Urologenvereniging: ‘Prostaatkankerscreening niet haalbaar en wenselijk’

‘We zijn op dit moment geen voorstander van bevolkingsonderzoek op prostaatkanker’, zegt Bart van Bezooijen, voorzitter van de urologenvereniging (NVU). Dit zegt hij naar aanleiding van onderzoek van het Integraal Kankercentrum Nederland (IKNL) waaruit blijkt dat het aantal diagnoses van prostaatkanker de laatste jaren gestaag toeneemt.

In 2024 bleken net zoveel mannen met prostaatkanker te worden gediagnosticeerd als vrouwen met borstkanker, ruim 15 duizend per jaar, meldt het IKNL. De overlevingskans van patiënten met borst- en prostaatkanker is ook ongeveer gelijk: na tien jaar is dat bij beiden rond de 80 procent. De gemiddelde leeftijd van diagnose van prostaatkanker is 72 jaar.

Deze data duiden er volgens de urologenvereniging NVU niet op dat grootschalige screening wenselijk en haalbaar is, zegt de voorzitter: ‘Screening via PSA-tests leidt tot overbehandeling, want het is nog steeds zo dat veel mannen overlijden met prostaatkanker in plaats van door prostaatkanker. Bovendien is er momenteel geen capaciteit om bevolkingsonderzoek uit te voeren. Er zijn niet voldoende urologen om dit erbij te kunnen doen.’ Wel kan het nuttig zijn om bij mannen met een familiaire belasting, zoals met het BRCA-gen, vroegdiagnostiek te doen, zegt hij. ‘Maar dat gaat om een kleine groep.’

Explosieve toename PSA-tests

Volgens uroloog Van Bezooijen komt de toename aan prostaatkanker door twee belangrijke oorzaken. ‘Ten eerste door de explosieve toename aan commercieel beschikbare PSA-tests, waardoor patiënten na een positieve test bij hun huisarts om doorverwijzing vragen. En dat terwijl die uitslag vaak natuurlijk niets zegt. Die sluizen zijn helaas al helemaal open, en dat lijkt niet meer te stoppen. Als je meer zoekt, vind je ook meer. En daarnaast stijgt het aantal diagnoses door de vergrijzing.’