Deurknopfenomeen

Het is een druk spreekuur. De arts houdt zich bezig met een spoedgeval terwijl ik alvast een patiënt van het spreekuur zie. We zetten alle zeilen bij om toch op tijd te blijven lopen en de wachtkamer niet te laten overspoelen. Voor me zit een meneer met hoestklachten. Ik vraag een volledige anamnese uit, doe lichamelijk onderzoek, maak een voorstel voor het beleid en overleg met mijn supervisor. Na een aantal weken coschap heb ik veel geleerd over hoestklachten, en het consult verloopt soepel. De patiënt staat op en trekt zijn jas weer aan. Hij loopt naar de deur en pakt de deurklink vast. En... nee! Hij blijft!

Tijdens mijn bachelor hoorde ik voor het eerst over het deurknopfenomeen. Dat gaat als volgt: in jouw ogen heb je een volledig consult afgelegd. Je schudt de patiënt de hand en de patiënt loopt naar de deur. De patiënt pakt de deurknop vast, draait zich om en vertelt het allerbelangrijkste van het hele consult, waardoor je de patiënt weer opnieuw plaats laat nemen. Vervelend natuurlijk, zowel voor jou als voor hem.

Want deze deurknopinformatie is de informatie die de patiënt eigenlijk liever niet wil vertellen. Die ene vraag over iets wat hem echt dwars zit. Het stellen van de vraag schuift hij zo lang mogelijk voor zich uit. Bij de deurknop heeft hij de laatste kans: nu of nooit. Heel begrijpelijk eigenlijk.

De bedoeling is natuurlijk dat voordat de patiënt bij de deur is, alles al goed is uitgevraagd. Bovendien ben je voldoende empathisch geweest, zodat er ruimte was om alles te vertellen en geen enkele informatie uit gêne onbesproken is gebleven.

Dat is de theorie, maar dit is de praktijk. En mijn patiënt staat stil, met zijn hand op de beruchte deurknop. Wat ben ik vergeten te vragen? Heb ik iets over het hoofd gezien? Heb ik hem niet voldoende de ruimte geboden te zeggen wat hij wil zeggen? Want dat had wel gemoeten, ook al loopt het spreekuur uit. Duizend vragen schieten door mijn hoofd. Dan draait de patiënt zich om en zegt: ‘Weet je, je hebt me eigenlijk heel goed geholpen!’ Hij laat de deurklink los en stapt de kamer uit. Hij heeft mijn dag gemaakt.