Een katheter inbrengen: joepie!

Met al die aiossen, aniossen, coassistenten, ok-assistenten en ok-assistenten in opleiding is er concurrentie alom. Wie mag er steriel staan? Wie mag hechten? En zelfs: wie mag de katheter inbrengen?

De patiënten zouden eens moeten weten – zoveel mensen die graag een slangetje bij hen naar binnen willen brengen. Het is niet eens de meest spannende handeling, maar je moet het toch leren. Én laten aftekenen. En eerlijk is eerlijk, dan voelt het tenminste alsof je nog wat bijgedragen hebt.

En dus mocht ik eindelijk, na al vier keer eerder vragen, een katheter inbrengen. De patiënte lag al te slapen. Samen met de ok-assistente spreidde ik haar benen en legde er een celstof matje tussen. Daarna volgde ik netjes alle stappen, zodat alles schoon en wel was voordat ik de katheter daadwerkelijk in zou brengen. So far, so good. Maar toen het meest belangrijke: waar was het juiste gaatje? Ik kende de verhalen en wist dat het, zeker bij een vrouw, gemakkelijk mis kon gaan. Maar zo moeilijk kon het nou ook weer niet zijn, toch? Ik weet toch zeker wel welk gaatje waarvoor dient?

Ik dacht dat ik hem zag, een piepklein gaatje leidend naar de blaas. De ok-assistente bevestigde mijn gedachte. Maar zodra ik het slangetje in wilde brengen leek het gaatje als sneeuw voor de zon te zijn verdwenen. Zat ik nou goed? Dit ging wel heel gemakkelijk. ‘Volgens mij is dit niet goed hoor. Waar blijft de urine nou? Uh, ik denk dat ik niet goed zit...’, zei ik vertwijfeld tegen de ok-assistente. ‘Hm nee, volgens mij ook niet, haal maar terug.’ Een volgende poging volgde: weer niets.

Ondertussen had de ok zich gevuld met wel vier vaatchirurgen, drie ok-assistenten, een röntgenmedewerker, een anesthesioloog, een anesthesiemedewerker en twee technisch geneeskundigen. De hoofdchirurg kwam achter me staan. Alsof ik nog geen druk genoeg voelde, keek hij over mijn schouder mee. Hij was stil, maar zijn houding sprak boekdelen: het duurde hem allemaal veel te lang. Wat hij vervolgens ook zo nodig nog met woorden moest bevestigen. ‘Nou dames, het is geen operatie.’ Op de altijd koude ok, kreeg ik het toch ineens wel erg warm. Ik haalde het slangetje voor de laatste keer terug en keek nog eens goed. Ja daar! En ik bracht het slangetje in. Het lukte, opgelucht keek ik naar de urine die in de zak begon te lopen. ‘Goed gedaan’, zei de ok-assistente, ‘en niets van aantrekken hoor.’ Ze liep weg. Waar ik net nog het idee had dat iedereen zijn ogen op mij had gericht, keek nu niemand meer naar mij om. Wat moet ik nu met de katheterzak doen? Hulpeloos had ik hem in mijn hand. De urine van de patiënt liep nog steeds en ik voelde dat de zak zich langzaam vulde met warme, gele vloeistof. Ik zag een soort blauwe rekje liggen, ik herkende het: daar moest de zak aan. Maar hoe deed je dat? Ik keek om me heen: iedereen was druk. Nou ja, ik wurm het er gewoon omheen, het zal wel goed zijn. Met wat gepruts en gefrunnik hing de zak even later aan het bed van de patiënt.

Vanaf een krukje aan de zijkant keek ik mee met de operatie. Twee uur later was die afgelopen. De anesthesie maakte de patiënt wakker. Snel trok ik handschoenen aan, pakte de voeten van de patiënt beet en hielp haar over naar haar eigen bed. Yes, weer iets nuttigs gedaan! Terwijl de anesthesie de patiënt naar de uitslaapkamer wilde rijden, kletterde er iets hard op de grond. Het blauwe rekje lag naast het bed van de patiënt, de katheterzak een halve meter verder. God zij dank was hij niet kapot. De chirurg riep hard door de ok: ‘Jezus, wie hangt dit ding nou weer zo op?!’ Ik voelde mijn hoofd rood worden, maar mijn mondkapje verborg het. Iedereen negeerde de chirurg volledig en ging vrolijk door met zijn werk. Snel legde ik de katheter maar even op het bed. Ik heb niks gedaan hoor, wie zou zoiets nou doen? Een co zeker niet, dat is toch niks voor een co…