Pijn tussen de oren
9 reacties
Soms ben je als dokter je eigen perikel. Zeker als je zelf ziek wordt. En al helemaal als die ziekte zich bevindt op het grensvlak van lichaam en geest – aangenomen dat er überhaupt een tweedeling te maken is tussen lichaam en geest, maar dat is een andere discussie.
Dat vervelende grijze gebied waar we nog maar zo weinig vanaf weten en – onbekend maakt onbemind – dus ook niet al te graag mee geconfronteerd worden. In een drietal recente blogs (17 mei, 26 mei en 9 juni) op de website van Medisch Contact schreef psychiater Menno Oosterhoff hier uitgebreid en mijns inziens zeer genuanceerd over.
De uiteenlopende reacties op deze blogs laten zien dat we meer niet dan wel weten over wat we vaak zo armelijk ‘tussen de oren’ noemen. In haar recente blog voor Arts in Spe, haalt zesdejaarsstudent geneeskunde Linda me de woorden uit de mond, als ze pleit voor bescheidenheid in ons niet-weten. En bovendien voor het scanderen van de leus: ‘Niet elke e.c.i. is psychiatrie – ’t betekent gewoon: we weten het nie!’
Maar goed, terug naar mijn perikel. Daar zit ik dan. Inmiddels drie jaar thuis met een ‘complexe burn-out’, een hele rits SOLK’s (somatisch onvoldoende verklaarde lichamelijke klachten), bergen kennis over het menselijk lichaam en datzelfde lichaam dat gewoon ‘niet wil’. En daarbij een geest die het er ook maar moeilijk mee heeft en van zich laat horen in de vorm van angst en somberheid. Pijn tussen de oren dus. Ik word overvallen door een enorm gevoel van machteloosheid, dat ik eerder wel bij patiënten zag maar nooit écht goed begreep. Ik betrap mezelf op de gedachte: dit gevoel gun ik geen enkele collega, maar tegelijkertijd ook al mijn collega’s, omdat het zo veel inzicht (en misschien nog meer: invoelingsvermogen) geeft in hoe het is om ‘aan de andere kant van de tafel’ te zitten. Over die machteloosheid schreef ik een gedichtje. Voor mezelf, als therapie, maar ook voor u, collega’s. Als geheugensteuntje, voor hoe het is aan die andere kant.
Laura de Vries, basisarts, werkte tot haar burn-out als anios op de afdeling Klinische Genetica van het UMC Utrecht.
Pijn tussen de oren
als dokter
vroeg ik
mijn patiënten
vaak
hoe is uw pijn?
hoe spreekt uw zeer?
stekend
zeurend
scherp
dof
met één vinger
aan te wijzen
of ...
ze antwoordden:
stekende naalden
barre vrieskou
als een vuur dat brandt
scherpe messen
zware vrachtwagens
dikke olifant
en ik begreep het
telkens weer
maar nu
ik pijn heb
in mijn lichaam
geest, mijn ziel
en het zit
‘tussen mijn oren’
lijkt al wat ooit
zo vast omschreven
en zo duidelijk was
zijn betekenis verloren
en vind ik niet
de juiste
woorden
meer
Ana Curto
Jeugdarts
Prachtig geschreven "Perikel" maar vooral het gedicht: treffend en oh zo herkenbaar!
Ik wens mijn collega heel veel succes en sterkte in deze langdurig proces. En nogmaals bedankt voor dit "geheugensteuntje".
Laura de vries
Anios, Rotterdam
Beste naamgenoot en ook nog eens collega,
Wat een prachtig gedicht en eerlijke column. Ik wens je het beste toe!
Laura de Vries
Basisarts, gepromoveerd , Arnhem
Bedankt voor alle hartelijke en steunende reacties! Helaas niet de energie om op iedereen persoonlijk te reageren, maar ik waardeer elke reactie. Ik heb sinds een tijdje een fantastisch 'behandelteam' (psycholoog en psychosomatische fysio), met wie i...k stappen zet. Langzaam, door de drek, maar ik zet ze! Voor mij was het patient delay inderdaad enorm, en ik hoop zó dat dat voor anderen minder hoeft te zijn!
Karen Konings
Huisarts, Maastricht
Chapeau collega! Zonder schaamte kom je er wel. Voorbeeld voor ons allen
Antoinet Oostindier, AERREA
Psychiater, Zaandijk
Wat fijn weer eens iemand die destigmatiserend openheid durft te geven over eigen psychische problemen. Een veel voorkomend en onderbelicht fenomeen omdat we als mens nou eenmaal niet graag met onduidelijke klachten die niet te verklaren zijn geconf...ronteerd willen worden. En psychische problematiek is voor artsen ( meer als voor anderen) nog moeilijker om zelf te hebben. Wij merken dat dagelijks in onze SGGZ instelling. Waarin wij alleen zorgprofessionals met psychische klachten begeleiden . De schaamte is groot en de patients delay enorm. Steeds weer merken we dat artsen inadequate zorg ontvangen ook door het zelf vermijden , lochenen en bagatelliseren van klachten . Het komt de patiënten zorg en de zelfzorg niet ten goede.Laten we proberen collega’s die de kanarie in de kolen mijn zijn open en compassievol te benaderen.
Het kan ons echt allemaal overkomen!
Marlies
Arts, niet praktiserend. , Woudrichem
Goed geschreven, je gaat dingen toch anders zien als je het zelf meegemaakt hebt als patiënt, belangrijk om dat verhaal te delen. Een goede behandelrelatie begint niet met kennis, maar met luisteren en inleven; wat zou je doen en zeggen als niet een ...willekeurige patient tegenover je zat, maar je dochter of je beste vriend? Bescheidenheid is daarin ook heel belangrijk inderdaad. Patiënten begrijpen heus wel dat we nog niet alles weten, weerstand ontstaat vaak pas als we doen alsof dat wel zo is.
I.Nanninga
Arts, Groningen
Helder stukje en prachtig gedicht Laura. Bescheidenheid over wat we niet weten is het juiste woord.
Maar vergeet niet: er is hoop.
Net als een depressie die kan opklaren waarbij je je naderhand niet meer kan voorstellen hoe obsessief elke gedacht...e negatief gekleurd werd. Net zoals bij een angst die door expositie kan uitdoven kunnen ook bij SOLKS de klachten weer rustig worden, verminderen en zelfs verdwijnen.
Als arts en ervaringsdeskundige bleek voor mij het besef dat er géén tweedeling bestaat tussen lichaam en geest (en dat de aanpak grote raakvlakken heeft met de behandeling voor angst (en in mindere mate depressie) de sleutel.
Tip (google, mocht je er nog niet van gehoord hebben “ L. Mosely pain revolution”).
Ineke Lascher
Arts, nu mindfulnesstrainer, Ermelo
Dag Laura,
Wat goed dat je hier op deze manier aandacht voor vraagt. Ook bij mij ging het een tijd 'tussen de oren' niet goed en je gevoel van machteloosheid is heel herkenbaar.
Ik hoop dat je jezelf de tijd en ruimte mag gunnen voor herstel of a...nderszins je weg te vinden.
Sterkte!
Hartelijke groet, Ineke
Anoniem
Arts, Nederland
Beste Laura,
Heel mooi dat je dit deelt met ons. Dank daarvoor. SOLK is een onontdekt gebied. Dat we daar als arts zelf ook mee te maken krijgen kan heel confronterend zijn. Het is heel waardevol, voor jezelf en collega's, dat je hier over schrijf...t. Het stigma overstijgend.
Veel sterkte,
Hartelijk groet, een collega