Lenen bij de bank? Stel de diagnose uit!

‘Het systeem’ is mij deze week toch even flink tegengevallen. Wat was er aan de hand? Een tot dan toe gezonde jonge vrouw kreeg eerst te horen dat ze chronisch ziek was, om vervolgens ook nog even het bericht te krijgen dat dat misschien wel vervelende financiële gevolgen zou kunnen hebben voor haar huis en bedrijf. Hè?

Even terug naar het begin. De vrouw is begin 30, en haar leven staat er rooskleurig voor. Ze is weliswaar alleenstaand, maar haar eigen bedrijf loopt goed en ze denkt erover na om binnenkort een huis te gaan kopen.

Maar dan: er wordt op een echo gezien dat er cystes in haar nieren zitten, en een paar weken laten zit ze bij de nefroloog. Die nefroloog, met wie ik meeloop, vertelt haar dat ze zeer waarschijnlijk polycysteuze nieren heeft. Een grote verrassing is dat niet – meer mensen in haar familie hebben deze ziekte –, maar het komt toch als een schok. Ze weet al wat het betekent: haar nieren zullen naar verwachting langzaam achteruitgaan, en uiteindelijk zal ze over enkele tientallen jaren waarschijnlijk moeten dialyseren. Daarbij heeft ze ook nog eens meer kans op cerebrale aneurysmata.

Op zich is dat natuurlijk al een hoop slecht nieuws, maar dan komt de volgende klap. Banken schijnen het niet zo leuk te vinden als je een dergelijke aandoening hebt, en zijn een stuk mind­­er snel geneigd je (veel) geld te lenen. Daardoor kan het moeilijker zijn om een hoge hypotheek te krijgen (wat lastig is als je een huis wilt kopen) of om een lening af te sluiten (wat lastig is als je een eigen bedrijf hebt). Als de arts haar dat vertelt, valt haar mond letterlijk open van verbazing – en ik bemerk eenzelfde reactie bij mij.

Je kunt het de banken moeilijk kwalijk nemen – die willen gewoon geld verdienen en hun risico’s zo laag mogelijk houden –, maar ik had gedacht dat er binnen het systeem wel een bepaalde regeling zou bestaan om voor dergelijke primitieve motieven te corrigeren. Helaas: zo’n regeling bestaat niet echt. En dus moet je het systeem dan maar omzeilen. Want de diagnose kan pas officieel gesteld worden na genetisch onderzoek, en zolang dat niet plaatsvindt is ze op papier nog niet ziek. Dus stelt de nefroloog voor dit onderzoek nog even uit te stellen, zodat er nog snel een huis kan worden gekocht of een lening kan worden afgesloten. De hele situatie wordt zo wat draaglijker gemaakt, maar tegelijkertijd nog bizarder dan ‘ie al was. Dit moet toch beter kunnen?