Nieuws

Superdokter in de spiegel

6 reacties
beeld: Corbis

De ideale arts volgens geneeskundestudenten

Behalve medische deskundigheid moet je als arts nog tal van andere goede eigenschappen bezitten. Dat maakt het Raamplan Artsopleiding wel duidelijk. Wat vinden de geneeskundestudenten zelf eigenlijk de belangrijkste kenmerken van een goede arts? Renée Walhout, Nalini Radhakishun, Lisanne Koning en Lidewij Warris

‘Het artsenvak is communiceren, verbaal en non-verbaal, met patiënten, maar ook met collega’s’

Maarten Dekker, vijfdejaars Amsterdam

Medische kennis is niet voldoende om als arts goed te kunnen functioneren. Volgens het Raamplan Artsopleiding komen daar nog wel zes rollen bij: communicator, samenwerker, organisator, gezondheidsbevorderaar, academicus en beroepsbeoefenaar. Maar wat is de mening van de geneeskundestudent zelf hierover? En maakt het daarbij uit in welke fase van de studie hij of zij zit?

Niet snotteren

Erik Dieters (21 jaar) studeert in Rotterdam. Hij is tweedejaars. Voor hem is competent medisch handelen verreweg het belangrijkste. Onder empathie en sociale vaardigheden verstaat hij dat een arts een goede relatie met zijn patiënten weet op te bouwen. Hierin moet de arts wel de juiste afstand tot de patiënt bewaren: ‘Het moet niet zo zijn dat je als arts naast het bed van de patiënt staat te snotteren als deze terminaal is.’ Zijn grote voorbeeld is zijn oom, die als longarts werkzaam is. ‘Hij heeft een heel sterke band met zijn patiënten. Dit komt niet alleen omdat hij vanuit zijn specialisme veel terminale patiënten begeleidt en dus langdurige patiëntencontacten heeft, maar ook omdat hij sociaal erg vaardig is. Het feit dat hij er niet voor terugdeinst zijn patiënten tot het einde te begeleiden siert hem en vind ik een mooie eigenschap.’ Moet een arts ook organisatorische vaardigheden hebben? ‘Het is misschien minder voor de hand liggend, maar als je een team niet kunt aansturen en je eigen tijd niet kunt indelen, is het onmogelijk om als arts te functioneren.’ Of hijzelf een goede dokter wordt, laat Erik voorlopig nog even in het midden. ‘Ik vind het eigenlijk te vroeg om hier een goed onderbouwde mening over te geven. Hoe het verder ook loopt, ik ga mijn best doen om een goede dokter te worden. Te zijner tijd mogen mijn patiënten en collega’s beoordelen of dit gelukt is.’

‘Een arts weet wat belangrijk is voor zijn patiënten, zijn collega’s en hemzelf, en durft hierin de leiding te nemen’

Hanaa Benjeddi, tweedejaars Amsterdam

Open blik

Perijne Vellekoop (21 jaar, derdejaars uit Utrecht) is al wat verder gevorderd met haar studie. Hoewel ze nog in de bachelorfase zit, heeft ze al wel twee coschappen gelopen. Naast sociale vaardigheid en brede kennis van zaken, moet een arts volgens haar ook het vermogen hebben om fouten toe te geven en andere mensen aan te spreken op hun fouten. Ze denkt dat ze de kwaliteiten heeft om een goede dokter te worden. ‘Ik heb oog voor de patiënt in zijn geheel, zowel voor zijn ziekte als voor de gevolgen van het ziek zijn. Ik vind communicatie met de patiënt erg belangrijk. Om goede patiëntenzorg te leveren, moet je een open blik hebben, zodat je niet alleen op je eigen vakgebied bezig bent, maar de dingen ook in een breder perspectief weet te plaatsen. Je moet als arts weten waar je het over hebt, goede informatie kunnen geven, zowel aan patiënten als aan collega’s.’

Is onderzoek hierbij ook noodzakelijk? ‘Op zich lijkt het me wel nuttig om onderzoek te doen: je blijft dan ten minste op de hoogte van nieuwe ontwikkelingen.’

Mensenkennis

En hoe zit het met de student die zijn studie bijna gaat afronden? Heeft hij al een duidelijk toekomstbeeld en heeft hij alle competenties in huis om later een goede dokter te worden? Maarten Dekker (24 jaar) is vijfdejaars aan de VU in Amsterdam. ‘Van iedere arts bij wie ik denk: zo zou ik dat later ook wel willen doen, probeer ik iets mee te nemen. Ik hoop daar in de loop der tijd mijn eigen vorm van te kunnen kneden. Ik vind het wel een uitdaging om dat ideale beeld te blijven nastreven in de dagelijkse praktijk. Volgens mij raken een hoop jonge dokters ondanks mooie voornemens namelijk afgestompt en verzuurd door alle dingen die zij nog extra moeten doen naast een goede dokter zijn. Ik heb juist veel respect voor artsen die plezier in hun beroep uitstralen.’ Mensenkennis is hierbij volgens hem minstens zo belangrijk als medische kennis. ‘Patiënten beter maken doe je niet alleen door de juiste rijtjes op het juiste moment op te ratelen, het gaat ook om het begrijpen van de mens die in al zijn kwetsbaarheid voor je zit.’ Plezier mag hierbij niet uit het zicht raken: ‘Een arts moet energie, enthousiasme en gedrevenheid uitstralen, hij weet veel van de kunst van het genezen, maar vergeet daarnaast niet om van het leven te blijven genieten.’ Onderwijs geven lijkt hem ook wel wat, al lijkt het naast alle drukte in de dagelijkse praktijk soms best moeilijk te combineren.

‘Een goede arts moet zich onder alle omstandigheden professioneel gedragen’

Josher Molendijk, tweedejaars Rotterdam

Weinig tijd

Met de artsenbul op zak wordt het tijd om de idealen die je als student had, te verwezenlijken. Dit blijkt in de praktijk niet eenvoudig. Stephanie van Gelder (26 jaar) werkt sinds drie maanden als anios op de intensive care. ‘Tijdens je coschappen weet je goed hoe je bepaalde dingen anders zou doen. Maar eenmaal in het diepe gegooid, is het moeilijk om direct je idealen te verwezenlijken. De plannen zijn er wel, maar de praktische uitvoering is lastig. Je krijgt te maken met belemmeringen op bijvoorbeeld beleidsmatig en financieel gebied. Als je net begint met je coschappen heb je dat nog niet zo door.’ Haar kijk op het artsenvak is ook veranderd: ‘Het valt me tegen hoe weinig tijd je hebt om patiënten aandacht te geven. Het is voor mij juist belangrijk dat een arts menselijk is. Natuurlijk is het essentieel om de medische kant van de patiënt uit te lichten. Maar daarnaast kun je een extra bijdrage leveren als je de menselijke kant van patiënten ook kunt zien.’ Aan de andere kant merkt ze nu ook hoe veelzijdig het vak is. ‘Er worden veel eigenschappen tegelijkertijd van je gevraagd. Helder communiceren, zowel met patiënten als collega’s, coassistenten begeleiden, zaalwerk organiseren, het is een heleboel. Je ervaart nog beter wat je leuk vindt aan het artsenvak. Zo is niet iedere arts een wetenschapper. Maar er zijn zoveel verschillende taken waaraan je als arts een bijdrage kunt leveren.’

Eigen invulling

Iedere geneeskundestudent heeft zijn eigen ideeën over hoe de ideale arts eruit ziet en welke eigenschappen hij moet hebben om zijn vak goed uit te voeren. Naarmate de studie vordert, krijgen deze ideeën langzaamaan steeds meer vorm. De rollen die in het Raamplan beschreven worden, komen in de visie van de studenten niet allemaal even duidelijk naar voren. De rollen van medisch deskundige, communicator en organisator liggen misschien wat meer voor de hand dan de andere rollen. Maar het staat vast dat je als arts veel verschillende vaardigheden moet beheersen. En hoe je hier verder invulling aan geeft, dat bepaal je uiteindelijk zelf.

‘Je moet als arts weten waar je het over hebt en verder kunnen kijken dan je eigen vakgebied’

Perijne Vellekoop, derdejaars Utrecht



Raamplan Artsopleiding

In het nieuwe Raamplan Artsopleiding van augustus 2009 staat aan welke eisen een afgestudeerde geneeskundestudent moet voldoen1. Het raamplan is er vooral om de patiënt te garanderen dat elke afgestudeerde arts in Nederland als beginnend beroepsbeoefenaar adequaat functioneert. Het raamplan is afgeleid van een Canadees model, CanMeds genaamd.2 In CanMeds worden aan de hand van zeven rollen de eisen beschreven waaraan de basisarts minimaal moet voldoen. Deze rollen zijn: medisch deskundige, communicator, samenwerker, organisator, gezondheidsbevorderaar, academicus, beroepsbeoefenaar.  


PDF van dit artikel

beeld: Corbis
Op dit artikel reageren inloggen
Reacties
 

Cookies op Medisch Contact

Medisch Contact vraagt u om cookies te accepteren voor optimale werking van de site, kwaliteitsverbetering door geanonimiseerde analyse van het gebruik van de site en het tonen van relevante advertenties, video’s en andere multimediale inhoud. Meer informatie vindt u in onze privacy- en cookieverklaring.