Nieuws
Xander Bronkhorst
7 minuten leestijd
financiën

Ouders geneeskundestudenten betalen flink mee

Plaats een reactie

‘Ik moet geen gekke dingen doen’

Minder studiefinanciering en misschien wel meebetalen aan je opleiding. Geneeskunde studeren dreigt een stuk duurder te worden. En studenten hebben het financieel al zo zwaar. Of niet? Je hebt je pa en ma toch? Xander Bronkhorst

‘Fors meer dan 50.000 euro.’ Dat is de hoogte van de studieschuld van de Nijmeegse co-assistent Maarten* als hij volgend jaar klaar is met zijn geneeskundestudie.

Maarten komt uit ‘een probleemgezin’, zoals hij dat zelf omschrijft. Moeder zit in de bijstand en vader wil niet meebetalen aan zijn studie. Door de moeilijkheden thuis liep hij een jaar studievertraging op. Eerder had hij een jaar verspeeld doordat hij was uitgeloot en even geschiedenis deed.

Al zeven jaar leent Maarten bij wat nu Dienst Uitvoering Onderwijs (DUO) heet, voorheen de IB-Groep. Sinds een jaar is ook zijn basisbeurs omgezet in een lening en leent hij het maximale bedrag van 800 euro per maand. Bij studiegenoten ontmoet hij vaak onbegrip. ‘Veel studenten snappen echt niet dat het nodig kan zijn om te lenen. Die hebben ouders die de portemonnee trekken als het nodig is.’

Geen paardrijlessen
De Groningse vijfdejaarsstudente Annemarije Udo herkent wel iets van de ervaringen van Maarten. ‘Mijn ouders zijn financieel eenvoudigweg niet in staat om de studie van drie kinderen te bekostigen. Er zijn wel meer studenten die geen of weinig geld van hun ouders krijgen, maar bij het begin van mijn studie kreeg ik veel vreemde blikken als ik vertelde dat ik leende.’

Maarten en Annemarije zijn inderdaad geen prototype geneeskundestudenten, zo blijkt uit gegevens uit 2007 van onderzoeksbureau ResearchNed dat in opdracht van het ministerie van OCW de Studentenmonitor uitvoert. Bijna 80 procent van alle geneeskundestudenten wordt financieel bijgestaan door de ouders. Gemiddeld krijgen geneeskundestudenten zo´n 271 euro per maand, dat is 22 euro meer dan studenten van andere opleidingen.

Hoewel toch nog 40 procent van de studenten geneeskunde een lening heeft, gaat het gemiddeld om minder geld dan bij andere wo-studenten (410 euro tegen 492 euro). Ouders van geneeskundestudenten ontraden een lening zelfs relatief vaak.

De Utrechtse studente Margriet Leenen lijkt – als het om haar inkomensbronnen gaat – eerder te voldoen aan het profiel van die doorsnee geneeskundestudent. ‘Ik heb mazzel. Mijn ouders betalen mijn collegegeld, mijn verzekering en mijn huur. Ik leef van mijn studiefinanciering en wat ik verdien met mijn bijbaantje. Bij het Medisch Studenten Team word ik – heel flexibel – een tijd niet ingeroosterd tijdens mijn coschappen.’ 

Margriet heeft maandelijks zo´n 400 euro te besteden. ‘Daar kom ik redelijk mee uit, al moet ik geen gekke dingen doen. Duurdere sporten zoals paardrijlessen kan ik niet betalen. Verder heb ik het geluk dat ik niet zo´n stapper ben, ik rook niet en ik drink niet.’

Genoeg verdienen
De UU-studente heeft het gevoel dat veel studenten zo´n beetje in hetzelfde schuitje zitten. ‘Ik hoor vaker dat geneeskundestudenten meer geld van hun ouders krijgen dan broertjes of zusjes met een andere studie. Maar ja, die kunnen er ook meer bij werken.’

Het oordeel dat geneeskundestudenten in de Studentenmonitor vellen over hun financiële situatie verschilt niet noemenswaardig van dat van andere wo-studenten. Bijna de helft van de studenten noemt die situatie goed tot zeer goed. Het percentage studenten dat vindt dat de situatie echt ‘zeer slecht’ is, ligt bij geneeskunde met 5 procent zelfs iets lager dan elders.

Ook Maarten en Annemarije klagen niet over geldzorgen. Annemarije: ‘Ik heb twee bijbanen, een bij een buitensportwinkel en een als flexwerker in verzorgings- en verpleeghuizen. Naast die inkomsten krijg ik mijn uitwonenden- en mijn aanvullende beurs en heb ik een lening van 300 euro. Ik kan relatief comfortabel leven, al heb ik wel eens een vakantie overgeslagen. Nu ik met mijn coschappen begin, moet ik mijn baan in de winkel opzeggen en zal ik misschien iets meer moeten lenen. Ik schat dat ik straks een schuld heb van 40.000 euro. Dat is veel geld, en anderen kennen dat probleem niet, maar ik ga ervan uit dat ik later genoeg ga verdienen om dat terug te betalen.’

Maarten heeft eveneens een nuchtere kijk op zijn situatie. ‘Natuurlijk leg ik met die lening een hypotheek op mijn toekomst. Ik ben door de jaren heen daar steeds bewuster van geworden. Toch vind ik het niet erg in mijzelf te investeren, maar dan moet ik straks wel een salaris verdienen waarmee ik mijn schulden kan afbetalen. Waar ik me vooral zorgen over maak, zijn die populistische maatregelen om de inkomens van specialisten aan banden te leggen.’

LOCA-onderzoek
Volgens het Landelijk Overleg Co-Assistenten (LOCA) zouden studenten in de toekomst wel degelijk in de problemen kunnen komen door de politieke en maatschappelijke druk om salarissen van medisch specialisten aan te pakken, om assistenten in opleiding mee te laten betalen aan hun opleiding en om een sociaal leenstelsel voor studenten in te voeren.

Die donkere wolken waren dit voorjaar voor het LOCA aanleiding een enquête uit te schrijven onder meer dan 1100 coassistenten. Voorzitter Irene de Boer zegt: ‘Om de mogelijke gevolgen van al dat soort ontwikkelingen te kunnen overzien, wilden we graag weten hoe studenten er in de laatste fase van hun studie voorstaan. Voor bijbaantjes is dan immers geen tijd meer.’

Uit het LOCA-onderzoek blijkt onder meer dat voor het begin van de coschappen vrijwel alle studenten een bijbaantje hebben, maar dat meer dan de helft stopt met werken naast de studie in de latere studiejaren. Tegelijkertijd zeggen studenten die inkomsten eigenlijk niet te kunnen missen. Bijna driekwart van de respondenten leent tijdens de coschappen meer bij DUO dan daarvoor, gemiddeld zo´n 124 euro. Ouders betalen daarnaast flink mee aan dure posten als huur, collegegeld en verzekeringen.
Volgens De Boer laten de resultaten zien dat coassistenten of meer zullen lenen of een nog groter beroep zullen doen op hun ouders als zij zelf meer moeten gaan meebetalen aan hun opleiding. ‘Met alle zaken die op stapel staan, is het maar zeer de vraag of het echt zo gemakkelijk is om grote leningen terug te betalen. Geneeskunde dreigt zo een elitestudie te worden.’

Verenigingsleven
De Twentse hoogleraar Hoger Onderwijs en Wetenschapsmanagement Hans Vossensteyn vindt dat studenten vaak onderschatten hoeveel profijt ze later zullen hebben van hun universitaire studie. ‘Zeker geneeskundestudenten gaan doorgaans een prima toekomst tegemoet. Een doorsnee student zal de kosten van een lening vrij gemakkelijk kunnen opbrengen.’

De hoogleraar vindt echter wel dat de leenvoorwaarden fatsoenlijk moeten zijn en dat studieleningen iemand niet mogen schaden als de verwachte baten uitblijven. ‘Bij DUO is in beide zaken ruimschoots voorzien. Als afgestudeerden een relatief laag inkomen hebben, kunnen ze uitstel van betaling krijgen. Je ziet nu ook een snelle groei van het aantal studenten dat leent. Bijna de helft van alle studenten doet dat. Klaarblijkelijk zijn ze een drempel over.’

De studenten geneeskunde weten het zo net nog niet. In het LOCA-onderzoek geven respondenten aan liever niet te lenen, zelfs als er de garantie is van een goede baan. Ook vinden ze een grotere eigen investering in de ‘dure’ studie niet rechtvaardig.

‘Ik zie bij de politiek vooral een kortetermijngedachte’, zegt Annemarije Udo. Ze willen dat je zo snel mogelijk zo goedkoop mogelijk je studie afrondt. Ik vraag me af of dat op termijn nu echt het beste is voor Nederland.’

De bestuurlijk actieve Margriet Leenen maakt zich zorgen over de persoonlijke ontwikkeling van studenten. ‘Geneeskundestudenten zijn vaak ambitieuze, hardwerkende studenten die zich ook graag buiten hun studie laten gelden, bijvoorbeeld in het verenigingsleven. Daar leren ze enorm veel van. Het zou jammer zijn als geldzorgen daar grote beperkingen in aanbrengen.’


Xander Bronkhorst

*Achternaam is bij redactie bekend


Tips voor een financieel gezond studentenleven
Tip 1.
Zoek een flexibel bijbaantje, liefst in het ziekenhuis. Daar begrijpen ze dat je tijdens je coschappen wel iets anders te doen hebt.

Tip 2.
Spaar tijdens je bachelor voor je coschappen. In je eerste studiejaren kun je nog flink bijverdienen.

Tip 3.
Weet wat erin komt en wat eruit gaat. Maak een huishoudboekje. Je kunt op internet je geldzaken bijhouden, bijvoorbeeld bij je bank. Overzicht over je financiële situatie geeft rust en maakt gelukkiger.

Tip 4.
Denk na over grote uitgaven, zeker als je ervoor een krediet moet afsluiten bij een commerciële bank. Heb je die laptop echt nu nodig? En moet het die dure zijn?

Tip 5.
Als je dan toch leent, weet dan wat je leent. Studenten beseffen vaak niet dat de rente meteen begint te lopen. Bereken via de studieleenwijzer van NIBUD de schuld die je na afloop van je studie hebt. http://www.nibud.nl/omgaan-met-geld/lenen/studieleenwijzer.html

Tip 6.
Vraag bij de belastingdienst een zorgtoeslag aan. Dat kan je zomaar 50 euro per maand opleveren. Kijk dan meteen even of je recht hebt op huurtoeslag.

Tip 7.
Laat je ouders ook eens uitzoeken wat er belastingtechnisch mogelijk is. Weten zij dat ze je eenmalig 24.000 euro belastingvrij mogen geven? Een huis voor je kopen is fiscaal ook erg lucratief.

Tip 8.
Hoe zit het met je verzekeringen? Dekken die de meest waarschijnlijke risico´s? En kan het niet goedkoper? Kijk het eens na.

Tip 9.
Je OV-kaart en je collegekaart geven vaak recht op flinke kortingen. Gebruik dat ding zoveel mogelijk. Bij de kapper, in de bioscoop of bij de super op de hoek.

Tip 10.
Plan hoeveel geld je per week uit wilt geven. Pin dat en betaal contant. Op is op!

Tip 11.
Eet zoveel mogelijk samen, maar let op: doe de boodschappen in je eentje, liefst met een lijstje (en niet bij de AH, natuurlijk). Of ga bij je ouders eten, vinden ze nog gezellig ook.

Tip 12.
Kleren, meubels of keukenspullen nodig? Ga naar de kringloop of kijk op marktplaats. Verkoop dingen die je zelf niet meer nodig hebt of ruil ze met vrienden en studiegenoten. Een kledingruilavond is ook nog eens erg grappig.


Tip 13.
Doe op de universiteit mee met wetenschappelijke onderzoekjes. Het kost je vaak maar een uurtje, en levert een leuk bedrag aan Irischeques op!

Tip 14.
Naar het buitenland? Er zijn vele beurzen en subsidies beschikbaar. Kijk op www.artsinspe.nl/buitenland

Tip 15.
Koop alleen die boeken die je echt nodig gaat hebben, en kopieer die paar hoofdstukken uit andere boeken in de bieb.

Tip 16.
Die schoonmaakster waar iedereen nu maandelijks voor betaalt in het studentenhuis kan ook worden wegbezuinigd. Gewoon even iedereen om de zoveel tijd zelf de handen uit de mouwen.

beeld: Getty Images
beeld: Getty Images
financiën
Op dit artikel reageren inloggen
Reacties
  • Er zijn nog geen reacties
 

Cookies op Medisch Contact

Medisch Contact vraagt u om cookies te accepteren voor optimale werking van de site, kwaliteitsverbetering door geanonimiseerde analyse van het gebruik van de site en het tonen van relevante advertenties, video’s en andere multimediale inhoud. Meer informatie vindt u in onze privacy- en cookieverklaring.