Kandidaatsziekte

Met trillende stem vertelt de studente: ‘En ik wéét wel dat het niet echt is, maar op dat moment was ik het gevoel voor perspectief gewoon even helemaal kwijt. Ik ben daar best van geschrokken. En daarom wil ik nu het goed gaat er juist eens mee aan de slag, zodat het niet nog eens gebeurt.’ Ze zit in dezelfde fase van haar studie geneeskunde als ik en heeft een tijdje terug bij zichzelf een aantal onschuldige symptomen verkeerd geïnterpreteerd.

De dokter kijkt haar aan. ‘Wil je dan wel dokter worden?’ vraagt hij. ‘Ik bedoel, vind je geneeskunde dan eigenlijk wel léúk, als je zo bang bent?’
Bedremmeld staart de studente hem aan. ‘Maar nu heb ik nergens last van’, zegt ze. ‘Ik wil alleen voorkomen dat het nóg eens gebeurt.’

Ik vind het maar een rare opmerking. Kandidaatsziekte is toch iets wat wel vaker voorkomt? Is het niet juist goed dat zij hulp zoekt voor haar probleem? Het is nou niet alsof daar in de opleiding weleens aandacht aan wordt besteed: wat te doen als je jezelf per ongeluk diagnosticeert met een van de aandoeningen waarover je aan het leren bent? Juist in de kwetsbare fase waarin je theoretisch heel veel weet over ziekten, maar nog heel weinig klinisch referentiekader hebt om die symptomen in te plaatsen, juist in die fase dat je bij iedere patiënt nog supervisie krijgt, en deze ook nodig hebt omdat je nog onzeker bent, nog weinig kennis hebt, je eigen lichamelijk onderzoek nog niet hebt geijkt, is het toch niet zo gek dat je soms bij jezelf soms iets uitvergroot wat dan achteraf wel mee blijkt te vallen? Bij patiënten moet je ieder detail bespreken met je supervisor, maar als je bij jezelf iets vindt dan moet je het ineens allemaal maar gewoon al weten?
Maar ik zeg niks. Ik durf mijn mond niet zo goed open te trekken, in de verdediging te schieten. Ik denk aan de patiënten die ik zelf zag; die vrouw van 24 die bang was dat ze ALS had, of de kinderen die we uit voorzorg hebben opgenomen omdat ouders zich zorgen maakten, terwijl er medisch gezien geen enkele reden toe was, aan de eindeloze stroom beeldvorming die op de SEH wordt gedaan vooral om patiënten gerust te stellen. Patiënten waarbij ik geen veroordeling voelde, maar hun zorgen snapte en daar zo serieus mogelijk op inging, om te proberen de zorgen weg te nemen zonder te veel diagnostiek te doen. Maar juist hier en nu durf ik niet te zeggen dat ik vind dat wat meer begrip hier op zijn plaats is.

De dokter besluit het gesprek met een verwijzing voor de psycholoog. Hij staat op en steekt zijn hand uit. Ik heb nog steeds niets gezegd, maar als ik dat nog wil moet ik het nu doen. In plaats daarvan schud ik zijn hand. ‘Dag dokter’, zeg ik. Want die studente, dat ben ik.