robotchirurgie binnen de orthopedie die eind negentiger jaren met name in Duitsland sterk opkwam is alweer verlaten.
De laatste zin van Smits kan je ook uitleggen dat de urologen nog de laatste zijn die de robotchirurgie gebruiken.