Waren co's vroeger veel beter?

Enkele weken geleden publiceerde het Studenten­platform in Medisch Contact een artikel met de suggestieve titel ‘Vroeger waren co’s veel beter’ (MC 8/2009: 337). Daaruit blijkt dat 40 procent van de studenten die door het platform werden geënquêteerd zijn kennis­niveau (veel) te laag vindt. Onder ouderejaarsstudenten blijkt dit zelfs meer dan de helft te zijn. Ook artsen vinden dat de kennis van de huidige generatie studenten en coassis­tenten te wensen overlaat. Is dat ook zo?

Toen ik coassistent was, ruim 35 jaar geleden, werd er ook al geklaagd over een gebrek aan kennis bij de co’s. Niets nieuws onder de zon dus. Sowieso is een vergelijking met vroeger ondoenlijk. Er is zoveel kennis bijgekomen. Maar dat niet alleen. Ook de curricula zijn veranderd. Er is tegenwoordig naast aandacht voor basisvakken meer gestructureerde aandacht voor training in vaardigheden zoals lichamelijk onderzoek, communicatie, zelfreflectie, analyseren en redeneren. En dat zijn stuk voor stuk goede verbeteringen.

De co’s zijn mijns inziens dan ook beter voorbereid dan vroeger en doen het ook beter. Waarom dan toch deze uitkomst? Deels komt dat omdat coassistentschappen eerder in het curriculum worden gepland dan vroeger. En deels omdat er meer gestructureerde aandacht is voor supervisie, zelfwerkzaamheid en eigen verantwoordelijkheid. Dan valt een gebrek aan kennis eerder op. Dat is ook de bedoeling.

‘Learning must reflect practice’. Leren in de context van het latere beroep draagt bij aan het integreren van kennis en vaardigheden en ontwikkeling van medische competenties in een samenhangend geheel. Vroeger waren co­assistentschappen vooral oriënterende stages na louter theoretisch onderwijs.

Tegenwoordig meer en meer uitgangspunt voor leren en exploreren. Omdat de kennis in ons vak zo omvangrijk is dat niemand dat meer kan overzien, is het belangrijk dat studenten vanaf het begin bij zichzelf leren onderzoeken wat zij wel en vooral ook wat zij niet weten. Studeren als voorbereiding op een leven lang leren. Wanneer studenten dus meer dan vroeger menen dat hun kennis tekortschiet, vind ik dat een aanwijzing dat de facul­teiten daarin goed slagen.

Is er dan geen reden voor verbetering? Natuurlijk wel. Binnenkort verschijnt de herziening van het raamplan met de eindtermen voor de opleiding geneeskunde. Daarin wordt aan de hand van de competenties die nodig zijn voor het beroep van arts extra aandacht besteed aan basisvakken en wetenschappelijk vorming.

Maar dat is niet genoeg. Tal van onderzoeken tonen aan dat de studiebelasting in de opleiding geneeskunde meevalt. Ook de studenten vinden dat het soms wel erg gemakkelijk is om een voldoende voor een toets te halen. Daar liggen dus kansen voor de faculteiten én de studenten. Kansen voor de faculteiten om studenten zodanig uit te dagen dat zij én aan kennis én aan vaardigheden extra tijd besteden. Kansen voor studenten om, geïnspireerd door de praktijk waarmee zij vroeger dan voorheen kennismaken, te streven naar een 8 plus in plaats van een 6 min.

En uitendelijk geldt dit natuurlijk voor alle artsen. Ook wij moeten ons elke dag weer inzetten voor goed medisch professioneel handelen: deskundig, verantwoordelijk, betrouwbaar, transparant en toetsbaar. Dit streven ondersteunen de KNMG en haar federatiepartners met de campagne Artsen van Nu die vandaag start.

Arie Nieuwenhuijzen Kruseman, voorzitter KNMG