Verdachte specialist ouderengeneeskunde moet medisch dossier overleden patiënt overhandigen

De uitspraak waarnaar in het nieuwsbericht wordt verwezen (https://uitspraken.rechtspraak.nl/details?id=ECLI:NL:PHR:2024:673) betreft volgens mij (alleen nog maar) de conclusie van de PROCUREUR-GENERAAL BIJ DE HOGE RAAD DER NEDERLANDEN (de advocaat-g...eneraal: AG). De uitspraak van de Hoge Raad heb ik niet kunnen achterhalen maar moet waarschijnlijk nog volgen. Meer lezen Minder lezen

Ik zou aandacht willen vragen voor de complexiteit van de materie. Gevorderde dementie en het ondersteunen in voeding is lastig. Wanneer weigert iemand? Hoe hard/vaak moet je als team blijven aanbieden? Wat als iemand het van de ene collega wel accep...teert maar bij de andere collega de mond dicht doet. Of als dezelfde collega terugkomt wel opeens de mond opendoet en een hap accepteert. Hoe actief moet je aanbieden als iemand suft? Binnen verpleegteams is men regelmatig (onuitgesproken) onderling een andere mening toegedaan.

Ik herinner me een palliatief consult van een huisarts die in opleiding was tot specialist ouderengeneeskunde en door het verpleegteam overvallen werd door 3 casuus waar dit dilemma speelde en het team bij verschillende geregistreerde collega's specialist ouderengeneeskunde geen gehoor gevonden had. Deze arts deed goed bedside onderzoek, maar had ethische problemen dat zij bij 3 patienten met dementie beleid moest maken. Daadwerkelijke interdisciplinaire samenwerking is randvoorwaarde in de complexe ouderenzorg.

Ik vraag me af of de rechtsgang tot een bevredigende uitkomst leidt. Ik zie vooral een pleidooi voor beter opgeleid en vast personeel in de ouderenzorg. Verdrietig dat de rechtsgang de afloop is. Mogen we het beperkte geld dat we beschikbaar hebben voor zorg vooral verstandig uitgeven zodat het patienten ten goede komt.

Daarbij komt de vraag of mensen ook nog mogen sterven...Wederom een pleidooi om het levenseinde juist bij dementie tijdig te bespreken. Meer lezen Minder lezen

Verschoningsrecht past hier volgens mij niet als instrument. Dus dat kan terzijde geschoven worden als justitie het dossier wil zien. Ik vermoed dat de zaak in gang is gezet omdat er geen consensus was binnen het team aangaande de noodzaak van verste...rven. Als een demente patiënt aangeeft te willen eten, kan je dat niet weigeren, lijkt me. Als zoiets zich heeft voorgedaan, dan kan ik me voorstellen dat dat gecontroleerd wordt. Natuurlijk binnen het tuchtrecht. Met inzage in alle gegevens en horen van betrokkenen. Meer lezen Minder lezen

En tot slot van meer politieke aard:
Ik lees in de conclusies van de advocaat-generaal van de hoge raad een wantrouwen richting de arts. Er lijkt een morele aanname te zijn dat er een redelijk verdenking is op een ernstig delict. (Los van de conclus...ie dat deze aanname summier getoetst dient te worden, daar heb ik niet perse een mening over.) Gezien de complexiteit van de zorg voor verpleeghuisbewoners en de ethische afwegingen die daarbij komen kijken en de beperkte middelen die aan artsen beschikbaar gesteld worden, doet dit concluderen dat de AG hier geen ervaring of besef van heeft. Dat is op zich ook niet direct een redelijke verwachting van een strafrechtdeskundige. Maar het zou passen daarmee verregaand te vertrouwen op degene die wel expertise heeft op dit gebied. De conclusie impliciet een sterk wantrouwen in deze experts. En past in een bredere maatschappelijke trent dat als je ergens weinig van weet het niet te vertrouwen is. Dat is een ernstig probleem als samenleving, zonder vertrouwen in experts zijn we terug naar voor de verlichting. Dat een AG mee gaat in deze manier van denken is voor mij schokkend. Gezien de AG zelf ook een expert is, die leeft bij het vertrouwen dat de samenleving in haar heeft.
Dit wantrouwen voelt de beroepsgroep in de dagelijkse werkzaamheden, het is een van de belangrijkste redenen voor toenemende administratieve druk, en het zorgt voor veel stress zowel bij artsen als patiënten. En daarmee voor de ‘burn-out epidemie’ en het tekort aan artsen in steeds meer sectoren. En daarmee steeds minder (middelen voor de) artsen die voor een steeds grotere zorguitdaging staan. En dat zal leiden tot meer fouten en onzorgvuldigheden. Deze conclusie zal deze neerwaartse spiraal versterken. Het is teleurstellend dat de AG geen rekenschap geeft van de gevolgen van haar conclusie. Het is een enge opvatting van haar taak als ‘rechtsuitlegger’. Van de hoge raad had ik meer verwacht.
Hoe keren we dit tij? Meer lezen Minder lezen

Uit de uitspraak: “ De conclusie van de forensisch arts, die mede steunt op de kennelijk in de medische dossiers aangetroffen tegenstrijdigheden in het beeld van eten en drinken door de overledene, was dat mogelijk men nalatig is geweest in het aanbi...eden van voedsel of drank en in het toedienen van medicatie.”

Dit betekent enerzijds dat de patiënt dus zo ernstig ziek was dat zij voor de meest basale levensverrichtingen afhankelijk was van zorg. En anderzijds dat er alleen sprake was van het mogelijk nalatig zijn in het verrichten van die handelingen. En er dus geen sprake is van actieve levensbeeindiging en dus geen verdenking kan zijn op een zeer ernstig misdrijf (tenzij de wet het onthouden van zorg een zeer ernstig misdrijf vindt.).

“ Duidelijk is ook dat de familie van de overleden [slachtoffer] , en in de eerste plaats haar dochter, betrokken is geweest bij en geïnformeerd is over de behandeling en de verpleging op de verpleegafdeling van [B]”

Waarom worden de nabestaanden niet gevraagd tot beschikking stelling van het dossier? Dat lijkt een voorbeeld van een minder zware ingreep in het beroepsgeheim. Gezien de nabestaanden geacht kunnen worden de overledene te vertegenwoordigen, gezien ze dat ook bij leven gedaan hebben. Blijkbaar hebben de nabestaanden geen aanwijzingen voor een misdrijf? Of worden ze zelf ook verdacht en is er verdenking op samenzwering? Het wordt hiermee wel erg ‘conspiracy theory’, zowel zorgverleners als familieleden mogen toch geacht worden in het belang van de patiënt/naastte te handelen, dat beide dit tegelijk zouden nalaten is ongeloofwaardig.

Nog groter moet de samenzwering zijn als je bedenkt dat de arts niet uitvoerend verantwoordelijk is voor het toedienen van vocht en voeding, dat doet het verzorgend personeel. Dat zijn al gauw tientallen zorgverleners. Een aanzienlijk deel daarvan moet meedoen in de samenzwering om de patiënt op een noemswaardig niveau vocht en voeding te onthouden. Ook dat lijkt zeer onwaarschijnlijk.

“ De senior-forensisch patholoog dr. V. Soerdjbalie-Maikoe concludeert dat het overlijden van [slachtoffer] goed kan worden verklaard door een biochemische verstoring van het lichaam (ketoacidose) door ondervoeding of uithongering. Volgens dat rapport is van een andere oorzaak voor het ontstaan van de vastgestelde ketoacidose of een andere oorzaak van overlijden niet gebleken.”
De rechter concludeert vervolgens dat het hiermee de meest waarschijnlijke verklaring is. Ik mis hier de professionele inschatting: een ingeslagen hoofd kan heel goed door een meteoriet verklaard worden, maar dat er geen ander stomp voorwerp in de buurt is gevonden, maakt nog niet dat een meteoriet de meest voor de hand liggende verklaring is.

“ 12 Patiënten moeten erop kunnen vertrouwen dat bij een ernstig vermoeden van ondeskundig handelen door een arts, de gegevens die met betrekking tot de medische behandelingen in het dossier zijn vastgelegd, voor onderzoek door de justitiële autoriteiten beschikbaar zijn.” dit zie ik dus anders dan de hoge raad, hoe aanmatigend ook. Patiënten moeten er op kunnen vertrouwen dat hun arts zorgvuldig en kundig is. De borging daarvan ligt in het tuchtrecht, niet het strafrecht. Burgers mogen vertrouwen dat bij een vermoeden van een misdrijf op hun dat zorgvuldig onderzocht wordt. Maar dat vertaalt mijns insziens samen niet in de stelling van de hoge raad dat patiënten moeten kunnen vertrouwen dat *justitie* bij hun medisch dossier kan. Meer lezen Minder lezen

[Reactie gewijzigd door op 06-07-2024 09:45]

Wat een drama voor de betrokkenen. Weer een zaak waarbij ‘normaal’ medisch handelen het strafrecht in wordt getrokken. Dat zou mijns insziens toch echt beperkt moeten worden tot situaties waarin het gaat om privé situaties, tenzij er misbruik wordt ...gemaakt van een professionele en privé dubbelrol. Bijvoorbeeld een arts die een patiënt euthanaseert om daar een erfenis van te kunnen ontvangen. Maar ook hier lijkt het mij in eerste instantie aan de tuchtrechter om een oordeel te vellen over het medisch handelen. Procedureel lijkt het mij juister dat eventueel strafrechtelijk onderzoek pas plaatsvindt na een oordeel van de tuchtrechter.

In de basis lijkt het mij terecht dat bij een strafrechtelijke verdenking tegen de arts voor een misdrijf op diens patiënt, er geen beroep gedaan kan worden op het verschoningsrecht. De vraag is dus alleen of er hier sprake is van een reeele verdenking. Bij (het nalaten van) handelingen vanuit een professionele rol zou de tuchtrechter hierover moeten oordelen.

Het artikel vermeldt helaas weinig details t.a.v. bovengenoemde gedachtes, eens zien of de uitspraak zelf meer informatie brengt.

Uit de uitspraak: “De bevindingen tot dusver sluiten een ernstig strafbaar feit immers bepaald niet uit. De vraag is dan of het maatschappelijk belang dat de waarheid in rechte aan het licht komt, hier zo zwaar moet wegen dat het maatschappelijk belang dat de verdachte en [B] erbij hebben vast te blijven houden aan het verschoningsrecht daarvoor moet wijken.“
De toets of strafbaar handelen is uitgesloten is opmerkelijk laag. Dat is zelden zonder de inhoud van het medisch dossier te bewijzen lijkt mij. Verder opmerkelijk dat de rechter commissaris het verschoningsrecht ziet als het belang van de professional, het gaat in werkelijkheid natuurlijk om het maatschappelijk belang van vrije toegang tot medische zorg.

“ In deze strafzaak gaat het (ook) erom dat de officier van justitie, gegeven de verdenking die er nu ligt, zich een zo objectief en zo volledig mogelijk beeld kan vormen over de afspraken die door de behandelaar(s) met [slachtoffer] in de laatste fase van haar leven met haar en/of haar naasten zijn gemaakt, of die afspraken overeenkomstig de daarvoor geldende de protocollen zijn vastgelegd en zo ja, hoe en op welke wijze die afspraken werden toegepast en getoetst door de artsen en het verzorgend personeel werkzaam bij [B] , zorgcentrum [A] .”

Dit lijkt mij dus niet de taak van de officier van justitie, maar van de tuchtrechter. Hoe kan een ovj bepalen of een arts een medisch protocol juist heeft toegepast?? Meer lezen Minder lezen

[Reactie gewijzigd door op 06-07-2024 09:04]

Bart Bruijn.

Iemand van 87 jaar oud met dementie is ondervoed en sterft.

Is dat een reden voor strafrechtelijk onderzoek?

Dan krijgen ze het druk.

Ik vind het niet vreemd dat iemand van 87 met dementie en een wisselende doodswens, die je niet gaat dwingen om te eten maar kijkt wat ze wil, ondervoed is?
Dit lijkt weer een nare zaak voor de betrokkenen. Sterkte.

Ik krijg hier een ontzettend déjà vu gevoel bij met die huisarts uit Maastricht, die verdacht werd van moord op z’n schoonmoeder, wat ook een miljoenen verslindende misser van het OM uit Maastricht was. Heftig voor alle partijen.