Niet ongelukkiger door uitloting

Armin van Buuren: top-dj in plaats van arts

Als dj Armin van Buuren niet was uitgeloot, was hij net als zijn vader Joep geneeskunde gaan studeren. Dan had hij waarschijnlijk onvoldoende tijd over gehad om als dj een sterrenstatus te bereiken. Een gesprek met de beide Van Buurens. Twan van Venrooij

De één heeft 10 miljoen luisteraars, de ander 800. Maar Armin en Joep van Buuren hebben beiden evenveel passie voor muziek en het maken van radio. Waarschijnlijk was Armin van Buuren dus ook als hij arts was geworden wel iets met muziek gaan doen. Het is echter onwaarschijnlijk dat hij dan als dj dezelfde mate van succes had bereikt. Armin van Buuren is door een van de toonaangevende bladen in de dancewereld al vier jaar op rij uitgeroepen tot ’s werelds beste dj.
Voor Armin was de uitloting voor geneeskunde destijds een grote teleurstelling. De inschrijving voor de geneeskundeopleiding is vergelijkbaar met het doen van een bod op een huis, stelt hij. ‘In je hoofd heb je dat huis al helemaal ingericht. Maar met lotingsnummer 4007 maak je vrijwel geen kans. Achteraf gezien was dat misschien wel goed omdat ik anders nooit geworden was wat ik nu ben.’
Joep van Buuren, voormalig huisarts in Koudekerk aan den Rijn en nu opleidingscoördinator Justitiële Geneeskunde en KNMG-accrediteur, was verrast door de keuze van Armin om geneeskunde te gaan studeren. Misschien was het daarom voor hem geen enorme tegenvaller dat Armin werd uitgeloot. ‘Wel vond ik het erg vervelend dat je afhankelijk bent van een notariële trekking. Daar hangt als het ware iemands hele leven vanaf. Bij Armin is het uiteindelijk heel anders gelopen. Hij is niet ongelukkiger geworden doordat hij geen arts is geworden.’

Lot
Na de uitloting ging Armin van Buuren rechten studeren. ‘Toen de studie wat concreter werd en er bijvoorbeeld aandacht kwam voor bedrijfsrecht en auteursrechten, werd ik gretiger en vond ik het ook echt leuk. Met name het vak belastingrecht. Ik heb dat tentamen wel drie keer over moeten doen omdat het verschrikkelijk moeilijk was, maar ik heb daar nog bijna dagelijks iets aan. Ik kan bijvoorbeeld makkelijker met mijn accountant praten. Uiteindelijk is het voor mijn latere werkzaamheden gunstiger gebleken dat ik rechten ben gaan doen, zeker nu ik eigen bedrijven heb. Het lot heeft me langs de juiste wegen geleid. Maar ik denk nog wel eens dat het ook leuk was geweest als ik arts was geworden.’
Tijdens zijn studie nam de dj-carrière van Van Buuren steeds grotere vormen aan. Maar al ruim voordat hij aan deze studie begon, timmerde Armin hard aan de weg als dj. Vader Van Buuren heeft nooit zorgen gehad over de muzikale loopbaan van zijn zoon, hoewel hij er wel op hamerde dat Armin een studie zou afmaken. ‘Ik ben zelf een enorme muziekfanaat. Hij heeft het niet van een vreemde. Wel verbaasde ik me bij elke stap in zijn carrière over de vorm die dit aannam. Hij had op zestienjarige leeftijd zijn eerste hit in Engeland. Er kwamen cd’s en platen. Terwijl ik met de praktijk bezig was, ging dat maar door. En hij ging steeds meer verre reizen maken. Als hij bijvoorbeeld in New York zat, waren wij hier thuis helemaal opgewonden en belden we hem regelmatig op. Nu weten we af en toe niet eens meer waar hij ergens op de aardbol uithangt.’
‘Ik sta nog steeds stomverbaasd als ik de massa’s mensen zie die voor zijn dj-booth staan te huppelen’, vertelt Joep. ‘Met T-shirts met zijn naam erop. Het is eigenlijk verbazingwekkend dat je dat soort dingen steeds gewoner vindt.’

Keiharde business
Armin adviseert overigens niemand om ‘het vak in te gaan’. ‘Mijn carrière klinkt misschien als een jongensboek, maar het is ook keiharde business waarin het erg moeilijk is om je hoofd boven water te houden. Ik raad iedereen dan ook met klem aan om in ieder geval een studie af te ronden. Ik ben er erg blij mee dat ik dat heb gedaan omdat je dan altijd iets hebt om op terug te vallen. Dat geeft me ook meer creatieve vrijheid. Ik heb niet de druk dat ik moet presteren. Want in de muziek ben je in principe altijd een eendagsvlieg. Ik heb ook ontzettend veel geluk gehad.’
Geluk is echter niet het enige dat heeft meegespeeld, vindt Joep van Buuren. ‘Armin is erg nieuwsgierig naar allerlei zaken. Zo is hij ook in de elektronica en de muziek geïnteresseerd geraakt. En hij heeft een grote sociale intelligentie, waardoor hij de goede mensen om zich heen heeft weten te verzamelen. Er hebben zich meerdere mensen gemeld die hem wilden begeleiden, maar hij koos op zijn gevoel de goede uit. En dat geldt ook voor het personeel van zijn bedrijf Armada. De enigen die hij niet heeft kunnen uitkiezen, zijn zijn ouders.’

Oorgetuigen
Toch hebben zij, en dan met name zijn vader, een belangrijke rol gespeeld bij de muzikale opvoeding van Armin. In huize Van Buuren groeiden alle kinderen op met muziek, herinnert Armin zich. ‘Als je hier binnenkwam, hoorde je beneden de klassieke muziek van mijn vader. Boven speelde mijn broer harde gitaarrock, uit mijn kamer kwamen de beats en in de keuken zong mijn moeder mee met popmuziek. Dit beeld lijkt overdreven, maar is het echt niet.’ ‘Er zijn oorgetuigen van’, beaamt Joep van Buuren.
De muziek die Joep van Buuren thuis beluisterde, heeft Armin duidelijk beïnvloed. ‘Minimal-, elektronische en klassieke muziek zijn de fundamenten die hij thuis heeft gehoord’, vertelt Joep van Buuren. ‘En uit een mix van onder meer deze stijlen is de trance ontstaan (de relatief melodische vorm van dancemuziek die Armin als dj draait en produceert, red.). Ik droomde vroeger als jochie al van een apparaat waarmee je zelf een heel orkest kon maken. Toen in de tachtiger jaren artiesten als Vangelis, Jean-Michel Jarre en Klaus Schulze bekend werden, waren dat dan ook mijn helden. Zij konden in hun eentje een heel orkest laten klinken. Als je nu de studio van Armin ziet, is dat ongeveer hoe ik me dat voorstelde, alleen dan vele malen uitgebreider.’
‘Mijn vader was best progressief’, stelt Armin. ‘Als hij in mijn tijd was geboren, had hij misschien ook naar technomuziek geluisterd. Ons grootste raakvlak is bijvoorbeeld de muziek van Vangelis en Klaus Schulze. Daar kun je de twee muzieksmaken over elkaar heen leggen. Dat heeft mij echt gevormd. Daarom ben ik trance-dj geworden. Ik denk dat een belangrijk aspect is geweest dat ik aan de ene kant altijd al een enorme fascinatie heb gehad voor muziek en dat ik aan de andere kant zeer geïnteresseerd ben in techniek en dan met name in computers. Het was een prachtige tijd toen ik boven op mijn kamertje zat en vrij werd gelaten om te doen wat ik wilde. Ik sampelde (het opnemen en hergebruiken van geluiden, red.) alles wat los en vast zat, van oude cassettebandjes van mijn vader tot aan mijn moeder die rammelend met de kopjes thee kwam brengen. Die experimenten hebben me gebracht tot waar ik nu ben.’

A state of trance
Naast dj op de dansvloer is Armin van Buuren (net als zijn vader) ook radio-dj. Iedere week luisteren miljoenen mensen naar zijn radioshow A state of trance die in een groot aantal landen te beluisteren is. ‘A state of trance is een ode aan het genre trance waarin ik iedere week probeer om de luisteraar het laatste en het nieuwste te brengen’, vertelt Armin. ‘Ik heb mijn luisteraars aan mij weten te binden omdat ik probeer loyaal te zijn. Als je elke week naar A state of trance luistert hoor je 80 tot 90 procent van de platen die ertoe doen op de dansvloer. Dat vind ik een hele grote verantwoordelijkheid en ik ben me daar ook erg van bewust.’
Van Buuren besteedt dan ook veel tijd aan het beluisteren van nummers. ‘Ik selecteer alles zelf, ik mix zelf en ik presenteer ook nog steeds zelf. Het komt voor dat labeleigenaren mij letterlijk smeken om hun plaatjes te draaien, maar ik zou de Van Buuren-eer tekort doen als ik niet naar mezelf zou luisteren. Dat gaat soms zelfs zover dat ik platen van mezelf niet draai, simpelweg omdat ik ze niet goed genoeg vind.’

800 luisteraars
Joep van Buuren maakt ook radio. Rondo Rijnwoude, een programma bij de lokale omroep, brengt op zondagavond twee uurtjes klassieke muziek en als Joep van Buuren de inhoud bepaalt, is er vaak aandacht voor moderne klassieke muziek uit de twintigste of eenentwintigste eeuw. Uit een onderzoek – de voorzitter van Omroep Rijnwoude is statisticus en heeft ooit studenten op pad gestuurd om de luistercijfers te onderzoeken – blijkt dat Rondo Rijnwoude wekelijks 800 luisteraars trekt, maar dat gelooft van Buuren eigenlijk niet. Hij is natuurlijk wel jaloers op de tien miljoen luisteraars van zijn zoon. ‘Maar ik zou ervan schrikken als bijvoorbeeld zou blijken dat er 10.000 mensen luisteren. Dan ga ik misschien wel zo hard mijn best doen dat het niks meer wordt.’
‘Het leuke is het enthousiasme waarmee mijn vader radio maakt’, vindt Armin. ‘Dat herken ik heel erg bij mezelf. Ik heb zelf niet zo heel veel met klassieke muziek, maar als hij gaat uitleggen waarom hij die muziek mooi vindt, begrijp je de muziek ineens en ga je het ook mooi vinden.’
Hoe Joep van Buuren zijn radioprogramma aanpaste aan de recente schietpartij in het nabij gelegen Alphen aan de Rijn laat zien hoeveel passie hij heeft voor het radiomaken. Het vrolijke lenteprogramma dat Van Buuren al klaar had, schrapte hij om een meer gepast geluid te laten klinken. ‘Ik herinnerde me ineens dat de Australische componist Peter Sculthorpe een muziekstuk had gemaakt over eenzelfde soort schietpartij in Tasmanië. Dat heb ik gebruikt. Het had een relevantie. Daarna heb ik met de gedachte aan de moeder van de dader het Stabat Mater gedraaid. Dat is eigenlijk een liturgisch gebed over een moeder die lijdt aan het lijden van haar zoon, ofwel over de kruisiging van Jezus.’
‘Het dj-en zit in de genen van de Van Buurens’, concludeert Armin. ‘De essentie van het dj-en is het willen vertellen van een verhaal en de wil om het enthousiasme over muziek te delen met anderen. Dat herken ik erg goed en komt rechtstreeks van mijn vader vandaan.’

Armin van Buuren werd op Koninginnedag benoemd tot Officier in de Orde van Oranje-Nassau vanwege zijn bijdrage aan de wereldwijde promotie van de Nederlandse dancemuziek.

Twan van Venrooij