Nieuws

De kracht van de vrije keuze

Plaats een reactie

Ruimte voor verbreding blijft nog vaak onbenut

Een blok rechten, een vak bedrijfskunde. Het zit niet standaard in je curriculum, maar je kunt het er wel in stoppen. Vrijwel alle bachelorstudenten volgen tegenwoordig ook keuzeonderwijs. Toch worden nog lang niet alle mogelijkheden benut. ‘Ik baal dat ik geen vakken op een andere faculteit kon volgen’

Keuzeonderwijs is dat deel van het curriculum dat de student zelf mag invullen, met vakken binnen én buiten de faculteit (met uitzondering van de wetenschappelijke stage). Een veelomvattend begrip dus; het kan zowel verbredend als verdiepend zijn. De verbreding wordt sinds de invoering van de bachelor-masterstructuur (bama) steeds meer gestimuleerd door de mogelijkheid keuzeonderwijs aan een andere faculteit te volgen. Op deze manier kan de student zich vaardig maken in vakken buiten het eigen studiegebied en kan hij zich zo breed mogelijk academisch vormen. Tenminste, dat is het idee.

Enquête
Ieder jaar peilt het KNMG Studentenplatform de mening van de geneeskundestudent over verschillende onderwerpen. Van de 11.556 studenten die de enquête in 2009 hebben ontvangen, vulden 4000 studenten de vragenlijst volledig in (35,5%). Uit hun antwoorden blijkt dat 70 procent van de geneeskundestudenten zijn of haar keuzeonderwijs aan de eigen faculteit volgt. De meeste kiezen dus voor verdieping. Dit percentage geldt voor de huidige geneeskundestudenten (jaar 1 tot en met 6 in 2009). De afgelopen jaren zijn veel faculteiten overgestapt naar een nieuw curriculum, waar over het algemeen meer mogelijk is wat betreft keuzeonderwijs.

Uit eerder onderzoek blijkt dat het volgen van inspirerend keuzeonderwijs een belangrijke rol kan spelen in de carrière.1 Vaak besluiten studenten in hetzelfde vakgebied verder te gaan bij volgende keuzes, zoals de wetenschapsstage, het keuzecoschap, een onderzoek of zelfs de specialisatie. Goed gekozen keuzeonderwijs kan dus een opstap zijn naar een vervolgtraject in jouw interessegebied.

Gebrekkige informatie
Maar weet de student wel wat de mogelijkheden zijn op zijn of haar faculteit? Is de informatie toereikend? Uit de enquête blijkt dat de meerderheid van de studenten niet tevreden is met de informatieverstrekking. Een groot gedeelte van de enquêterespondenten (28%) wist niet dat het mogelijk is keuzeonderwijs te volgen aan de eigen faculteit. Daarom ligt het voor de hand dat faculteiten hun informatievoorziening moeten verbeteren. Maar het mes snijdt aan twee kanten: de faculteit verwacht ook een actieve houding van jou als student. Probeer zelf ook informatie in te winnen over mogelijkheden om jouw studieprogramma zo breed of verdiepend te maken als jij wilt. In de praktijk is er namelijk veel mogelijk. Mocht je vragen hebben over wat wel en wat niet tot de mogelijkheden behoort, kun je contact opnemen met de studieadviseur of de coördinator keuzevakken op jouw faculteit.

Londen
Dat er veel mogelijkheden zijn om keuzevakken op jouw manier in te vullen, blijkt uit het verhaal van Nicoline van den Berg, vierdejaarsstudent geneeskunde aan de Universiteit Utrecht. In haar tweede jaar volgde zij twee vakken psychologie aan Birkbeck’s University in Londen. ‘In deze vakken leerde je over de volledige psychologische ontwikkeling van de mens, van de wieg tot aan het graf. Omdat je later als arts in aanraking komt met mensen van alle leeftijden, vind ik de opgedane kennis tijdens mijn keuzevak een enorme toevoeging aan mijn geneeskundestudie. Daarbij komt nog dat het studeren in een ander land ontzettend leerzaam is. Het is goed voor je taal, sociale vaardigheden en daarmee ook je netwerk. Je bouwt een heel nieuw bestaan op.’

Ook in Nederland zijn er voldoende mogelijkheden om aan de slag te gaan. Zo geeft het LUMC studenten de keuze om een jaar mentor te worden van eerstejaars geneeskunde. Zo profiteren de nieuwkomers van de ervaring van de ouderejaars. Sanne Visser, zesdejaarsstudent aan LUMC: ‘Het is heel leerzaam om jouw opgedane kennis door te geven aan anderen. De eerstejaars kunnen met al hun vragen bij jou terecht. Zo worden eventuele problemen sneller opgevangen en is de drempel om naar de studentenbegeleider te stappen lager. Het was een leuk en dankbaar keuzevak.’

Ondernemerschap
Helaas verschillen de faculteiten nog erg op het gebied van keuzeonderwijs (zie tabel). Het VUmc is de enige faculteit waar keuzeonderwijs alleen op de eigen faculteit mogelijk is. Joyce Struik, vierdejaars aan het VUmc, vindt haar curriculum geweldig, behalve op het gebied van keuzeonderwijs. ‘Ik baal ontzettend dat er geen mogelijkheid was om keuzeonderwijs op een andere faculteit te volgen. Ik ben jaloers op studenten die verplicht een minor moeten doen buiten geneeskunde. Een vak als ondernemerschap, management of bedrijfskunde had mijn voorkeur gehad als keuzevak. Je bent later niet alleen arts; je bent een onderdeel van een team. De verpleging, aiossen en coassistenten worden door jou aangestuurd. De basisprincipes van management komen dan goed van pas.’

Bij de vrije keuzemogelijkheden is er wel een aantal regels, bijvoorbeeld over de duur van het vak en het aantal punten waaraan een door jou gekozen vak moet voldoen. Omdat deze regels per faculteit verschillen, kun je over de precieze invulling daarvan het best bij je studieadviseur terecht. Ook zijn er interfacultaire problemen waar je tegenaan kunt lopen als je een keuzevak buiten je eigen faculteit wilt volgen. Het is namelijk verplicht om vooraf toestemming te vragen aan ofwel een examencommissie, ofwel een studieadviseur. In zo’n verzoek moet je aangeven om welk vak het gaat, van welk niveau, aan welke universiteit en hoeveel punten er te behalen zijn. Hierbij moet je bewijzen dat jouw vak van voldoende niveau is. Dat is soms nog niet zo makkelijk, aangezien buitenlandse faculteiten andere niveausystemen hanteren. Hier bestaan meestal geen omrekentabellen voor.

Daarnaast zijn nog niet alle universiteiten overgeschakeld op hetzelfde studiepuntensysteem als in Nederland, namelijk het European Credit Transfer System (ECTS), waarbij wordt gerekend in European Credits (EC). Op termijn is het de bedoeling dat alle Europese universiteiten dit systeem gaan hanteren, om hiermee de mobiliteit van de studenten te bevorderen. Als een universiteit een ander puntensysteem gebruikt, kun je vaak op internet een omrekentabel naar ECTS vinden.

Actiever

Uit de studentenenquête blijkt dat studenten keuzeonderwijs voornamelijk volgen aan hun eigen faculteit, ondanks dat er op zeven van de acht faculteiten veel meer opties zijn. Terwijl je door middel van keuzeonderwijs jezelf kunt onderscheiden en een start kunt maken met je carrièreplan. Helaas weet de geneeskundestudent vaak niet wat er allemaal mogelijk is wat betreft keuzeonderwijs. Hiernaast zijn er zoals gezegd grote verschillen tussen de faculteiten. Door betere informatieverstrekking vanuit de faculteiten en een actievere houding van de student kan keuzeonderwijs zijn potentieel waarmaken.


Charlotte Kruydenberg, Louise Konijn, Nalini Radhakishun en Yvette Mol

Referentie

1. Luttels HFM, Bolk JH. Keuzeonderwijs als inspiratiebron. Leiden Universitair Medisch Centrum. Poster NVMO Congres 2008.

Op dit artikel reageren inloggen
Reacties
  • Er zijn nog geen reacties
 

Cookies op Medisch Contact

Medisch Contact vraagt u om cookies te accepteren voor optimale werking van de site, kwaliteitsverbetering door geanonimiseerde analyse van het gebruik van de site en het tonen van relevante advertenties, video’s en andere multimediale inhoud. Meer informatie vindt u in onze privacy- en cookieverklaring.