Toename zorguitgaven kanker niet door vergrijzing maar door dure behandelingen
1 reactieDe toenemende zorgkosten worden meestal toegeschreven aan de vergrijzing. Uit een analyse van het RIVM en Integraal Kankercentrum Nederland (IKNL) blijkt het tegenovergestelde: de toename van de zorguitgaven voor kanker komt juist door relatief dure behandelingen voor jongere patiënten.
Er is gekeken naar cijfers tussen 2003 en 2019, afkomstig uit de Nederlandse Kankerregistratie, waarin zeven veelvoorkomende kankersoorten zijn onderscheiden. De incidentie van deze kankersoorten steeg in die periode van 47 duizend naar 68 duizend, terwijl de kosten toenamen van 771 miljoen euro naar 3,7 miljard euro.
Nieuwe (dure) geneesmiddelen
Introductie van nieuwe geneesmiddelen zorgt steeds voor een stijging van de totale uitgaven aan kanker. Zo verdubbelden de totale uitgaven bij de introductie van nieuwe middelen voor multipel myeloom en leukemie tussen 2011 en 2015, van 296 miljoen euro naar ruim 600 miljoen euro. In het onderzoek is uitgezocht welk percentage van de totale kosten per kankersoort besteed wordt aan medicatie. Melanoom van de huid (82%), multipel myeloom en leukemie (43%) en longkanker (34%) hebben hierbij het hoogste percentage.
De uitgaven voor oudere patiënten zijn over het algemeen lager. Hierbij spelen verschillende factoren een rol. Jongere patiënten worden vaak intensiever behandeld. Oudere patiënten zijn doorgaans kwetsbaarder en hebben een kortere levensverwachting, hierdoor is de kans op bijwerkingen groter en wordt er vaker afgezien van behandeling.
Het IKNL en het RIVM waarschuwen dat als de uitgaven voor kanker op deze manier doorstijgen, er steeds minder ruimte zal zijn voor andere zorg. Bij de introductie van nieuwe middelen moet daarom niet alleen naar de individuele kosteneffectiviteit gekeken worden, maar naar alle beschikbare behandelingen.
Lees ook
W.R. . Gerritsen
internist-oncoloog (NP), Gendt
Gelukkig worden er steeds meer kankerbehandelingen goedgekeurd!
Ik heb het genoegen gehad in mijn 35 jarige loopbaan als internist-oncoloog dat er vele nieuwe medicijnen zijn uitgevonden.
Voor prostaatkanker, borstkanker, dikke darm kanker, longka...nker en huidkanker zijn nieuwe behandelingen eerst bewezen effectief te gebleken in de laatste fase van de behandeltraject, maar daarna ook bij patienten met een hoogrisico op uitzaaiingen. Dat zijn ontwikkelingen waar ik blij van word, want we zijn begonnen met bescheiden succesjes (4 maanden verlenging van OS), maar hebben inmiddels bereikt dat we steeds meer patienten kunnen genezen in een vroeg stadium van de ziekte. De behandeling van melanoom is daar een mooi voorbeeld van.
De kosten van nieuwe medicijnen stijgen doordat we steeds meer patienten mogen behandelen. 'Personalized medicine' betekent dat we doelmatiger zorg leveren, en dat gaat gepaard met meer diagnostiek. De productiekosten van nieuwe medicijnen stijgen omdat er vaak nieuwe methoden moeten worden ontwikkeld (zie verslag van de Am Chemistry Soc over ontwikkeling van taxol). Kunnen de kosten naar beneden als we minder vergaderen in Europa. Ik schat we jaarlijks € 250 miljoen uitgeven aan centrale Europese goedkeuring, goedkeuring per land, en vervolgens per ziekenhuis goedkeuring en ontwikkeling van behandelprotocollen. De grote aandeelhouders van farmabedrijven zijn oa onze pensioenfondsen en zijn blij met meer winst. Ik zou zelf graag zien dat er een prijsrichtlijn zou komen per productieproces: bijvoorbeeld voor de productie van antilichamen, small molecules, radionuclide therapie etc. Laten we ook de tijd nemen om samen met een patient de beslissing nemen of een 5e lijns behandeling een verbetering geeft van kwaliteit van leven. Al deze maatregelen kunnen bijdragen aan kostenreductie.
Toen in 1992 taxol werd goedgekeurd door de FDA en iets later de EMA riep iedereen in Nederland dat dat de kankerzorg onbetaalbaar zou worden. Ik herinner me nog een borstkanker patiente in het AvL, die graag met taxol behandeld wilde worden. Kon niet want de zorgverzekeraar wilde het nog niet vergoeden. De zorgverzekeraar ging snel overstag toen het minsterie, waar patiente werkte, overwoog om over te gaan naar een andere zorgverzekeraar. Dertig jaar later verbaas ik me dat we nog steeds niet blij worden van de ontwikkeling van meer nieuwe medicijnen voor steeds meer kankerpatienten. De kosten kunnen omlaag als het slimmer organiseren. Nieuwe ontwikkelingen kosten geld; dat geldt voor geneesmiddelen, maar ook voor productie van auto's, levensmiddelen, defensiemateriaal etc.
De kankerpatienten zijn blij met nieuwe medicijnen voor meer mensen, laten daarom stoppen met alleen te praten over de stijgende kosten en samen met patienten tevreden zijn wat we bereikt hebben.