Zorgminister Agema wil ‘AI-revolutie’

AI is een krachtig instrument, maar zoals alle instrumenten hangt de uitkomst af van hoe het wordt gebruikt. In mijn eigen leerschool heb ik ervaren en uitgeplozen, hoe de huidige ict ontwikkeling heeft geleid tot te ver vooruitstrevende uitwassen, d...ie slechts vanuit persoonlijk verdienmodel, zonder holistische introspectie en visie werden gelanceerd.
Als we alles wat kan in de toekomst gaan uitproberen. Ga dan eerst maar even oefenen in de zandbak.. Alvorens wederom een moloch als het LSP in het leven te roepen en de automatisering over te laten aan de niet zorgende wizzkid.
Maken niet dezelfde fout, door zonder gezamenlijk leidende visie gebasseerd op lange termijn, te wedden op 1 paard, waar dat in de nabije toekomst echt niet nodig hoeft te zijn. Laten we keuzes maken, waarin ook menselijke waarden van zorgverlener en patient gewaarborgd zullen blijven. Artificiële intelligentie kan helpen inzicht te krijgen in complexe problemen, maar het zal je geconfronteren met de risico's van afhankelijkheid, kennisverlies en kritisch denkvermogen. Daarnaast speelt binnen alles wat communicatie ondersteunt de verleiding van machtsmisbruik.
De minister stelt dat "alles op alles" te zetten om AI een revolutie in de zorg te laten brengen. Deze ambitie is prijzenswaardig, maar ik wil vragen om deze revolutie zorgvuldig te overwegen. Een revolutie impliceert een snelle, ingrijpende verandering, en hoewel verandering noodzakelijk kan zijn, moet deze ook beheerst en ethisch verantwoord zijn. Er zijn enkele belangrijke overwegingen die ik graag zou kunnen delen, waarin ik zeker weet dat dezebreed gedragen worden: Menselijke Waarden Moeten Centraal Staan: AI moet altijd ten dienste staan van de mens en nooit andersom. Dit betekent dat de zorg altijd moet blijven draaien om menselijke waarden zoals empathie, mededogen en ethische verantwoordelijkheid. AI kan ondersteunend zijn, maar mag nooit de menselijke interactie in de zorg vervangen.Transparantie en Verantwoording: De algoritmen en beslissingen die door AI worden genomen, moeten transparant en uitlegbaar zijn. Dit is cruciaal om vertrouwen op te bouwen en te behouden bij zowel zorgverleners als patiënten. Het publiek moet weten hoe beslissingen worden genomen en welke data worden gebruikt.Bewustzijn van Ethische Risico's: AI-systemen zijn slechts zo ethisch als de mensen die ze ontwerpen en implementeren. Het is van het grootste belang dat er ethische kaders worden opgesteld die ervoor zorgen dat AI nooit wordt gebruikt om de rechten en waardigheid van patiënten te ondermijnen.Holistische Integratie: AI moet niet geïsoleerd worden geïmplementeerd, maar als onderdeel van een holistische benadering van zorg. Dit betekent dat we moeten blijven nadenken over de impact van AI op het hele zorgsysteem, inclusief de gevolgen voor werkgelegenheid, de relatie tussen zorgverleners en patiënten, en de bredere maatschappelijke impact.
Het is van vitaal belang dat we deze technologische vooruitgang met wijsheid en voorzichtigheid omarmen, zodat we niet alleen de zorg verbeteren, maar ook onze fundamentele waarden en menselijke waardigheid behouden.
Meer lezen Minder lezen

Tuurlijk, "alles op alles zetten voor een AI-revolutie"; alles om maar geen verantwoordelijkheid te hoeven nemen over de puinhopen van 14 jaar kabinet-Rutte en de uitholling van de zorg op het gebied van personeel en logistiek.
Mooie beloftes op de ...site van VWS (https://www.rijksoverheid.nl/regering/bewindspersonen/fleur-agema): "Zorg is mensenwerk. Als we nu het verwachte catastrofale personeelstekort niet afwenden, dan verliezen we. Ik wil niet scoren, ik wil winnen."
maar ondertussen wel even lekker "scoren" met de AI-hype op de IC, wat een fractie van de totale zorgkosten betreft, en nul impact heeft op het personeelstekort in zorg- en verpleeghuizen... Meer lezen Minder lezen

In 'de zorg' hebben we vooral behoefte aan (mede)menselijkheid en de menselijke maat. Personeelstekorten op allerlei vlak in ons land hebben te maken met keuzes die in het verleden gemaakt zijn. Verkeerde keuzes in mijn ogen: pizzabezorging, Schiphol..., 'blokkendozen langs de snelweg' en geserveerd worden op terras vinden we gewoonweg belangrijker dan politie, leraar, vuilnisophaler en verpleegkundige. Om de tekorten daar en onze bureaucratie nu op te lossen met AI is niet de weg die gegaan moet worden. AI is niet medemenselijk.
De keuze van deze minister verbaast natuurlijk niet want er bestaan nu eenmaal partijen die solidariteit, gemeenschappelijkheid en medemenselijkheid hoger in het vaandel hebben staan dan de hare. Meer lezen Minder lezen

In de ICT gaat alles automatisch, maar niets vanzelf.

Och hemeltjelief Is onze nieuwe minister een AI-fan?
Hopelijk gaan we niet vanwege Fear Of Missing Out als een kip zonder kop achter elkaar aan rennen in een AI-wedstrijd die slechts gewonnen zal worden door de ICT wereld.

Denk eens terug aan pak...weg 30 jaar geleden. Toen aten we, dronken we, gingen op vakantie, reden auto, betaalden, verdienden, kochten kleren, gingen uit eten, draaiden muziek, keken tv, deden belastingaangifte, werkten, zaten op school, gaven elkaar cadeautjes, telefoneerden, rekenden, schreven, hadden contact met elkaar, sportten, hadden een paspoort, checkten in en uit, hadden reisgidsen, een bankrekening, hypotheek, boeken, archieven, kortom: we leefden NET ALS NU, en niemand die iets miste.

Toen kwam internet en de digitale revolutie en is de wereld veranderd in een gestreste janboel van gekmakende automatisering. Moest u in uw jeugd uw platenspeler of luidsprekers updaten voordat er muziek uitkwam? Ik dacht het niet, u zette gewoon lekker een plaat op. Moest u een wachtwoord aanmaken, NAW-gegevens invullen en creditcardgegevens doorgeven voordat u in de reisgids een vakantiebestemming kon uitkiezen? Miste u thuisbezorgd.nl werkelijk? Waren de rijen op Schiphol korter? Hoe dacht u over cookies die alles waar u naar kijkt, op klikt of koopt vastleggen en delen met honderden andere bedrijven? Dat is goedbeschouwd toch verschrikkelijk?

Automatisering is niet geboren uit noodzaak maar omdat het kan. Wat we met die automatisering vervolgens doen is helaas noodzaak geworden. Dat is een trieste zaak, waardoor we ons leven vullen met wachtwoorden, inlogprocedures, kijken naar schermen, het updaten van software, het kopen van upgrades, het herstellen van fouten. Zelfs zodanig dat de computer voor ons ‘denkt’ terwijl wij de domme handelingen verrichten die de computer zou moeten doen. En de ICT-wereld lacht zich een kriek om die ijverig over elkaar heen vallende politici, CMIO's en automatiseringsgoeroes omdat het hun miljarden oplevert.

Kijk naar de zorg: vroeger gingen mensen ook naar de dokter die daarvan een dossier bijhield en als iemand verhuisde ging dat per posttrein naar een andere dokter (daar heeft niemand zich ooit één seconde druk over gemaakt). Een verwijsbriefje schreef ik met de hand (duurde 30 seconden) en dat ging allemaal prima. Nu heb ik een HIS, een KIS en en HapIS, hebben we een Chief Medical Information Officer, moeten we met de hele regio naar één HIS migreren, verwijzen we via Zorgdomein en zijn er driehonderd digitale dwarsverbanden met allerlei instanties en toch is het werk er per saldo NIET makkelijker op geworden maar veel ingewikkelder. Het lijkt soms wel makkelijker, maar het is uiteindelijk niet zo. Rara hoe kan dat? Als de internetprovider platligt kan ik niet werken. Als er geen stroom is kan ik niet werken. Als mijn HIS platligt kan ik niet werken. Als het Ketenzorg-Informatie-Systeem Portavita na 12 jaar besluit te stoppen moeten we door werkstudenten handmatige handelingen laten uitvoeren om informatie in een ander systeem te krijgen. En zo kan ik letterlijk honderden voorbeelden geven. Lang leve de automatisering.

Wat ooit superhandig was (en je eigenlijk opnieuw zou willen uitvinden): in ziekenhuizen hing een kaart aan het bed waar alles op stond (temperatuur, bloeddruk, medicatie, afspraken). En voordat u nou zegt: ja, maar dat is uit de oude doos, dat kan nu niet meer: dat kan WEL. Alleen zijn we verzeild geraakt in een verschrikkelijke warboel van digitale toestanden en bijbehorende privacyregels waardoor alles niet meer werkbaar is, je er niet op kunt vertrouwen dat als iets er niet staat het er daadwerkelijk niet is en vice versa, en dat ‘gelogde personen’ zogenaamd verantwoordelijk zijn, maar dat niemand meer werkelijke verantwoordelijkheid dráágt. En de grootste grap van alles: het ideaal van ‘bij elkaar in het dossier kunnen kijken’ is nooit verwezenlijkt. We kunnen er amper zelf bij. Mijn collega, of de specialist in het ziekenhuis, kan sowieso niet bij mijn lab-uitslagen en prikt daarom alles maar opnieuw. So far het gemeenschappelijk patiëntendossier.

Als ik verpleegafspraken wil maken in een verzorgingshuis waar ik als huisarts kom, spreek ik verzorgers die op hun iPad kijken en mij vragen daar iets in op te schrijven met mijn naam erbij in een systeem waar ik de ballen van begrijp, wat nergens mee verbonden is en waar ik eigenlijk niets mee te maken wil hebben. Onder het kopje 'handelingen verpleging' moet ik mijn conclusie en beleid invullen en digitaal ondertekenen in een minuscuul vakje, met een bibberige kras die niet lijkt op mijn handtekening maar wel op een vastgelegde epileptische aanval. Alles in deze cultuur is erop gericht iemand achteraf juridisch de schuld te kunnen geven als het misgaat maar niet om de zorg echt beter te maken. Daarom kan ik wel in het zorgdossier van mijn schoonmoeder lezen dat ze weer gevallen is. Dat staat er namelijk elke dag drie keer in omdat verzorgenden verplicht zijn om dat soort dingen te melden. Maar uiteindelijk zorgt dat alleen voor onrust en niemand schiet er wat mee op.

In ziekenhuizen spreek ik specialisten die knettergek worden van Epic. ANIOSSEN zie ik alleen maar achter de computer zitten. Wij hadden vroeger een statuskar (en dan bedoel ik niet mijn dure auto, maar de kar waar de patiëntenstatussen in zaten) en die werkten we steeds bij en dat was het. Wat was daar nou eigenlijk mis mee? Iedereen die suggereert dat het nu beter is walst heen over de onoverzichtelijkheid en duizenden muisclicks die automatisering met zich meebrengt. En dat is niet waarvoor het ooit is bedoeld.

En nu is er dan de AI-hype waarvan helaas onze nieuwe minister een groot voorstander is. AI is niets anders dan dat de computer het meest logische woord achter het voorgaande plakt, gekozen uit een brij van miljarden woorden in cyberspace. Het is totaal dom te denken dat je dat op elk gebied kunt gaan toepassen, dat dat tijd zou opleveren en fouten zou voorkomen. Dat is wellicht met röntgenbeelden zo, maar met spreekkamerdiagnostiek niet. Als ik met een patiënt een gesprek heb gehad en mijn computer maakt daar automatisch een samenvatting van kan dat misschien best leuk werken, maar waarom? Omdat het kan? Ik maak nu zelf een samenvatting en dat dwingt me na te denken over waar we het over hadden, wat ik ermee wil doen en wat wel of geen zin heeft. Als de computer het woord trombosebeen opvangt kan het net zo goed zijn dat de patiënt zei: ‘ja, ik heb wel eens een trombosebeen gehad. Of nee, toch niet, dat was bij mijn broer’. Wat gaat de computer hiervan bakken, zeker als het programma getraind is om meteen een aanvraag voor een echo klaar te zetten bij het horen van ‘trombosebeen’?
Ik ben heel benieuwd maar houd mijn hart vast. Ik vind het helemaal niet erg om over 7 jaar met pensioen te gaan en niets te maken te hebben met deze teloorgang van ons vak, vermomd als vooruitgang. Jammer toch dat het zo gaat. Meer lezen Minder lezen

Ik ben benieuwd wanneer de eerste computer voor het tuchtcollege mag verschijnen.