Een brute scheiding

Elk coschap begin je met bepaalde verwachtingen. Naast je stethoscoop, reflexhamer en zakkaartjes stop je standaard wat ideeën in je doktersjas. Zo waren mijn jaszakken ook goed gevuld met het beeld dat ik had van mijn coschap geriatrie. Schattig, oud, lief, knuffelbaar en kwetsbaar: zo zou de gemiddelde geriatriepatiënt er sowieso uitzien. En mijn stage was nog geen halve dag oud toen ik dit beeld bevestigd kreeg.

Gewapend met haar rollator schuifelde ze over de gangen van de afdeling. Ze maakte een pauze in de huiskamer en ging er weer vandoor. Haar krullend permanent verroerde zich nauwelijks tijdens haar wandelingen. Ze zag er altijd keurig uit, deze mevrouw. Dat ze ook ’s nachts graag op pad ging, leek ze niet helemaal te beseffen. Haar echtgenoot, haar 85-jarige mantelzorger, had daardoor ook gebroken nachten en kon de zorg nog maar nauwelijks aan. Tijdens de visite ploften de aios en ik neer op de bank en zij ging zitten op haar vaste plekje bij het raam. De krant lag nog onaangeroerd op de tafel, ze kon vanmiddag zo opnieuw beginnen met het nieuws van die dag. ‘Wat ziet u er weer netjes uit, zeg! En wat een mooie ketting draagt u weer!’ Een lach verscheen op haar gezicht. ‘Ja, ik zie er graag verzorgd uit, ik houd wel van een beetje tutten. Gelukkig mag ik straks weer naar de kapper, want dit ziet er eigenlijk ook niet meer uit, hoor!’ Haar hand gaf haar haren een zetje, waardoor haar krullen op en neer bewogen. Haar clipoorbellen werden nog iets beter zichtbaar en haar grote bril schitterde ons tegemoet. Deze patiënte was heel blij, voelde zich goed en had eigenlijk niet in de gaten dat haar familie zich zorgen om haar maakte.

Later die week zou haar vriendelijke lach verdwijnen en plaatsmaken voor een verdrietige blik. Na verschillende testen en veel observaties werd de diagnose dementie gesteld. En dat zou betekenen dat deze lieve vrouw niet weer naar huis zou gaan, maar dat een verpleeghuis haar nieuwe thuis moest gaan worden. Een ontlasting voor haar partner, maar een mokerslag voor allebei: na zeker vijftig jaar samenzijn was dit een heel brute scheiding.

Een week later loop ik aan het eind van de middag over de afdeling om nog wat te regelen voor die dag. Bij het teruglopen naar mijn computer kijk ik nog eventjes bij de huiskamer naar binnen. En daar zit ze weer, op haar vaste plek bij het raam. Voor haar staat een dienblad, met daarop verschillende lekkernijen. Haar vork probeert een aardappeltje te pakken te krijgen, maar het lijkt maar niet te lukken. ‘Eet smakelijk!’ roep ik naar haar als ik de huiskamer binnenkom. Ze kijkt me aan, met een droevige blik. Het eten smaakt haar niet zegt ze, want ze heeft vandaag te horen gekregen dat ze nooit meer thuis mag wonen bij haar echtgenoot. In haar ooghoeken verschijnen tranen, die voorzichtig hun weg zoeken over haar rimpelige wangen. ‘Ik moet het maar accepteren, maar ik vind het verschrikkelijk!’ Daar zit ze dan, mijn favoriete patiënt, die precies voldoet aan mijn verwachtingen van dit coschap. Kon ik haar maar, net als mijn stethoscoop, reflexhamer en zakkaartjes, na deze weken stage meenemen naar huis. Ik had het zo gedaan.