Nieuws
Amber van der Zandt Yfke Prins
4 minuten leestijd
opleiding

Collegezalen open, maar waar blijven de studenten?

Plaats een reactie
Getty Images
Getty Images

Hoewel studenten na twee jaar colleges volgen vanuit hun kamer weer naar de universiteit mogen, blijven de collegezalen opvallend leeg. Waarom gaan studenten niet naar college? Wat is er zo leuk aan wél naar college gaan? En last but not least, is het erg als ze vaker thuisblijven?

Sara ben Hmido, tweedejaars geneeskundestudent aan de VU, is fan van onlinecolleges. Ze heeft het eerste jaar van de studie door de coronamaatregelen geheel online gevolgd en is hierdoor ‘gaan houden’ van ­onlineonderwijs. Ze kijkt colleges ­liever online terug, zodat ze stukken die te snel gaan kan terugspoelen.

‘Ik sla informatie meteen op als ik rustig mee kan schrijven; tijdens een college lukt dat niet. Een win-winsituatie dus.’ Sara woont bij haar ouders in de buurt van de faculteit, dus reizen is voor haar geen reden om thuis te blijven. Sommige medestudenten aan de VU wonen in Rotterdam of zelfs Groningen van­wege kamergebrek; ze reizen soms uren voor fysiek onderwijs. Sara: ‘Erg intens! Voor hen is het ook fijn als een college online wordt gegeven.’ In haar eerste jaar kende Sara maar twee mensen van de opleiding. Daarnaast kende ze wat mensen uit onlinestudiegroepen van gezicht. ‘Nu ik weer vaker op de universiteit ben voor werkgroepen en practica, is het gek –maar hartstikke leuk – om deze mensen fysiek te leren kennen. Je bouwt een groter netwerk op en krijgt een betere band met medestudenten. Maar ik denk niet dat óók nog fysiek college ­volgen die band sterker maakt. Aan een paar reallifewerkgroepen heb ik genoeg.’

Sociale drempel

Rahul Bhoera, ook tweedejaars geneeskunde­student aan de VU, is een van de studenten die wél graag naar college gaat en herkent het beeld dat collegezalen na de pandemie leeg blijven. ‘Ik merkte dat sommige studenten een sociale drempel ervaren om weer naar de universiteit te komen.’ Rahul had daar geen last van: ‘Ik had juist veel zin om nieuwe mensen te ontmoeten, nadat ik jaar één van de studie helemaal online had gevolgd. Ik wil nu optimaal gebruikmaken van m’n studententijd. Ja, ik heb minder slaap omdat ik eerder moet opstaan, maar naar college gaan brengt zoveel meer dan alleen nieuwe informatie; socializen in de pauze draagt bij aan mijn persoonlijke ontwikkeling en mentale welzijn. En als iemand een inside joke maakt ­tijdens college, denk ik hier tijdens het studeren weer aan terug en onthoud ik het beter.’ Rahul organiseerde met de studentenraad een leuke middag om de sociale cohesie op de universiteit te vergroten en huurde hiervoor onder meer een ijskraam in. ‘De collegezalen zitten bij ons inmiddels weer een stuk voller, ik denk dat deze middag hieraan heeft bijgedragen.’

‘Maak weer prioriteit van het naar college gaan’

Onderbenut brein

Om erachter te komen wat het zo lastig maakt om fysiek naar colleges te gaan, spreken we met Erik Scherder, professor in de neuropsychologie aan de VU. Met zijn kenmerkende enthousiasme vertelt Scherder – ironisch genoeg via Zoom – dat onlineonderwijs meer energie kost. ‘Er zijn een paar leuke studies over Zoom fatigue, waarbij het lijkt alsof onlineonderwijs via Zoom 123 procent meer energie kost.’ Een mogelijke verklaring hiervoor is een verminderd aanbod van prikkels. Bij onlineonderwijs mist het brein de extra stimuli van de collegezaal; de enthou­siaste gebaren van de docent, het ronddwalen van je blik door de collegezaal, de geluiden van medestudenten. Het brein wil juist geprikkeld en uitgedaagd worden, de zogenoemde ‘need for stimuli’ en ‘need for cognition’. De verminderde hoeveelheid prikkels leidt tot een onderbenutting van het brein, wat leidt tot mentale vermoeidheid. Hierdoor kost het meer moeite om je aandacht bij onlinecolleges te houden. Daarnaast leidt de mentale vermoeidheid tot fysieke vermoeidheid. De drempel om wél naar college te gaan, en daarmee de vicieuze ­cirkel te doorbreken, wordt daardoor hoger.

Lichaamsbeweging

Is het nou ook daadwerkelijk erg dat we de ­lessen online volgen? Naast de cognitieve effecten op het brein noemt Scherder het effect op lichaamsbeweging. ‘Door onlineles bewegen studenten minder. Natuurlijk zijn er ook studenten die thuis meer zijn gaan sporten, maar de grote groep niet.’ Daarnaast zijn de colleges ook een ontmoetingsplek voor studenten, ­waarmee het ook een belangrijke sociale functie heeft. ‘Het brein heeft die verrijkte omgeving nodig. Zo nu en dan kan onlineonderwijs je ­uitkomen, maar de valkuil is de lethargie. ­Vanuit het brein gezien wil je juist moeite doen. Dit is voor het brein erg belonend, zowel de mentale als fysieke inspanning.’

Mogelijk nadelig effect

Ook docenten hebben zelf de coronapandemie en de onlinelessen meegemaakt. Scherder: ‘Mijn colleges waren prima online te doen; het was wel een extra inspanning. Nu heb ik weer colleges live met de studenten en dat is veel fijner. Het zijn lastige onderwerpen en dan moet je met elkaar kunnen brainstormen of extra uitleg kunnen geven in de pauze of na afloop. Dat is juist het leuke van ons vak!’ Er is ook begrip ­vanuit docenten voor studenten. ‘Ik begrijp dat het lastig is om naar de fysieke colleges te komen. Maar is het wenselijk dat al het onderwijs online gevolgd wordt? Nee. Daarom is het wel belangrijk om je bewust te zijn van de mogelijk nadelige effecten van onlineonderwijs.’ De afsluitende tip? ‘Maak weer prioriteit van het naar college gaan. En als het je zelf niet lukt, kijk om je heen of er mensen zijn die met je ­meegaan of je kunnen helpen. Vraag hulp en geef het aan!’ 

Meer over Zoom fatigue lees je in dit artikel: Deniz, M. E., Satici, S. A., Doenyas, C., & Griffiths, M. D. (2022). Zoom Fatigue, Psychological Distress, Life Satisfaction, and Academic Well-Being. Cyberpsychology, behavior and social networking25(5), 270–277. https://doi.org/10.1089/cyber.2021.0249
opleiding covid-19
Op dit artikel reageren inloggen
Reacties
  • Er zijn nog geen reacties
 

Cookies op Medisch Contact

Medisch Contact vraagt u om cookies te accepteren voor optimale werking van de site, kwaliteitsverbetering door geanonimiseerde analyse van het gebruik van de site en het tonen van relevante advertenties, video’s en andere multimediale inhoud. Meer informatie vindt u in onze privacy- en cookieverklaring.