‘Om te zien hoe het gaat met corona in Addis, kijk ik naar de aanloop’

Hoe vergaat het artsen op de werkvloer in tijden van covid-19? Vandaag de belevenissen van tropenarts Sanne Jongma, die in Addis Abeba (Ethiopië) werkt. ‘Je merkt onder de verpleegkundigen nog best wat weerstand.’

Sanne Jongma vertrok in december 2019 als arts internationale gezondheidszorg en tropengeneeskunde naar Ethiopië, waar ze voor onbepaalde tijd werkt in het Nordic Medical Centre, een privéziekenhuis in de hoofdstad Addis Abeba. ‘Wat ik ook verwachtte van mijn werk, covid heeft ons overvallen en bepaalt nog altijd de invulling van onze dagen. Door de uitbraak van covid ben ik zelfs nog niet terug geweest voor familiebezoek.’

Het ziekenhuis waarin ze werkt heeft meer mogelijkheden dan het gemiddelde ziekenhuis in Ethiopië. Ze zegt het bijna verontschuldigend: ‘We hebben een CT-scan, beademingsapparaten, een ok. Hier komen de wat rijkere Ethiopiërs en expats. Het is bijna een westers ziekenhuis, met het verschil dat er veel aanlopers zijn, mensen die geen geld hebben voor het ziekenhuis en toch komen. Ook de wijdverbreide corruptie is zichtbaarder, ook al heb ik daar zelf niet veel mee te maken.’

Zuurstof

Volgens de officiële cijfers telt Ethiopië dagelijks ruim duizend nieuwe covidbesmettingen en in totaal zijn 3658 mensen overleden, ‘maar die cijfers geloof ik niet. In een land met 110 miljoen inwoners, dat strookt niet met wat we horen. Om te zien hoe het gaat met corona, kijk ik naar de aanloop. Ik heb het idee dat de ziekte nu wat agressiever is dan voorheen, maar we weten niet of dat wordt veroorzaakt door een gemuteerde variant. We hebben geen testmogelijkheid daarvoor. Mijn baas krijgt dagelijks telefoontjes van andere ziekenhuizen voor opnames, er is een groot tekort aan zuurstof en beademingsapparaten voor de coronapatiënten.’

Buiten de kliniek is een testgebied, waar mensen worden getest en nagekeken. Het ziekenhuis heeft binnen een ic met acht bedden, waarvan zes bezet zijn door covidpatiënten. ‘Je ziet hier een beeld dat niet veel anders is dan in Nederland: het zijn voornamelijk 50+-mannen met overgewicht, die onderliggend diabetes of hypertensie hebben – een uitzondering daargelaten.’

Covax

In maart heeft Ethiopië via het Covax-programma 2 miljoen vaccins gekregen, AstraZeneca uit India. ‘De vaccins zijn eerst verspreid onder de overheidsziekenhuizen en daarna de privéklinieken. Ik heb zelf ook mijn prik gehad. Je merkt dat onder de verpleegkundigen nog best wat weerstand en wantrouwen is tegen de vaccinatie, ik schat dat ongeveer 50 procent is ingegaan op het aanbod. Die emotie is terug te voeren op het politieke verleden, waarin de overheid niet altijd betrouwbaar bleek en op het sterke orthodoxe geloof.’

Aanvankelijk, bij de eerste golf, nam de overheid verschillende maatregelen. Zo mochten de bekende busjes niet meer dan zes mensen vervoeren en werden mondkapjes gedragen. ‘Dat is veranderd, de maatregelen worden nauwelijks nageleefd. In de stad in de winkels een beetje, buiten de stad is dat nog minder. Het is maar net met wie je van doen hebt.’