Blog Marijke - Mijn meisje

De afdeling is overvol, maar bij binnenkomst valt ze me meteen op. De vrouwen liggen matras aan matras op de grond, maar rond haar matje kan ik de vloer nog zien. Ze hoort er duidelijk niet bij. Waar Ghanezen tegen mij, als blanke vrouw, zich altijd vriendelijk tonen, zijn ze onderling tegen elkaar kei- en keihard.

Het meisje ligt in een plas met urine en is duidelijk geïntoxiceerd. Haar nystagmus schiet wild heen en weer, maar kan de angst in haar ogen niet verbergen. Ik krijg er een naar onderbuikgevoel van en lees in haar status. Ze is vannacht opgenomen met verdenking septische geïnduceerde abortus. Zestien en ongetrouwd zwanger, een grotere zonde bestaat er in Ghana bijna niet. De afgelopen weken heb ik me verbaasd over het anticonceptiebeleid in dit katholieke ziekenhuis. Het is zelfs officieel vastgelegd in het ziekenhuisbeleid dat anticonceptie verschaffen hier geen optie is. De gynaecoloog schrijft stiekem adresjes op waar vrouwen toch informatie en middelen kunnen krijgen. Op de maternity liggen vele vrouwen en meisjes met ongewenste baby’s en zelfgeïnduceerde abortussen. Abortus is een groot taboe, maar ook dagelijkse praktijk. Het heeft hier de rol van anticonceptie overgenomen. Uit het Ghana Maternal Health Survey 2007[1] bleek dat 1 op de 2 Ghanese vrouwen ergens in haar leven een geïnduceerde abortus krijgt, terwijl maar 20 procent van de vruchtbare vrouwen anticonceptie gebruikt. Maar 4 procent van de vrouwen wist dat abortus volgens de Ghanese wet ook legaal gedaan kan worden in een ziekenhuis.

Met dit meisje liep het niet goed af. Haar plaats, daar op die grond, maakte haar plek al duidelijk. Haar vriend, die haar ‘s avonds had gebracht, liet haar in de steek. De vrouwen op de afdeling wezen haar af, iedereen kon zien wat dit meisje had gedaan. Haar familie kwam niet meer. De medicijnen werden niet gekocht, er was niemand om dat te doen. De verpleegkundige tekende de medicatiegiften wel af, ze had er immers wel aan gedacht. Was het haar fout dat de patiënt ze niet kocht? De house officer deelde mijn onderbuikgevoel niet en vroeg mij het los te laten. Er werd geen diagnostiek gedaan, de diagnose werd zonder echo of lichamelijk onderzoek gesteld. Pas na 3 dagen werd er gecuretteerd. Geen tijd, geen propofol, geen zin. Steeds waren er andere redenen.

Ze lag daar op de grond, te midden van haar eigen uitwerpselen en zoveel afkeer. Mijn hart brak. Engels praten lukte me door de emoties niet meer. Van mijn onbekende, Nederlandse klanken werd ze rustig. Ik worstelde haar in een rolstoel en reed haar naar de echo. De gynaecoloog wilde niet komen en de house officer maakte een echo. We hadden allebei eigenlijk geen idee wat we moesten zien, maar de verschrikkelijk geurende groene afscheiding, dat weefsel op het echoscherm en vooral een blik op het meisje zeiden mij genoeg. Voor mijn gevoel heb ik uren met dat meisje rondgereden door het ziekenhuis. Ik probeerde vriendelijk te blijven, maar liep overal tegen een keiharde, ongeïnteresseerde muur. Woest was ik en ben ik terugdenkend nog steeds. Ieder probleem in het Ghanese ziekenhuissysteem speelde mee: geld, slechte apparatuur, kortzichtigheid, verzekeringssysteem, taboes, desinteresse, hoge werkdruk, familie en meer. Hoe kan anticonceptie geen deel van het dagelijkse leven zijn in een land waar kinderen gemiddeld op elfjarige leeftijd worden ontmaagd en vrouwen gemiddeld vier kinderen krijgen?

Ze overleed op de laatste dag van mijn coschap. Gedurende de dag kwam er steeds meer van het bovenstaande aan het licht. Haar matras was een eilandje geweest waar geen medicatie of mens tot doorgedrongen was. De woede en frustratie, ik draag ze met me mee. Dit meisje had nooit nooit nooit mogen overlijden, maar ze motiveert mij om te blijven werken aan een plek en wereld waar vrouwen het recht hebben op gezond zwanger zijn. Of juist gezond niet zwanger zijn. Wat ze zelf willen.

[1] Ghana Statistical Service (GSS), Ghana Health Service (GHS), and Macro International. 2009. Ghana Maternal Health Survey 2007. Calverton, Maryland, USA: GSS, GHS, and Macro International.

Marijke

Meer blogs van Marijke