Coschappen bepaald geen 9-tot-5-baan

Tegelijkertijd is het een fase die veel van jou als student vraagt, zeker ook qua tijd. Van coassistenten wordt namelijk verwacht dat zij fulltime aanwezig zijn op hun coschaplocatie, inclusief onregelmatige diensten. Door de Nederlandse Federatie van Universitair ­Medische Centra (NFU) is hiervoor een ­richtlijn opgesteld. Deze richtlijn stelt het volgende: ‘De maximaal gevraagde inzet van een coassistent is 46 uur per week, inclusief onderwijs en zelfstudie. Dit is meer dan de normstudielast van 40 uur waar de WHW (Wet op het hoger onderwijs en wetenschappelijk onderzoek) van uitgaat. Dit ­surplus wordt verantwoord en noodzakelijk geacht in het kader van de medische opleiding.’ Hieruit blijkt dat het voor geneeskundestudenten mogelijk zou moeten zijn om binnen die 46 uur de taken die behoren tot de medische opleiding te voltooien. In 2014 werd door het KNMG-studentenplatform – inmiddels bekend als De Geneeskundestudent – ­onderzoek gedaan naar de uurbesteding van ­coassistenten. Hierbij werd gekeken naar het aantal uren dat een coassistent gemiddeld per week aan de geneeskunde­studie besteedde, inclusief zelfstudie, voor­bereiding en het maken van opdrachten. Er werd geconcludeerd dat coassistenten de maximaal gevraagde inzet ruimschoots overschreden en 54 uur per week aan hun coschappen besteedden. Hoe staat het nu, ruim zes jaar later, met de uur­besteding van coassistenten? Heb jij zelf ­weleens nagedacht over hoeveel uur jij daadwerkelijk aan je studie besteedt?

Ruimschoots overschreden

Het afgelopen jaar heeft De Geneeskunde­student middels haar jaarlijkse enquête het aantal uren dat coassistenten aan hun studie besteden opnieuw in kaart gebracht. Recentelijk werden de resultaten van dit onderzoek gepubliceerd in het rapport ‘Uurbesteding en mentale gezondheid van coassistenten’. Wat blijkt: ook nu wordt de richtlijn ruimschoots overschreden. Momenteel is de gemiddelde uurbesteding van coassistenten namelijk 54,3 uur per week en is slechts 15,4 procent van de studenten in staat om alle taken die behoren tot de medische opleiding in 46 uur uit te voeren.

Voorbereiding en zelfstudie

Hoe komt dit eigenlijk? Om te beginnen is 41,3 procent van de studenten niet op de hoogte van het bestaan van de NFU-richtlijn. Dit is jammer, zeker omdat blijkt dat deze richtlijn op coschaplocaties niet altijd wordt nageleefd. Zo meldden meerdere respondenten dat zij avond- of weekenddiensten ­moesten draaien waar zij geen of te weinig compensatiedagen voor kregen. Bekendheid met de richtlijn zou studenten houvast kunnen bieden bij het plannen van hun taken en zou er bijvoorbeeld toe kunnen leiden dat studenten hun begeleiders eerder aan durven te spreken wanneer de richtlijn niet wordt nageleefd.

Daarnaast geeft een groot deel van de studenten aan dat er op coschaplocaties niet altijd tijd en ruimte is voor zelfstudie. Daardoor is het noodzakelijk om naast de uren die fysiek op het coschap gemaakt worden, thuis ook nog de nodige uren aan studie te besteden. Een van de respondenten van de enquête zegt hierover het volgende: ‘Er is op de werkplek te weinig tijd voor voorbereiding voor de ­volgende dag of zelfstudie. Er zijn ook vaak onvoldoende plekken om rustig te kunnen studeren.’ Maar ook als de plekken er wel zijn, lopen studenten tegen problemen aan omtrent zelfstudie. Van studenten wordt verwacht dat zij hun voorbereiding en zelfstudie buiten het coschap om doen: ‘Ik vind dat de nadruk wordt gelegd op zoveel mogelijk uren maken in plaats van op de invulling van deze uren. Er wordt soms verwacht dat ik toekijk hoe mijn begeleider administratie doet, terwijl ik meer zou leren als ik in de bibliotheek zou mogen gaan zitten.’ Een andere student haalt de cultuur aan die in de ziekenhuizen heerst: ‘Ik denk dat cultuur een grote rol speelt. Het is op veel afdelingen niet oké om een keer een halve dag achter de computer te zitten voor zelfstudie.’

Momenteel is de gemiddelde uur­besteding van coassistenten 54,3 uur per week

Meerdere partijen

Een oplossing voor de te hoge uurbesteding van coassistenten is noodzakelijk. Helaas is er niet een simpele oplossing voor het probleem aan te wijzen. De oorzaak ervan ligt niet alleen bij studenten die te lang in het ziekenhuis blijven, maar ook bij coschapbegeleiders en faculteiten. Een cultuuromslag binnen de muren van het ziekenhuis zou een goede stap zijn richting een verantwoorde uurbesteding. Zelfstudie zou meer geaccepteerd moeten worden en de focus zou niet zozeer moeten liggen op het maken van uren, maar meer op de invulling hiervan. Waar de oorzaak bij meerdere partijen ligt, dienen ook alle partijen hun verantwoordelijk te nemen in de realisatie van zo’n cultuuromslag. Dus opleidingsziekenhuizen, faculteiten en coassistenten: jullie weten wat je te doen staat!