Nieuws
opleiding

Coaching gaat aiossen niet helpen

Artsen in opleiding tot specialist verdienen betere ondersteuning

38 reacties
Hollandse Hoogte / Er moet ook iets worden gedaan aan het verminderen van de draaglast van aiosssen, dus minder dienst- en overuren.
Hollandse Hoogte / Er moet ook iets worden gedaan aan het verminderen van de draaglast van aiosssen, dus minder dienst- en overuren.

Beroepsvereniging De Jonge Specialist denkt dat coaching kan voorkomen dat aiossen ten onder gaan aan de hoge werkdruk. Dat is maar de vraag, zeggen aios Frank Gerritse en collega’s. Waarom niet inzetten op bewezen methoden als intervisie en mentoraat?

Uit de jaarlijkse nationale aios-enquête van De Jonge Specialist (DJS) bleek vorig jaar dat maar liefst één op de vijf artsen in opleiding tot medisch specialist (aiossen) tijdens de opleiding kampt met burn-outklachten.1 Schokkende cijfers die ook in de media veel aandacht kregen.2 3

De onderliggende oorzaken zijn gemakkelijk samen te vatten: de werkdruk voor aiossen is hoog, te hoog. Een van de oplossingen die DJS hiervoor aandraagt, is betere begeleiding en ondersteuning van aiossen, voornamelijk in de vorm van coaching. Wij willen hier enkele kanttekeningen bij plaatsen en wat alternatieve suggesties doen.

Kritische noten

De kritische noten eerst. Wat de door DJS voorgestelde coaching precies moet inhouden, blijft tot op heden onduidelijk. Coaching is een vorm van begeleiding die erop gericht is mensen in positieve zin te veranderen, uitgaande van gezonde mensen en een geloof in de verandermogelijkheden dat besloten ligt in de blijvende wisselwerking tussen inzicht en gedrag. De coach is komen overwaaien uit de sportwereld en is een onbeschermde titel; iedereen mag zich coach noemen. Soms lijkt het dan ook of iedereen die een burn-out heeft doorgemaakt, coach wordt. Er zijn wel degelijk enkele goede opleidingen en daarmee kwaliteitskeurmerken voor coaches, maar hier is geen controle op. Wat een coach precies inhoudt, was altijd al onduidelijk, maar het is de afgelopen jaren ook nog eens uitgehold en onderhevig aan inflatie. Dit overigens ook tot grote zorg van de gecertificeerde coaches zelf, aldus een recent artikel in de Volkskrant.4 Bovendien is er voor de effectiviteit van coaches nog weinig evidentie, terwijl de theoretische basis zwak is en gebaseerd is op ‘positieve psychologie’, mindfulness en ‘self-determination theory’.

En waarom moet de oplossing per se liggen in het vergroten van de draagkracht van de aios en niet in het verminderen van de draaglast – werken aan een minder hoge werkdruk door het aantal (dienst- en over)uren te verlagen? Al was het maar door de geldende cao’s na te leven. Zou dat niet een meer voor de hand liggende oplossing zijn? Op z’n minst een oplossing die parallel zou moeten worden ingezet. Of zou dit hogere kosten met zich meebrengen dan het inzetten van een coach?

Alternatieve suggesties

Het is prijzenswaardig dat DJS zich kwetsbaar opstelt en zich hard maakt voor een verbetering van de werkomstandigheden en zelfzorg van de aios. De dokter is immers – in tegenstelling tot wat vroeger vaak werd gedacht – ook maar een mens van vlees en bloed. Maar welk doel dient de voorgestelde coaching? Een proces van bewustwording, om zelfinzicht te vergroten en zo beter te kunnen functioneren in het (toekomstig) werk én in het persoonlijk leven? Of gaat het puur om een soort loopbaanbegeleiding, zoals onlangs in Medisch Contact aan bod kwam?5 Is dat voldoende om burn-out te voorkomen? We weten allemaal dat we er met af en toe een saunabezoek of een Rituals-pakket niet komen.

Dat brengt ons bij alternatieve suggesties. Wij stellen dat de huidige situatie voor psychiaters en huisartsen in opleiding als voorbeeld kan dienen voor andere specialismen. Helaas zijn de cijfers van DJS niet uitgesplitst per specialisme en het is dan ook niet duidelijk in hoeverre deze resultaten ook gelden voor aiossen psychiatrie en huisartsgeneeskunde. In tegenstelling tot andere medisch specialismen is door de opleiding gefaciliteerde begeleiding al sinds jaar en dag goed geregeld in deze opleidingen.

Persoonlijke ervaringen

In de opleiding tot huisarts is persoonlijk en professioneel functioneren een essentieel onderdeel. In de huisartsenpraktijk vindt bijvoorbeeld een dagelijks leergesprek van een uur met de opleider plaats, met niet alleen aandacht voor medisch-inhoudelijke kennis maar ook voor patiëntgerelateerde zaken en persoonlijke ervaringen/dilemma’s. De aios draagt zelf de onderwerpen aan naar behoefte. Parallel hieraan loopt wekelijkse intervisie met mede-aiossen, onder begeleiding van een huisarts-docent en een psycholoog. In het derde jaar van de opleiding komt ‘supervisie’ aan bod, bestaande uit circa twaalf groepsbijeenkomsten met drie à vier aiossen, onder begeleiding van een NHG-gekwalificeerde supervisor. Deze bijeenkomsten zijn gericht op verdieping van werkgerelateerde persoonlijke ervaringen, met als doel integratie van eigen opvattingen, emoties en grenzen in wat patiënten en collega’s van je vragen.

De aios psychiatrie krijgt naast begeleiding op de werkplek (supervisie) talrijke handvatten om alleen en samen met peers te werken aan zelfzorg en zelfontwikkeling. Allereerst valt te denken aan het mentoraat, waarbij aiossen een-op-een of met peers onder leiding van een onafhankelijke psychiater werk- en patiëntgerelateerde zaken kunnen bespreken en evalueren.

Daarnaast is er gestructureerde intervisie: een klankbordgroep met peers die bovendien ook na het afronden van de opleiding niet ophoudt en gedurende het hele werkzame leven van de psychiater (en een groeiend aantal andere medische specialismen) verplicht blijft.

Individuele leertherapie

Tot slot krijgt elke aios psychiatrie maar liefst vijftig sessies individuele leertherapie bij een erkende psychotherapeut. Een recent artikel in het Tijdschrift voor Psychiatrie bespreekt de voordelen van individuele leertherapie: hierin is meer aandacht voor het persoonlijke leven en het belang van een goede behandelrelatie, noodzakelijke competenties als empathie en reflectief vermogen, verdieping van het gevoel en het tegengaan van stress en overspanning.6 Dit sluit goed aan bij de huidige problemen die DJS schetst. Het lijkt dan ook zinvol om leertherapie mogelijk te maken voor alle aiossen, in plaats van alleen voor aiossen psychiatrie. De kosten van een traject van vijftig sessie leertherapie vallen in het niet bij de kosten van uitval door burn-out, al dan niet tijdelijk of zelfs leidend tot het voortijdig beëindigen van de opleiding. Het is in die zin een investering in het welzijn van de specialisten van de toekomst.

Hype

Het is goed dat DJS aandacht vraagt voor de werkdruk en het hoge percentage burn-out onder aiossen. De meest simpele oplossing, het verlagen van het aantal (dienst- en over)uren, is klaarblijkelijk geen optie. In plaats van de oplossing te zoeken in de hype van coaching, ligt het wat ons betreft meer voor de hand dat de andere medisch specialismen naar de psychiatrie en huisartsgeneeskunde kijken. Zij kunnen bijvoorbeeld beproefde methoden als mentoraat, intervisie en leertherapie toevoegen aan de opleiding. Net als coaching gaan deze methoden uit van gezondheid en de blijvende wisselwerking tussen inzicht en gedrag, maar hebben ze zich – in tegenstelling tot coaching – de afgelopen decennia meer dan bewezen.

Burn-out onder aiossen is een toenemend groot probleem. Het is niet waarschijnlijk dat coaching hiervoor de oplossing gaat zijn, zeker niet zolang deze zich voornamelijk richt op loopbaanbegeleiding. Het is tijd om hoger in te zetten.

auteurs

Frank Gerritse, aios psychiatrie, UMC Utrecht

Robbert Duvivier, aios psychiatrie, Parnassia, Den Haag

Ashling Stel, aios huisartsgeneeskunde, UMC Utrecht

contact

frank@flgerritse.nl

cc: redactie@medischcontact.nl

voetnoten

1. https://www.dejongespecialist.nl/NieuwsBestanden/Nationale%20aios%20enquete%202018_Gezond%20en%20veilig%20werken_14.pdf

2. https://www.ad.nl/gezond/een-op-de-vijf-jonge-artsen-kampt-met-burnout~afef9147/

3. https://www.nrc.nl/nieuws/2018/09/12/fors-meer-burn-out-bij-arts-in-opleiding-door-overwerk-a1616297

4. https://www.volkskrant.nl/nieuws-achtergrond/aantal-zelfstandige-coaches-stijgt-explosief-iedereen-zijn-eigen-coach~bfda557c/

5. https://www.medischcontact.nl/nieuws/laatste-nieuws/artikel/coaching-gaat-over-jezelf-leren-kennen.htm

6. Draijer N. Ken u zelf: leertherapie in de Nederlandse opleiding tot psychiater. Tijdschrift voor Psychiatrie 2019(61):3;164-169.

Download dit artikel (pdf)

opleiding carrière aios burn-out aiossen werkdruk
Op dit artikel reageren inloggen
Reacties
  • GJ Bonte

    Neuroloog, Dalfsen

    The Coachification of Life:

    Coaching has been a growth sector for many years. It has spread from the world of sport to education, business and life in general (in the guise of life coaching). In the accelerating culture, coaching is akin to a reli...gion of the self. In other words, coaching should be seen as part of a more all-encompassing worldview that revolves around the self and its development. Demand for personal development is seemingly insatiable. There’s leadership coaching, employee coaching, teen coaching, family coaching, sex coaching, study coaching, spiritual coaching, baby coaching, life coaching, breastfeeding coaching, etc., etc., ad nauseam. Everybody wants to clamber aboard the coaching bandwagon. Coaching now informs related practices such as counselling, psychotherapy and pastoral care. A few years ago, huge numbers of my friends and acquaintances were training as coaches. There are now so many that few of those who completed the training have been able make a living as a coach. Nevertheless, the thinking that underpinned that wave of enthusiasm has spread to many areas of society.

  • GJ Bonte

    Neuroloog, Dalfsen

    Coaching has become a standardised way of stagemanaging interpersonal relationships, especially when someone has identified a need for (self-)development. The coach drives us forwards – allegedly on our own terms and based on our own preferences. The...y are able to do so because they are not external authorities, dictating what is good and bad in our lives. According to the consumer mentality that epitomises our era, the customer is always right – so only I know what is good and bad for me. The coach’s job is to help me learn about myself and my preferences, but not to dictate them to me. They must reflect my wishes and help me realise my goals. The coach asks questions, but the answers come from within me.

    Coaching has become a key psychological tool in a culture that revolves around the self. As such, coaching is part of a more wide-ranging worldview that we might – slightly provocatively – dub the religion of the self. The religion of the self has taken over many of the functions of Christianity: the role of the priest is now played by a psychotherapist or coach; religious denominations have given way to therapy, coaching and other replaced by self-realisation, skills enhancement and lifelong learning. And finally, perhaps most importantly, where God used to be at the centre of the universe, now it is the self. Never before in history have we talked so much about the self and its characteristics (self-esteem, self-confidence, self-development, etc.). Never before have we had so many ways to measure, evaluate and develop the self – even though we basically have no idea what it is.

  • GJ Bonte

    Neuroloog, Dalfsen

    Unlike Christianity, the religion of the self does not have an external authority (God) to set the frameworks for life and human development. Instead, we have an inner authority (the self) that we now believe to be the guiding light of our lives. As ...mentioned previously, this is supposed to be why it is considered so crucially important to ‘learn to know yourself’, to ‘work with yourself’ and develop in the directions you want to. Upbringing, teaching, management, social work and many other social practices have therefore been therapised in recent years. The modern teacher is not an odious authoritarian conveying vast swathes of knowledge to a general audience, but a quasi-therapist or coach who personally facilitates the students all-round personal development’. It’s been a long time since teachers have used the cane, but today’s teachers use ‘psychological canes’, e.g. different socio-educational or group-therapy games that facilitate social control through self-development. These games are based on the idea that children’s development is fostered by identifying their positive qualities in a highly individualised manner. The teacher may even have taken a coaching course that specifically addressed pedagogic issues. Similarly, modern managers are no longer remote authoritarians concerned solely with hiring, firing and administration, but listening, introspective therapists who, e.g. in performance and development reviews or coaching sessions, strive to develop the personal skills of their staff. When we go to work, the self goes with us – so we need to develop it in marketable directions. Above all else, it is imperative that we see ourselves as material for skills-enhancement projects. In this context, coaching is a key tool with which to discover, rank and optimise our skills.

  • GJ Bonte

    Neuroloog, Dalfsen

    The dangers of coaching

    The international guru Anthony Robbins, who has coached (and I kid you not) George Bush, Bill Clinton and Mikhail Gorbachev, says:

    To be happy, I think that there is one thing you need more than anything else, and that i...s progress. I have a key phrase in my coaching, I call ‘Constant Never-ending Improvement’. I live by it myself. If your relationship is to be happy, it requires development. If you want to be happy with your body, it requires training. If your work or your business is to be successful, it requires progress.

    ‘Constant Never-ending Improvement’ might be a useful slogan for successful athletes, but as a formula for happiness for ordinary people, it’s a bit more dubious. The danger of coaching is, of course, that you will never be allowed to stand still. There’s always room for improvement – and if you don’t improve, it’s your own fault. You clearly haven’t made enough of an effort. The message is that everything is possible if you believe in it enough and want it enough. If things don’t work out, it’s because you haven’t mobilised enough will and motivation. The consequence of this is that you automatically criticise yourself when something is problematic: you internalise external social critique and transform it into inner self-criticism.

  • GJ Bonte

    Neuroloog, Dalfsen

    One problematic tendency in coaching is that if you’re in a rut, exhausted, down, or running on empty, coaching is advocated as the panacea. The problem is, of course, that the exhaustion and emptiness may have been caused by the requirement for cons...tant self-development and improvement. If this is the case, then further coaching risks amplifying the problems it purports to resolve. To put it bluntly, coaching is just more of the drug that made us sick in the first place! You may even find that you spend so long studying yourself that you realise there is nothing in there. At this point, the coach has nothing to work with, and the relationship becomes empty. Coaching basically revolves around somebody holding a mirror up in front of you to reflect your inner goals, values and preferences, and help you realise them. The very core of the religion of the self is the idea that the answers are to be found inside you. This both determines the direction of the development (where do I want to go?) and acts as a measuring stick for its success (when will I be good enough?). But given that this measuring stick is subjective, i.e. not bound by external standards, there is a risk of trying to develop in an endlessly expanding vacuum. When should I stop? ‘Constant Never-ending Improvement’ is the key phrase. You will never be good enough.

  • GJ Bonte

    Neuroloog, Dalfsen

    One of Anthony Robbins’ many well-known inspirational statements is: ‘Success is doing what you want, when you want, where you want, with whom you want, as much as you want.’ The explicit message is that self-realisation defines the meaning of human ...existence – irrespective of the personal predilections that you pursue. Taken to the extreme, this way of thinking resembles psychopathy or antisocial personality disorder, because it encourages you to do whatever it takes to get whatever you want. Other people are, at best, instruments at your service, used to maximise your happiness and success. Success is doing ‘what you want, with whom you want!’ If we were to raise our children according to this definition of success, we’d just tell them whatever they want is good enough and that the point of education should be to teach them how to realise these desires. This is a clear example of the subjectivism that prevails in the accelerating culture and is encouraged by coaches via the religion of the self. In reality, bringing up a child involves teaching them about the boundaries society sets and within which we all must learn to live. The traditional concept of upbringing is based on the idea that there are things outside of the self that are worth knowing. It is generally accepted that it is the job of parents (but also nursery and school teachers) to bestow upon their wards the character and integrity discussed in the previous step, so that they recognise and remain within those social boundaries. But if you believe that everything comes from inside the self – ambitions, values, ideals – then the person bringing up the child is reduced to the status of a sounding board. In other words, to a coach, whose focus is on mirroring the internal rather than on defining values and boundaries.

  • GJ Bonte

    Neuroloog, Dalfsen

    The question is, of course, whether a parenting philosophy based on coaching principles – i.e. one that deliberately does not inculcate values or teach boundaries – could ever produce viable, properly functioning adults. Children raised in this way w...ould probably become adults who focus on their inner impulses rather than understanding what is important in life and fulfilling their duties as human beings. They would be experts at looking inwards, capable of prioritising their own preferences and working out how best to realise them. But ultimately they would just be intelligent children. They would be experts in meansoptimisation, but have no idea that they have duties in life that extend beyond their own individual and subjective perspective and preferences. In other words, they wouldn’t realise that there are things that you should do because they’re important, not because you want to do them (or not). There are aspects of life that are important, regardless of how individuals feel about them – but this idea is pooh-poohed in coaching and the religion of the self.

    Svend Brinkmann. 'Stand Firm’ - The Coachification of Life.

  • GJ Bonte

    Neuroloog, Dalfsen

    Kostelijk... En ook de in dit stuk genoemde boeken zijn zeer de moeite waard om te lezen!

    https://www.newyorker.com/magazine/2018/01/15/improving-ourselves-to-death

  • Wouter van Wijhe

    ,

    Met aandacht las ik het artikel ‘Coaching gaat aiossen niet helpen’.

    Ik deel de mening van de auteur. Coaching gaat het probleem niet oplossen. Ik denk dat het probleem zeer eenvoudig is. De meeste ziekenhuizen en maatschappen hebben maximaal prod...uctie draaien als ultieme doel. Dat mag niet gezegd worden, maar iedereen weet dat dat zo is. De zorgprocessen zijn daar op ingericht en niet op onderwijs, opleiding en tijd en aandacht voor de patient. Als AIOS voel je dat en denk je tegelijkertijd; Maar het ging toch om de patienten zorg en de opleiding!

    Het is die deceptie waar 20 procent moeite mee heeft. Het enige dat gaat helpen is de zorg anders inrichten. Bernhoven is een mooi voorbeeld. Daar is productiedraaien niet de prioriteit. Ga er maar eens heen en proef de sfeer.

    Zelf werk in Belgie, daar vormt het systeem zich ook naar de vergoedingen die er te declareren zijn en er wordt maximaal productie gedraaid. Om de patenten en de artsen tegen zichzelf te beschermen moet je af van de productie, als onuitgesproken doel op zich.

  • Anneke van Veen

    Longarts en opleider, Nijmegen

    Ik vind dat hier een aantal zaken door elkaar gehaald worden.

    Als aios maar ook straks als specialist, heb je absoluut intervisie nodig, maar ook coaching. Misschien niet altijd en niet in dezelfde intensiviteit, maar wij zijn als medisch professi...onal niet anders dan andere professionals in onze behoefte aan reflectie en mogelijkheden tot verbetering van ons functioneren.

    Waar ik moeite mee heb, is dat alle verbetering gezocht wordt in het verbeteren van het functioneren van de aios of de arts, en er nul verbetering wordt gezocht in het systeem, in de organisatie van die zorg en in de ondersteuning van die aios en die specialist.

    Natuurlijk verdient de aios adequate begeleiding en verlichting, er dient immers voldoende tijd en energie over te blijven voor de opleiding. Maar tegelijkertijd moet die aios worden klaar gestoomd voor het functioneren als specialist. Met een rondje Kralingse plas bereid je geen marathon voor!

    Ja zeker ruimte voor coaching en intervisie in opleiding, maar ook nadien als beginnend specialist.
    En niet zoveel anders dan andere zwaar belastende beroepen.

    Daarnaast ook graag aanpassing in de werkomstandigheden en ondersteuning! Die moeten heel dringend worden aangepast en daar zou de prioriteit moeten liggen. Die drie keer zoveel doen, met minder ondersteuning en minder geld los je niet op met coaching en intervisie. Dat vergt een reorganisatie.

  • Gert Roos

    Huisarts (np), coach, supervisor., Laren (NH)

    Jammer van de kop boven dit artikel: 'coaching gaat aios niet helpen'. Het artikel bevat veel waarheden: over de alarmerende werkdruk en over het nut van professioneel stilstaan bij persoonlijke krachtbronnen en valkuilen.
    De auteurs hebben zelf sti...mulerende ervaringen met verschillende vormen van persoonlijke reflectie. Vanwaar dan toch die gedateerde aanval op 'coaching'?
    'Geen controle op de kwaliteit' ? Onzin, een grote organisatie als 'Coaches voor Medici' ziet scherp toe op registratie en herregistratie van de aangesloten coaches. Die coaches zijn zelf ook arts, of psycholoog werkzaam in de artsenwereld.
    'Coaching onbewezen' en 'intervisie en leertherapie meer dan bewezen'? OK, met deze vormen hebben de auteurs ervaring, maar waar is die evidentie dan?
    Waarom ontbreekt hier enige onderbouwing of een literatuurbron?
    Het gehalte 'Wij van WC eend adviseren WC eend' lijkt hoog. Jammer, de positieve aanbevelingen van dit stuk verdwijnen daardoor achter die negatieve conclusie.

  • Sanne Jansen

    Algemeen bestuurslid de Jonge Specialist (DJS), Utrecht

    Met verbazing lazen wij dit artikel. In de introductie wordt terecht opgemerkt dat DJS coaching als één van de oplossingen aandraagt in het bestrijden van het stijgende percentage a(n)ios met burn-out gerelateerde klachten. Coaching is een resultaatg...ericht, systematisch proces, waarin eigen ontwikkeling en het bereiken van zelf-geformuleerde doelen centraal staat. In het bedrijfsleven is het al heel gewoon, binnen de zorg wordt dit helaas niet standaard aangeboden. Net als mentoraat, intervisie en leertherapie. Door afhankelijkheidsrelatie tussen a(n)ios en begeleider bij de laatst genoemde methoden kunnen individuele behoeften onderbelicht blijven, wat de kwaliteit van de interventie niet ten goede komt.
    DJS publiceerde begin 2019 al haar standpunt: elke a(n)ios in Nederland hoort te werken in een cultuur waarin men elkaar kan aanspreken, respecteert en juist bejegent, waarbij rekening wordt gehouden met de afhankelijke positie van a(n)ios. Formatie, roostering, productie en arbeidsomstandigheden moeten zo ingericht en op elkaar afgestemd zijn, dat dit het opleidingsklimaat ten goede komt. Afgelopen jaar zijn bestuursleden van DJS in gesprek gegaan met de raden van bestuur van opleidingsziekenhuizen, waarin zij zijn aangesproken op de verantwoordelijkheid voor goed werkgeverschap hierin. Daarnaast is DJS in gesprek met IGJ en ISZW over werkomstandigheden en naleving CAO en arbeidstijdenwet (ATW) van de a(n)ios.
    DJS blijft zich hard maken voor een goede CAO, kwaliteit van opleiding en ruimte voor reflectie en ontwikkeling van jonge dokters. Er komt veel op hen af, dus hun weerbaarheid en draagkracht zijn van groot belang. Coaching is één van de manieren om a(n)ios te helpen bij het (h)erkennen van eigen potentie, talent-ontwikkeling en het behouden van de werk-privé balans, en daarmee één van de oplossingen waar wij ons hard voor maken.

  • Mitchell Windsma

    AIGT in opleiding, Groningen

    Het is jammer dat dit stuk aanleiding is voor een weinig inspirerende partij digitaal moddergooien in de reacties. Het stuk kaart immers een belangrijke kwestie aan; blijkbaar werken onze AIOS tegenwoordig in een systeem waarin 20% (!) uitvalt met ee...n burn-out, en waarschijnlijk een veelvoud met aan het werk gerelateerde (mentale) klachten rondloopt.

    Wat mij zo tegenvalt is dat de oplossing, en daarmee de schuld, iedere keer bij het individu wordt gezocht. Het systeem is letterlijk ziekmakend. Wat is onze oplossing? Wij sturen de opgebrande AIOS naar coachingstrajecten, intervisie en mindfullness cursussen. Alles erop gericht het individu meer "weerbaar" te maken, zodat deze (het liefst zo snel mogelijk!) weer terug gestuurd kan worden naar de plek waar de problemen zijn ontstaan.

    Wanneer trekken we eens de juiste conclusie en passen we het systeem aan de mensen aan, en niet andersom?

    Het zou enorm helpen als wij artsen in dezen eens konden samenwerken, zonder elkaar direct in de haren te vliegen. Dit gaat immers ons allen aan. Dit zijn onze artsen, onze collega's, onze gedeelde verantwoordelijkheid.

  • GJ Bonte

    Neuroloog, Dalfsen

    https://www.ntvg.nl/artikelen/dwalingen-de-methodologie-v-de-preventieparadox-weinigen-met-hoog-risico-versus-velen-met/volledig

    Wellicht dat men tussen coaching, intervisie, supervisie en mentoraat ook nog tijd heeft voor enige inhoudelijke verdi...eping...

  • Katinka Dirken-H.J.

    Huisarts opleider LHOV bestuurder, Amsterdam

    Een artikel naar mijn hart!
    Burn out voorkomen levert veel op, op langer termijn. Coachen supervisie mentor leergesprek , het maakt niet uit wat. Er moet iets gebeuren. De opleiding is het waard, de aios-sen te behouden voor het vak.
    In deze fase ...van hun leven hebben van hun leven, de tropenjaren!, alle hens aan dek. Opleiding, promotie, zwanger en kinderen......
    Geef ze ruimte en vertrouwen, dan komen ze er wel, ondanks “ de bromberen”

  • GJ Bonte

    Neuroloog, Dalfsen

    Een laatste reactie, dan houd ik het voorlopig maar weer voor gezien... Ik heb voorlopig wel weer genoeg tere zieltjes diep gekwetst...

    Ik wilde alleen nog even zeggen dat ik het erg grappig vind dat ik volgens Brand met psychiaters en huisartsen ...moet gaan praten om alle zegeningen van leertherapie, mentoraat en intervisie te aanschouwen en te ervaren...

    Laat dat nu net de twee vakgebieden in de geneeskunde zijn die het op dit moment nogal moeilijk hebben. De bereikbaarheid en de kwaliteit van de GGZ zijn in Nederland tot een niet minder dan alarmerend niveau gedaald, daar zijn zelfs de psychiaters het over eens. En de huisartsgeneeskunde kraakt in al haar voegen, zoals hier ook regelmatig beleden wordt door menig huisarts...

    Ik durf het bijna niet te zeggen, maar...

    Wellicht is het een idee om wat minder de navel te bestuderen middels mentoraat, leertherapie en intervisie? Het is maar een idee...

  • GJ Bonte

    Neuroloog, Dalfsen

    En wederom ontbreekt de inhoudelijke reactie van Paul Brand op de inhoudelijke kritiek die zeer ruim voorhanden is in mijn uitgebreide reactie, tussen de kwinkslagen die door Brand als generalisaties, beledigingen en insinuaties worden ervaren. Het i...s toch vreselijk...

    Was het niet Wittgenstein die zei: 'Unless you have confidence in the ruler’s reliability, if you use a ruler to measure a table you may also be using the table to measure the ruler.'

    Om het simpeler te verwoorden: Paul, gedraag je eens als een kerel, in plaats van een verwend ventje met een te groot ego en te lange tenen.

  • Paul Brand

    kinderarts, Zwolle

    Ik ben nogal onder de indruk van de beledigingen, generalisaties en insinuaties die collega Bonte uitbraakt naar aanleiding van mijn reactie. Waar haalt hij het lef vandaan om voor mij te concluderen dat ik mijn collega's als "artsenklootjesvolk" zou... beschouwen, dat "niet intelligent genoeg" zou zijn? Hij scheert alle begeleidingsvormen over één kam en doet ze af als irrelevant en zinloos, omdat ze niet massaal door artsen omarmd zouden worden (wat overigens onjuist is, ga bijvoorbeeld maar eens met huisartsen of psychiaters praten, of kom eens met me kijken naar de evaluaties van de IFMS door de medische staf in Isala). Hij insinueert dat ik gestopt zou zijn met praktiseren als kinderarts om een burnout te voorkomen, zonder ooit met mij over mijn redenen om een carrièreswitch te hebben gesproken, en zonder dus de werkelijke redenen te kennen.
    Ik vind het geen probleem om inhoudelijk een stevig debat te voeren over de waarde en de beperkingen van professionele begeleiding van artsen. Maar dan wel op een nette manier, dus zonder beledigingen en insinuaties. Zolang Bonte zich van deze stijlfiguren blijft bedienen ben ik met hem uitgepraat.

  • GJ Bonte

    Neuroloog, Dalfsen

    "Goedbedoeld als een zachte methode om mensen te kalmeren binnen hun eigen leven en op hun eigen plek, doet het volgens hem ook niet meer dan dat: mensen individueel vooruithelpen. Aan het systeem dat aan de basis ligt van alle stress, burn-outs en d...epressies, wordt niet geraakt. Integendeel, mindfulness is zo’n business geworden dat het nu veeleer een radertje vormt binnen het neoliberale, vernietigende systeem. Mindfulness, revolutionair? ‘Alles wat succes belooft in onze ongelijke samenleving zonder te proberen die samenleving te veranderen, is niet revolutionair’, zegt Purser."

    Vul op de plaats van mindfulnessin: intervisie, supervisie of mentorschap in. Ander woord, andere religie, maar de boodschap blijft hetzelfde...

  • GJ Bonte

    Neuroloog, Dalfsen

    Ook het lezen waard in relatie met dit artikel:

    https://blendle.com/i/de-standaard/mindfulness-en-mc-donalds-zoek-de-zeven-verschillen/bnl-destandaard-20190923-00f774a0_da1e_11e9_8896_260875535d5c?sharer=eyJ2ZXJzaW9uIjoiMSIsInVpZCI6ImphbmJvbnRlIiw...iaXRlbV9pZCI6ImJubC1kZXN0YW5kYWFyZC0yMDE5MDkyMy0wMGY3NzRhMF9kYTFlXzExZTlfODg5Nl8yNjA4NzU1MzVkNWMifQ%3D%3D

  • Ralph Bronsema

    Psychiater, Groningen

    Opleider van het jaar 2019: Christiaan Keijzer

    “Mijn filosofie is dat je goed moet zorgen voor de mensen die je opleidt, zeker omdat de werkdruk in dit vak hoog is. Ik vind het belangrijk om van al mijn aios te weten waar ze tegenaan lopen en waar... ze naartoe willen. Geen opleidingsplan is hetzelfde, omdat ik maatwerk ontzettend belangrijk vind.”

    ‘Keijzer begeleidt in het Radboudumc 60 aios en heeft onder andere het dienstensysteem binnen de afdeling op de schop genomen en taken teruggegeven aan de staf om zo de opleiding te beschermen.’

    (bron: https://www.lad.nl/opleidingsprijs-2019/

  • GJ Bonte

    Neuroloog, Dalfsaen

    Paul Brand stelt in zijn reactie op het artikel “Coaching gaat AIOSssen niet helpen” dat supervisie en intervisie “een stevig wetenschappelijk fundament”, en “een goed omschreven methodisch kader” hebben en dat er "kwaliteitsbewaking van gecertificee...rde begeleiders van het proces” bestaat. Het zou gaan om een “serieuze interventie” door “serieuze professionals”, met een “serieuze opleiding”.

    Ik heb hierover al eerder de degens gekruist met Paul Brand, en ik zal niet alles herhalen wat ik al eerder heb geschreven, maar ik kan het niet nalaten om opnieuw een paar kritische opmerkingen te maken.

    Op één punt zijn Paul Brand en ik het eens: Er valt veel te leren van onze (oudere) collega’s en ik ook ik ben daarop geen uitzondering. Ik denk met veel warmte en grote dankbaarheid terug aan mijn grote voorbeelden door wie ik zowel vakinhoudelijk als ook levensbeschouwelijk met het nodige geduld op weg ben geholpen. Ik kan me echter niet onttrekken aan de indruk dat ik verreweg het meeste geleerd heb van artsen en neurologen die met hun beide voeten stevig in de geneeskundige modder stonden, over het algemeen tot op hoge leeftijd enthousiast waren over hun vak èn dit vak ook daadwerkelijk bleven beoefenen. Over het algemeen hielden zij zich verre van zaken als formeel mentorschap, coaching, intervisie en IFMS, meestal omdat ze daar geen enkel heil in zagen. Ik vermoed dat hier hetzelfde onderscheid speelt als tussen formeel leiderschap en informeel leiderschap. Zoals niet iedereen die zich leidinggevende noemt, daadwerkelijk leiding geeft, is niet iedereen die zich formeel supervisor, intervisor, teacher of coach noemt, daadwerkelijk bekwaam om dit te doen.

  • GJ Bonte

    Neuroloog, Dalfsen

    Dat het zou gaan om een “serieuze interventie” door “serieuze professionals” bestrijd ik niet. Paul Brand noemt zelf al de geestelijk verzorger, en daar wil ik de dominee en pastoor nog aan toe voegen. Zonder meer serieuze mensen, met een serieuze op...leiding en ongetwijfeld zeer professioneel, maar dat vind ik nog niet direct een reden om artsen te verplichten kerk of kathedraal te bezoeken om de hier gepreekte geloofsovertuiging aan te horen.

    En als ik het dan toch over “geloof” heb, het “wetenschappelijk fundament” waar Paul Brand over spreekt, blijkt bij een kritische beschouwing behoorlijk wat overeenkomsten te hebben met gasbeton. Van een afstandje bekeken lijkt het heel wat, maar zodra men dichterbij komt blijkt het boterzacht en absoluut ongeschikt als fundament om een huis op te bouwen.

    Niet alles wat in “wetenschappelijke” tijdschriften wordt gepubliceerd is daarmee ook wetenschap, iets waar Marcel Levi in zijn recente column ook nog eens op wees. Het overgrote deel van wat er in wetenschappelijke tijdschriften verschijnt als zijnde wetenschappelijk onderzoek is niet meer dan het presenteren van statistische ruis, zoals ook Ioannidis al meerdere malen overtuigend heeft betoogd.

    Meer specifiek heeft het overgrote deel van de door Paul Brand aangehaalde literatuur meer overeenkomsten met een geloofsbelijdenis dan met een serieuze verslaglegging van wetenschappelijk onderzoek. Van de publicaties die wel een poging doen tot het doen van wetenschappelijk onderzoek naar de waarde van supervisie, intervisie en coaching, is de kwaliteit van de methodologie zo slecht dat hier nauwelijks enige waarde aan kan worden gehecht.

  • GJ Bonte

    Neuroloog, Dalfsen

    De referentie uit de JAMA Internal Medicine die Paul Brand in zijn reactie aanhaalt is hierop geen uitzondering. Het gaat om een “Pilot Randomized Trial”, met slechts een kleine groep deelnemers. De controlegroep kreeg geen interventie, maar kreeg to...egang tot een “Bluepoint Coach”, wat dat dan ook moge zijn. Het vergelijken van een interventiegroep met als controlegroep een niet-actieve interventie is wetenschappelijk bijzonder onbetrouwbaar, in dit geval onder andere door het gebrek aan (een poging tot) blindering, het placebo-effect en het please-the-investigator effect. Bovendien ging het niet om willekeurig geselecteerde artsen, maar om vrijwilligers, hetgeen de kans groot maakt dat de deelnemers op voorhand al overtuigd waren van het heilzame effect van coaching. Iemand die dat niet is, zal niet snel deelnemen aan een dergelijke onderzoek. Dat doet de betrouwbaarheid van dit onderzoek geen goed. Paul Brand zou er goed aan doen om de sectie “Limitations” van deze studie eens goed te lezen, aangezien zelfs de auteurs er een aantal beperkingen noemen die de conclusie van de studie op zijn minst in een ander daglicht zetten. Verder zal ik de methodologie, de gebruikte vragenlijsten en de statistiek van deze studie hier niet verder bespreken, maar deze rammelt oorverdovend.

    Om een dergelijke artikel, en vele soortgelijke voorgaande artikelen, te benoemen als “stevig wetenschappelijk fundament” zegt mijns inziens meer over de geloofsovertuiging van Paul Brand dan over de kwaliteit van het mijns inziens behoorlijk bouwvallige wetenschappelijke fundament.

  • GJ Bonte

    Neuroloog, Dalfsen

    Verder vraag ik me af waarom een interventie als intervisie, supervisie en mentoraat bij een zo grote en heilzame werking op soma en psyche niet massaal wordt omarmd door medici. Dat is namelijk niet het geval. Veel medici zijn redelijk verstandig, h...alen hun schouders op als de IFMS weer aanklopt en spelen het spelletje mee, enkel en alleen omdat het verplicht is. Maar regelmatig klinkt er gemor en viert het cynisme over de IFMS hoogtij. Ik ken ook maar weinig artsen die zich vrijwillig overgeven aan “professionele” intervisie, “professionele” supervisie of een professioneel werkzame mentor. Ja, men vraagt raad, advies en steun van collega’s die men vertrouwt en waardeert, ook als deze geen “serieuze” opleiding voor hebben gehad. Dat doe ik ook. Maar die mensen zoek ik zelf wel uit, daarvoor heb ik “professionals” voor nodig.

    Ik kan niet anders concluderen dan dat Paul Brand en de zijnen van mening zijn dat gewone artsenklootjesvolk niet intelligent genoeg is om in te zien hoe heilzaam en goed een mentor, supervisor en intervisor voor ze kan zijn, en welk een verrijking het is om “professioneel” gesuperviseerd en geïnterviseerd te mogen worden. En dus moet dit klootjesvolk daartoe gedwongen worden, zoals dit ook met de IFMS is gebeurd. De kwaliteitsfundamentalisten van de KNMG bepalen wel wat goed voor u is als medisch specialist, want u bent daartoe zelf blijkbaar niet in staat. En dus zou het maar zo kunnen gebeuren dat we van de IFMS naar de supervisor hollen, daarna snel door moeten naar de intervisor, om vervolgens nog net op tijd te zijn voor een cursus “teach the teacher”. Druk, druk, druk…

  • GJ Bonte

    Neuroloog, Dalfsen

    Dat al deze “serieuze” mentoren, intervisoren, supervisoren, pastoren en andere gogen en peuten hiertoe gecertificeerd zijn wordt door Paul Brand als argument aangevoerd om te bewijzen dat het met de kwaliteit en betrouwbaarheid heus goed zit. In dit... opzicht is ook Paul Brand niet meer dan een kind van zijn tijd. Inmiddels wordt duidelijk dat certificering, als verkapte vorm van vinkjes zetten in een poging grondig controle uit te oefenen, niet betekent dat het met het gecertificeerde wel goed zit. In zijn laatste boek schreef de rechtsfilosoof Willem Witteveen onder andere het volgende:
    “Het neoliberalisme leidt tot vergaande ingrepen en omvattende controle, waardoor op den duur een surveillancestaat ontstaat. Om de vrijheid in goede banen te leiden worden op alle terreinen van het leven regels, procedures en protocollen ingevoerd”. Komt het u bekent voor?

    Kort samengevat, zoals ik al zei, ik misgun niemand zijn heilzame gesprekjes. Maar doe nu niet voorkomen alsof het gaat om wetenschappelijk aangetoonde heilzame effecten als camouflage voor een persoonlijke geloofsovertuiging en neem niet de toevlucht tot het verplichten van dergelijke methoden, aangezien dat zowel de filosofie van het betoogde ondergraaft als ook de geloofwaardigheid van de methode. Opgelegde religiën worden zelden positief beleeft.

    Tot slot, de referentie uit de JAMA begint met de volgende zin: “The prevalence of burnout symptoms among physicians is high, with those at the front lines of care at especially high risk”. Misschien moeten we daar de oplossing zoeken: Je houd gewoon op met het werken in de geneeskundige frontlinie, dat is misschien wel de beste maatregel ter voorkoming van een burn-out. Zoals ook Paul Brand zelf heeft gedaan. En dan maar hopen dat we geen mentor, intervisor, pastoor of dominee nodig hebben omdat we ons vak en onze patiënten zo missen.

  • Emile Keuter

    Neuroloog, Aruba

    Goed artikel. Supervisie, intervisie en introspectie. Met peers en mentoren en niet met een coach die zelf niet met zijn laarzen in de modder staat. En genoeg dienst doen met tijd om bij te komen. Tijdens diensten ontstaan soms onvergetelijke herinne...ringen.

  • Paul Brand

    kinderarts, Zwolle

    Wat goed dat twee aios psychiatrie en een aios huisartsgeneeskunde de medisch-specialistische wereld laten kennismaken met hoe in hun opleiding systematische reflectie op professioneel functioneren en de ontwikkeling daarvan stevig verankerd zijn. Ik... zie in hun pleidooi veel raakvlakken met mijn recente blog over "supervisie" (https://www.medischcontact.nl/opinie/blogs-columns/blog/supervisie-2.htm). Deze reflectiemethoden worden al tientallen jaren toegepast, niet alleen in de opleiding van huisartsen en psychiaters, maar ook in de opleiding van allerlei andere beroepen, zoals geestelijk verzorgers, docenten en psychologen. Supervisie en intervisie kennen een stevig wetenschappelijk fundament, hebben een goed omschreven methodisch kader en een kwaliteitsbewaking van gecertificeerde begeleiders van het proces. We hebben het hier dus over een serieuze interventie door serieuze professionals die daarvoor een serieuze opleiding volgen. En die in een aantal opleidingen, zoals de huisartsgeneeskunde, al decennia lang ook serieus genomen wordt en toegepast.
    Naast de stevige theoretische en methodologische onderbouwing komt er geleidelijk aan ook meer bewijs dat zulke systematische reflectie op het professioneel functioneren bijdraagt aan het welzijn van de deelnemers (https://jamanetwork.com/journals/jamainternalmedicine/article-abstract/2740206).
    Je kunt als medisch specialist heel stoer roepen dat je jezelf prima redt en dat je alle gogen en peuten ver van je aios moet houden. Je kunt ook leren van de leerzame ervaringen van collega's. Dat is precies waar het in supervisie over gaat. Ik wens elke Jonge (en oude) Specialist deze mooie leerervaring toe.

  • GJ Bonte

    Neuroloog, Dalfsen

    @Bronsema:
    Mag ik hier uit afleiden dat de SAP (Iets met AIOS psychiatrie?) als enigszins naïeve en enthousiaste jongelingen zich een oor aan heeft laten naaien door geslepen bestuurders?

    Dat komt mij bekend voor, dat is mij ook meerdere malen ...gebeurd met een bijzonder listige en zo mogelijk nog ernstiger onbetrouwbarer opleider neurologie.

    En het resultaat is nu dat het voetvolk (de AIOS) op mag draaien voor het personeelstekort in de GGZ? Terwijl die chaos niet zelden ook is veroorzaakt door diezelfde bestuurders?

  • Ralph Bronsema

    Psychiater, Groningen

    @Dr Tinus

    Ja meer dan 13 uur per 24 uur werken mag een aios niet. Ook niet een aios psychiatrie in de crisisdienst.

    Bij dergelijke overschrijdingen kan de LAD gevraagd worden voor juridische ondersteuning.

    Ook kan dan een melding worden geda...an bij de Inspectie SZW.

  • Ralph Bronsema

    Psychiater, Groningen

    @Bonte, ja klopt! De ‘WanHOOP 3.0’ is nabij (per 1 oktober aanstaande)

    De vereniging voor aios psychiatrie is akkoord gegaan met de verzwaring zonder dit voor te leggen aan de achterban. De kritische geluiden die er waren werden als ‘lastig’ ervar...en.

    Overigens ontkent NVvP/SAP dat een verzwaring ophanden is.

    Op LinkedIn werd door een senior beleidsmedewerker van de NVvP aangegeven dat ‘wij’ ons niet goed hadden laten informeren. Kritische reacties en vragen werden niet beantwoord omdat LinkedIn niet het juiste medium zou zijn.

    Bovenstaande artikel is op persoonlijke titel geschreven. Alleen hoe kan je op persoonlijke titel oproepen tot verlichting en zakelijk akkoord gaan met verzwaring?

    #hoedan

  • GJ Bonte

    Neuroloog, Dalfsen

    @Bronsema: Mag ik hier uit concluderen dat er weinig "HOOP" is op verbetering?

  • Ralph Bronsema

    Psychiater, Groningen


    Dienstregeling ‘HOOP 3.0’: een verzwaring?

    Een rekenvoorbeeld

    Ggz-instelling X
    Binnen ggz-instelling X wordt elk gewerkt uur in de avond-, nacht- en weekend-(ANW)dienst van de aios psychiatrie gecompenseerd in tijd. Dat past immers bij goed ...werkgeverschap.

    Uitgaande van de huidige HOOP 2.0 20% inclusief compensatie regeling en de arbeidsduur van 38 uur per week:

    38 uur per week x 52 weken per jaar = 1976 uur per jaar (zie ook cao) x 0,2 (20%) / 2 (elk gewerkt uur gecompenseerd in tijd) / 12 maanden = max. gemiddeld 16,5 gewerkte ANW-uren per maand. (De x/18 per uur compensatie gaat hier nog vanaf)

    Stel de ‘HOOP 3.0’ regeling wordt toegepast: minimaal 15% en maximaal 25% van de totale arbeidsduur wordt besteed aan ANW-diensten.
    Minimum
    Uitgaande van een gemiddelde arbeidsduur van 38 uur en minimaal 15%. 38 uur per week x 52 weken per jaar x 0,15 (15%) / 52 weken = 5,7 uur per week = 24,7 uur per week.
    Maximum
    Uitgaande van een gemiddelde arbeidsduur van 48 uur (normatieve werkweek) en maximaal 25%. 48 uur x 52 x 0,25 = 12 uur per week = 52 uur per maand.

    Voorstel www.hoopvoorcrisisdienst.nl
    Maximaal 20 ANW-gewerkte uren per maand waarbij gewerkte tijd wordt gecompenseerd in een evenredig deel in tijd.

    Samengevat
    GGZ instelling X
    HOOP 2.0
    Max. 16 uur per maand
    HOOP 3.0
    Min. 24,7 uur per maand, max. 52 uur per maand
    www.hoopvoorcrisisdienst.nl
    Max. 20 uur per maand

    Voor aios van ggz-instelling X: vormt ‘HOOP 3.0’ een verzwaring ten opzichte van HOOP 2.0?

  • Ralph Bronsema

    Psychiater, Groningen

    Goed artikel!

    De timing en inhoud laat mij in verwarring achter.

    SAP is akkoord gegaan met een verzwaring van de dienstbelasting in het nieuwe opleidingsplan.

    In dit artikel roepen twee SAP-bestuursleden op tot dienstverlichting?

    Hoe gaat... het ene samen met het andere?

    Of gaat SAP zich als belangenbehartiger van haar achterban zich scharen achter het voorstel van hoopvoorcrisisdienst.nl

    Ruim 10% van de SAP-leden heeft zich binnen enkele dagen al achter het voorstel geschaard.

  • GJ Bonte

    Neuroloog, Dalfsen

    @Fortuijn: Nee, dank je. Ik gun iedereen zijn heilzame gesprekjes, met wat of wie ze ook willen, maar ik heb best een mooi leven, en vooral een rustig leven zonder al te veel stress. Dat wil ik graag zo houden...

  • Dr Tinus

    Aios psychiatrie , Amsterdam

    Ik ben het eens met Bonte. Zolang er binnen de organisatie wordt aangegeven dat langer dan 13 uur werken gewoon mogelijk is( terwijl het niet mag volgens cao) en binnenkort ook nog de dienstbelasting wordt verhoogd naar 15-25% binnen de opleiding psy...chiatrie lijken me dat soort zaken de hoofdproblemen. Een mentoraatje of praatje met de leertherapeut die me laat inzien dat ik de dominante broer of een vermijdende jongen ben helpen mij niet om die burn out te voorkomen .

  • Jedidja Fortuijn

    Aios psychiatrie , Haarlem

    He bah, collega Bonte, wat een ouderwetse, stigmatiserende reactie. Tijd voor goede intervisie misschien?

  • GJ Bonte

    Neuroloog, Dalfsen

    Tsja, wat zal ik er eens van zeggen... Met een mentoraat en intervisie krijgen de AIOS' het nog druk. En ze hadden het al zo druk.

    En dat coaching een idiote hype is, dat geloof ik direct... Maar geldt dit niet voor het mentoraat en intervisie?
    ...
    Ik weet het niet, hoor... Hoe meer gogen en peuten er in de buurt van dokters komen, hoe meer ellende, denk ik wel eens...

 

Cookies op Medisch Contact

Medisch Contact vraagt u om cookies te accepteren voor optimale werking van de site, kwaliteitsverbetering door geanonimiseerde analyse van het gebruik van de site en het tonen van relevante advertenties, video’s en andere multimediale inhoud. Meer informatie vindt u in onze privacy- en cookieverklaring.