‘Willekeur in kwaliteit gezondheidszorg crisisnoodopvanglocaties’

‘Waar je als asielzoeker terechtkomt is bepalend of je goede zorg krijgt of niet. De kwaliteit van de gezondheidszorg en de leefomstandigheden verschillen sterk per gemeente. Wij vrezen dat er sprake is van willekeur.’ Dat stelt Sam van Vliet, manager pleitbezorging bij Dokters van de Wereld, in reactie op de conclusies van de Inspectie Gezondheidzorg en Jeugd (IGJ) over de kwaliteit van de gezondheidszorg en leefomstandigheden na het bezoeken van negen crisisnoodopvanglocaties.

Grote verschillen

De IGJ stelde vorige week vast dat er sprake is van grote verschillen tussen crisisnoodopvanglocaties waar asielzoekers worden opgevangen. De crisisnoodopvanglocaties worden beheerd door de gemeenten, die ook verantwoordelijk zijn voor de basisvoorzieningen, zoals de gezondheidszorg (in tegenstelling tot de noodopvanglocaties, die worden beheerd door het Centraal Orgaan opvang Asielzoekers). Volgens de IGJ is de kwaliteit van de gezondheidszorg niet overal op orde en dit levert urgente medische risico’s op voor individuele asielzoekers en voor de volksgezondheid. Voor een deel worden de door de IGJ geconstateerde risico’s veroorzaakt doordat de locaties eigenlijk geschikt zijn voor opvang van maximaal één week, maar de asielzoekers er inmiddels maanden tot een halfjaar verblijven.

Dokters van de Wereld

‘De conclusies van de IGJ bevestigen wat we zelf ook al maandenlang constateren’, zegt Van Vliet. Samen met het Rode Kruis en Pharos, landelijk expertisecentrum op het gebied van gezondheidsverschillen, is Dokters van de Wereld ongeveer anderhalve maand geleden begonnen met een eigen onderzoek naar de gezondheidszorg en leefomstandigheden in de crisisnoodopvanglocaties. Van Vliet: ‘Het gaat om ongeveer honderd locaties – het aantal wisselt doordat er telkens locaties bijkomen of worden gesloten. Bij elkaar worden er zo’n acht tot tienduizend mensen opgevangen. We leggen in crisisnoodopvanglocaties enquêtes voor aan de bewoners over de kwaliteit van de opvang en de gezondheidszorg. Het is nu nog iets te vroeg om met de resultaten naar buiten te komen, maar we zien een vergelijkbaar beeld als dat de IGJ schetst. Het is mogelijk dat we alleen het topje van de ijsberg zien, want wij bezoeken ongeveer tien crisisnoodopvanglocaties. In de praktijk blijkt het lastig om crisisnoodopvanglocaties te bezoeken voor ons onderzoek – het is namelijk lastig om officieel toestemming te krijgen voor toegang tot de locaties. Het is erg oneerlijk dat de kwaliteit van zorg afhangt van de gemeente waar je als asielzoeker toevallig wordt geplaatst. Daarom pleiten we voor duidelijke landelijke richtlijnen over de kwaliteit van zorg op crisisnoodopvang locaties onder regie van het ministerie van VWS.’

Enorme opgave

‘De gemeenten roeien met de riemen die ze hebben. Het is een enorme opgave om de crisisnoodopvang te organiseren en er de medewerkers voor te vinden’, stelt een woordvoerder van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG). Hij erkent dat er grote verschillen bestaan in de kwaliteit van de gezondheidszorg. ‘Maar ik heb geen gegevens over hoe groot die verschillen zijn of waardoor ze worden veroorzaakt.’