Aan Lotte

Lotte*,

‘Wat neem je mee uit je coschap?’ vroeg je aan mij. Voordat ik antwoord kon geven, begon je zelf al: ‘Als ik voor mezelf zou spreken, hoop ik dat je het volgende meeneemt: compassie. Als je daar een keer op de spoed staat met iemand die zijn polsen heeft doorgesneden, hoop ik dat je aan een van ons denkt, Avin.'

'Dat je je herinnert waarom we soms doen wat we doen. Dat er voor we op dat punt zijn, al zoveel is gebeurd in ons hoofd. Dat je daar niet bevooroordeeld staat en tegen ons snauwt dat we een bed bezet houden voor iemand die “echt ziek” is’, glimlachte je. ‘Ik hoop oprecht dat je dat niet vergeet.’

‘Psychiatrie vind ik zwaar. De verhalen raken me, en soms komt een verhaal te dichtbij’, vertelde ik je. Al deze mensen, zoveel ellende. Met elk stukje van hun verhaal, groeit mijn begrip en respect. Voor het lef dat deze mensen hebben om te praten over alles wat zolang is opgestapeld van binnen. Voor hun wilskracht en doorzettingsvermogen. Hun verhalen en hoe ze zijn geworden zoals ze zijn; ik snap het opeens. Ik begrijp ze.  

Mijn beeld is compleet veranderd. Als ik eerlijk ben, wist ik niet wat ik moest verwachten van dit coschap. Ik verwachtte taferelen van psychotische patiënten, agressieve patiënten, zwaar depressieve patiënten. Of, zoals de buitenwereld lachend tegen me zei: '‘gekke mensen’. Pas je wel een beetje op?'

Stiekem wilde ik dat ook het liefste zien en leren. De psychiatrie bestond voor mij uit dwangbehandelingen, dwangmedicatie, isoleercellen, rechterlijke machtigingen, psychotische patiënten, beveiliging. Het tegendeel werd mijn werkelijkheid. Ik kreeg de andere kant van de psychiatrie, volgens de psychiater met wie ik meeloop, de leukere kant van de psychiatrie. Je praat met je patiënten, luistert vooral, mag van dichtbij meemaken hoe ze elke dag stapje voor stapje groeien en meer zelfinzicht krijgen. Hoe ze hun grenzen verleggen. Hoe jij je grenzen hebt verlegd.

‘Het ergste vind ik nog een vriendin van me die een bosje bloemen had gestuurd en me appte dat ze niet zeker wist “of ze het wel door zouden laten komen”. Ze denken allemaal dat we in een gevangenis zitten volgens mij. Wat voor beeld hebben ze hier van ons? Zo belachelijk!’ riep je uit. Ik zag dat je gekwetst was.

Lotte, weet je wat ik ga meenemen van dit coschap? De patiënt is een patiënt, maar op de eerste plaats, een mens, net zoals jij en ik, met angsten, twijfels, verdriet en hoop. De volgende keer als ik op de spoed sta met een psychiatrische patiënt die hulp nodig heeft, dan hoop ik dat je weet dat ik keihard mijn best zal doen om de mens achter de patiënt te blijven zien. Ik hoor je, ik zie je. Wat gaat er door je heen? Alles wat je voelt, mag er zijn. Ik zal met jou kijken wat we voor je kunnen doen. Ik zal je niet afsnauwen, want jij verdient beter dan die vooroordelen over psychiatrische patiënten.

Jij hebt het me geleerd.

* Gefingeerde naam