Nieuws
Naomi van Esschoten
4 minuten leestijd
Tuchtrecht

‘Een tuchtklacht betekent niet dat je een slechte dokter bent’

Plaats een reactie
Getty Images
Getty Images

Met ruim 1500 tuchtklachten per jaar is de kans groot dat ook jij er een keer in je loopbaan mee te maken krijgt. Maar wat houdt zo’n klacht precies in? En wat moet je weten over het tuchtrecht?

Een hulpverlener die stiekem patiënten begluurt in het kleedhokje. Of een chirurg die een verkeerd been amputeert. Vaak is dat de gedachte bij een tuchtklacht. Maar dat beeld wil adviseur gezondheidsrecht Anneloes Rube van de KNMG direct bijstellen. ‘Een tuchtklacht kan ook gaan over een verkeerde of te late diagnose, het voorschrijven van verkeerde medicijnen, het schenden van het beroepsgeheim of onvoldoende informatie geven over de behandeling, de risico’s en alternatieven. Kortom: het kan iedere arts overkomen. Gemiddeld krijgt iedere dokter er één keer in zijn loopbaan mee te maken.’

Niet altijd fout

Van de 1500 klachten heeft zo’n 65 procent betrekking op BIG-geregistreerde artsen. ‘Dus ook a(n)iossen’, benadrukt Anneloes. ‘Wel is de opleider of supervisor medeverant­woordelijk, al neemt dat af naarmate de opleiding vordert. De overige 35 procent gaat over andere BIG-geregistreerde zorgverleners, zoals verloskundigen, tandartsen of psycho­logen. Verder is niet elke klacht een fout en betekent een tuchtklacht niet dat je een slechte dokter bent. En ook al is 50 procent van de klachten ongegrond, toch is het enorm schrikken als er een envelop bij jou thuis op de mat valt van de Tuchtcolleges voor de Gezondheidszorg. Je bent tenslotte arts geworden om mensen te helpen.’

‘Artsen ervaren de procedure nu als erg belastend’

Geen straf

Daarom is het goed om te weten dat het tuchtrecht niet bedoeld is om te straffen, maar om de kwaliteit van de zorg te bewaken en te bevorderen. Wel kan het tuchtcollege een maatregel opleggen om een arts te corrigeren. ‘Dat loopt in mate van ernst uiteen van een waarschuwing, een berisping, een geldboete, een schorsing, een gedeeltelijke ontzegging van de beroepsuitoefening tot een doorhaling van de inschrijving in het BIG-register’, vertelt Anneloes Rube. ‘Natuurlijk kan zo’n maatregel voelen als straf, want de impact kan groot zijn. Je collega’s of familieleden kunnen je erop aankijken, patiënten willen soms liever door iemand anders behandeld worden en af en toe besluit een arts zelfs zijn witte jas aan de kapstok te hangen.’

Preventieve functie

Behalve een corrigerende werking heeft het tuchtrecht ook een belangrijke preventieve functie. Artsen kunnen er namelijk veel van leren. ‘Maar artsen ervaren de procedure nu vaak als erg belastend en een klachtenprocedure duurt gemiddeld zeven maanden. Dat staat het lerende karakter in de weg’, vertelt jurist Anneloes. ‘Daarom werkt de KNMG samen met andere partijen aan een verbetering van het tuchtrecht. Bijvoorbeeld door te kijken hoe klachten sneller zijn af te handelen en door in de uitspraak begrijpelijke taal te gebruiken. Verder publiceert Medisch Contact elke week een uitspraak voorzien van commentaar en een selectie van opvallende uitspraken. Door te lezen waar het fout gaat, kun je dat in je eigen werk voor zijn.’

Vertrouwensrelatie

Want de beste manier om een klacht te voorkomen, is om het niet zover te laten komen. ‘Soms merk je al tijdens de behandeling dat er iets niet goed gaat: een complicatie, stroeve communicatie of verkeerde verwachtingen. Ga dan meteen in gesprek met de patiënt. Patiënten vinden het vaak belangrijk om gehoord en gezien te worden. Door open te zijn over wat er is misgegaan, kun je voorkomen dat iemand naar het tuchtcollege stapt. En nog belangrijker: de vertrouwensrelatie met je patiënt blijft goed.’

Tuchtrecht en ander recht

Met welk recht kun je wanneer te maken krijgen? Een klein overzicht:

Tuchtrecht De patiënt is ontevreden over de behandeling van zijn arts. Na betaling van griffierecht (50 euro) kan de patiënt een klacht indienen bij een regionaal tuchtcollege. In een tuchtcollege zit juristen en artsen.

Klachtrecht De patiënt is ontevreden over de bejegening of de procedures van de zorginstelling. De patiënt dient een klacht in bij de klachtenfunctionaris van de instelling. Deze handelt de klacht af.

Strafrecht Er is sprake van een misdrijf, bijvoorbeeld een ernstige medische fout of grensoverschrijdend gedrag. De patiënt kan hiervan aangifte doen. Het OM kan vervolgens besluiten de arts strafrechtelijk te vervolgen.

Civiel recht Een patiënt loopt letselschade op of overlijdt door onzorgvuldig handelen van de arts. De patiënt kan een civielrechtelijke procedure starten om een schadevergoeding te krijgen voor bijvoorbeeld een aangepaste woning, verlies van inkomen en smartengeld.

Toch een tuchtklacht: en dan?

# Praat erover

Schrik, schaamte, boosheid, verdriet, twijfel aan jezelf: bij een tuchtklacht buitelen de emoties over elkaar heen. In een eerste reactie wil je de klacht graag voor jezelf houden. Toch is het veel beter om erover te praten met collega’s. Je kunt ook bellen met de peer-to-peer-supportlijn voor artsen. Zij luisteren naar je verhaal en bieden hulp en ondersteuning.

# Informeer je leidinggevende

Vaak ben je verplicht je leidinggevende of directie op de hoogte te stellen van een tuchtklacht. Maar het is ook verstandig: zij kunnen je steunen en je bijvoorbeeld vrij geven om even bij te komen of de zaak goed voor te bereiden.

# Schakel juridische hulp in

Het is niet verplicht, maar juridische bijstand kan een last van je schouders nemen. Vaak kun je deze hulp krijgen via de jurist of de verzekeraar van de zorginstelling waar je werkt.

# Stel je open op

Je kunt schriftelijk reageren op een klacht, maar het is ook mogelijk om eerst mondeling met elkaar in gesprek gaan. Dat kan waardevol zijn om op die manier toch dingen ‘gewoon’ uit te spreken en nader tot elkaar te komen en een lange procedure te voorkomen.

KNMG Tuchtrecht
Op dit artikel reageren inloggen
Reacties
  • Er zijn nog geen reacties
 

Cookies op Medisch Contact

Medisch Contact vraagt u om cookies te accepteren voor optimale werking van de site, kwaliteitsverbetering door geanonimiseerde analyse van het gebruik van de site en het tonen van relevante advertenties, video’s en andere multimediale inhoud. Meer informatie vindt u in onze privacy- en cookieverklaring.