‘Ik heb tien patiënten in mijn eigen auto naar het ziekenhuis moeten rijden’

Hoe vergaat het artsen op de werkvloer in tijden van covid-19? Vandaag de belevenissen van tropenarts Belia Klaassen.

Belia Klaassen is tropenarts en medical director van een privékliniek met drieduizend patiënten in Dar es Salaam, Tanzania. ‘Ik woon al sinds 1988 in Tanzania. De praktijk die ik bestier, lijkt op een huisartsenpraktijk maar dan uitgebreid met een apotheek en een lab. En we kunnen ook echo’s en kleine ingrepen uitvoeren. We zijn gevestigd op het terrein van de internationale school; onze cliënten zijn de wat rijkere, middle class Tanzanianen en expats, van wie veel nu het land hebben verlaten.

Achteraf gezien denk ik dat we eind december, begin januari al een aantal patiënten met symptomen hebben gehad. Ze hadden de bekende klachten die maar niet overgingen, longontstekingen, ze hadden zuurstof nodig, koorts. Vanwege handelsovereenkomsten met China reizen veel Tanzanianen en Chinezen over en weer. Die lichte golf stopte tijdelijk en vanaf half maart hebben we officieel geteste coronapatiënten, in mijn kliniek 30 tot 40 per dag. Drie van hen zijn overleden, zij hadden onderliggend cardiaal lijden en zouden in Europa waarschijnlijk ook zijn overleden.

Misschien omdat ik geobsedeerd ben door ebola, was ik van meet af aan alert op covid-19-besmetting. De inrichting is aangepast. Sinds twee maanden staan buiten de kliniek twee legertenten voor covidpatiënten, gedoneerd door Duitse hulporganisaties die het Tanzaniaanse leger sponsoren. Wij hebben de beschikking over zuurstof en andere middelen. Knappen ze na twee dagen niet op, dan brengen we ze naar het privéziekenhuis Aga Khan. Die doen het erg goed.

De covid-19-zorg haperde aanvankelijk; ook ambulances reden nauwelijks, uit angst voor besmetting. Ik heb tien patiënten in mijn eigen auto naar het ziekenhuis moeten rijden. Gelukkig is de covid-19-zorg nu echt beter op gang gekomen en hebben ze state of the art middelen in Aga Khan. Er is voldoende zuurstof, materiaal, de artsen updaten hun kennis snel. Opmerkelijk, vind ik, is dat we kunnen leren van eerdere missers in de aanpak, zo werden zieke coronapatiënten in het begin van de epidemie te vroeg geïntubeerd. In Afrika moet je daarbij goed letten op andere aandoeningen, het is het malariaseizoen en dat geeft koorts, net als covid.

Tanzania heeft, in tegenstelling tot bijvoorbeeld buurland Oeganda, geen lockdown. Veel zorg, bijvoorbeeld voor hiv-patiënten, kon daardoor doorgaan. Zij kunnen hun pillen voor drie maanden meekrijgen. Dat laat onverlet dat er angst is om naar de kliniek te komen, mensen vrezen dat ze hier besmet kunnen raken. Voor mijn eigen kliniek is de toekomst onzeker, omdat wij voor de covidzorg deels afhankelijk zijn van particuliere donoren.

In het deel van de stad waar ik woon, is de piek nu voorbij, maar de situatie is precair in andere plekken in Dar es Salaam en elders in het land, denk bijvoorbeeld aan vluchtelingenkampen. Daar ligt mijn hart, ik maak me er zorgen over. Binnenkort ga ik naar een kamp met 75 duizend bewoners om daar de covidzorg op poten te zetten.’