Bitterballen en baklava

‘Je loopt eigenlijk al 2-0 achter’, zegt ze terwijl ze me met haar strenge blik aankijkt. Ik ben benieuwd wat ze bedoelt. Het is m’n coschap en met deze arts kan ik het goed vinden. ‘Weet je waarom? Omdat je een meisje bent, dus het is al moeilijker voor je op de wereld en binnen geneeskunde. En omdat je een buitenlander bent. En daarom moet je twee keer harder werken om te laten zien wat je kunt. Het is hier ons kent ons.’

Mijn mond valt bijna open van verbazing, maar ze bedoelt het goed. Ze zegt dat ze me de hand wil reiken, de deur openzetten, mij wil helpen. Ze vraagt of ik ‘haar’ specialisme wil gaan doen, want ze heeft wel een onderzoekje klaarliggen waarbij ik kan aansluiten en ‘dat is nu eenmaal hoe het gaat; zo rol je naar binnen’. ‘Nee, ik wil dat niet worden’, vertel ik haar. Een beetje ontdaan loop ik weg nadat ik haar heb bedankt.

Enerzijds vind ik het heel lief dat ze me wil helpen. Anderzijds ben ik ook een beetje verbaasd omdat ze uitsluitend op basis van het feit dat ik een meisje ben en dat ik een ‘buitenlander’ ben even snel heeft besloten hoe groot mijn kansen op een opleidingsplek zijn.

Onderzoek wijst uit dat zo’n 20-30 procent van de geneeskundestudenten een etnisch diverse achtergrond heeft. Bij de specialisten ligt dat percentage tussen 2 en 4. Hoe kan dat in hemelsnaam? Ik hoop dat iedereen inziet dat ‘buitenlander’ zijn geen achterstand is. Je bent juist onderdeel van twee culturen wat in de praktijk heel handig kan zijn. Niet alleen voor jou, maar ook voor de zorg die jouw patiënt ontvangt. Hoe pak je bij een islamitisch gezin een gesprek over het levenseinde aan? Hoe ga je om met een Turkse patiënt die jou een slechte arts vindt als je hem geen antibiotica geeft? Kun je Arabisch, Berbers, Perzisch, Koerdisch of Turks spreken als je patiënt geen Nederlands beheerst en de tolkentelefoon geen optie is?

Het begrijpen van een andere cultuur, van andere normen en waarden, het beheersen van een andere taal, is waardevol. Je ervan bewust zijn dat beoordelen op culturele achtergrond onbewust voorkomt, is al een eerste stap.

Gelukkig is daar op mijn faculteit nu ook volop aandacht voor en wordt er achter de schermen hard gewerkt aan inclusiviteit binnen de opleiding. Laten we verder naast de culturele diversiteit, de culinaire diversiteit  niet vergeten. Ik zorg wel voor de baklava, als jullie zorgen voor de bitterballen op de vrijdagmiddagborrel. Afgesproken?